Cerebellar hypoplasia er sjaldgæfur taugasjúkdómur sem getur haft áhrif á dýr, sérstaklega heimilistegundir (hundar og kettir). Orsakir sjúkdómsins eru meðfæddar - það er að segja að sjúklingurinn fæðist með sjúkdóminn - og eitt af fyrstu einkennum kattar með skort er skortur á jafnvægi fyrstu mánuðina. En er hypoplasia alvarleg? Hvernig er að búa með kattardýri sem er með sjúkdóminn?

Þó tilfelli séu sjaldgæf fundum við kettling sem greindist með litla heila og hefur fengið alla nauðsynlega umönnun frá fjölskyldunni: Nala (@ nalaequilibrista). Til að skilja betur hvernig meinafræðin lýsir sér og hvernig rútína kattar sem er án jafnvægis virkar, útbjuggum við sérstaka grein um efnið.

Cerebellar hypoplasia in cats: what is it and how has the animals?

Cerebellar hypoplasia - einnig kallað heilahyggja - er sjúkdómur sem einkennist af meðfæddri vansköpun í heila. Líffærið er staðsett á milli heila og heilastofns og ber ábyrgð á að samræma hreyfingar og jafnvægi katta. Það er, í reynd er þetta sjúkdómur sem skilur köttinn eftir jafnvægislausan og án hreyfisamhæfingar.

Helstu einkenni ástandsins eru:

• Ósamræmdar hreyfingar
• Erfiðleikar við að standa á fjórum fótum
• Ýkt en ekki mjög nákvæm stökk
• Sjálftihöfuð
• Tíðar breytingar á líkamsstöðu

Orsakir vandans eru venjulega tengdar kattarveirunni sem berst frá móður til fósturs á meðgöngu. Í heilaskorti birtast kettir venjulega sjúkdómurinn á fyrstu mánuðum ævinnar.

Saga Nala: grunur og greining á sjúkdómnum

Ekki bara nafn kattarins Nala, með vísan til persóna The Lion King, sýnir viljastyrk sinn til að lifa af! Kettlingi Lauru Cruz var bjargað af götunni um það bil 15 daga gömul ásamt móður sinni og þremur bræðrum. „Í fyrstu samskiptum mínum við hana var nú þegar hægt að skynja að það væri eitthvað annað, þar sem hún var minna ákveðin en bræður hennar og hristi höfuðið mikið,“ sagði kennarinn. Þrátt fyrir upphaflegan grun var það fyrst eftir fyrstu skrefin sem allt skýrðist: „Þegar bræðurnir fóru að stíga fyrstu skrefin var augljóst að eitthvað var að því hún gat ekki gengið án þess að detta á hliðina og loppurnar voru hristi of mikið.“

Eftir að hafa áttað sig á því að þetta væri köttur án jafnvægis og að hann væri með skjálfta í loppunum ákvað kennari að fara með Nala til taugalæknis þar sem taugarannsóknir voru gerðar og meðferð með barksterum var fór að sjá að það lagast. „Læknirinn hafði þegar tjáð sig um að þetta gæti verið eitthvað tengt litla heila, en við urðum að gera meðferðinaí nokkrar vikur til að vera viss. Engin breyting varð á notkun lyfsins og þegar við komum aftur til taugalæknis endurtók hann prófin og staðfesti að um væri að ræða heilaskort.“

Sjáningin kom þegar Nala var tveggja og hálfs mánaðar gömul. Kettlingurinn myndi ekki hafa sömu hreyfingar og hin dýrin, Laura ákvað að ættleiða hana endanlega. „Nú erum við að skipuleggja okkur til að gera segulómun og skilja betur alvarleika heilaskorts hennar.“

Hvernig er daglegt líf með kettlingi með ofvöxt í heila?

Köttur með heilaskort þarf meiri umönnun og athygli en getur lifað eðlilega innan takmarkana sinna og með einhverjum breytingum Í tilviki Nölu, til dæmis, segir kennarinn að stórt áhyggjuefni fjölskyldunnar sé að hún sé köttur án jafnvægis og að hún geti ekki staðið upp, með fjóra fæturna hvíla á gólfinu hlið við hlið og gera eitthvað ósamræmt. Þetta veldur því að hún endar með því að lemja höfuðið oft, þannig að við þurftum að gera nokkrar aðlaganir eins og að setja froðumotturnar á þá staði sem hún dvelur mest.“

Önnur spurning er sú að ólíkt öðrum kattadýrum, köttur með ofvöxt í heila getur ekki notað ruslakassann vegna þess að hún hefur ekki jafnvægi til að sinna viðskiptum sínum. „Hún notar dömubindi, gerir hanasvefnþörf. Hvað mat varðar þá getur Nala borðað sjálf og við skiljum alltaf eftir pott af þorramat nálægt henni. Með vatni er þetta flóknara, því það endar með því að það dettur ofan á pottana og blotnar, en við erum að gera próf með vatnslindum fyrir þyngri ketti.“

Köttur án jafnvægis eins og Nala hefur sömu venjur en nokkurt gæludýr. Hún hefur gaman af poka, elskar að sofa og er með rúm fyrir hana. Laura útskýrir að allt verði að vera jafnt við jörðina, þar sem hún getur ekki hoppað og hefur ekki einu sinni viðbrögð til að lenda á fótunum. „Nalinha lærði að laga sig að ástandi sínu. Svo hún fer ein á klósettmottuna, nær að næra sig og ef hana vantar eitthvað mjáar hún til að ná athygli okkar! Henni tekst líka – á sinn hátt – að hreyfa sig til að leita að okkur í kringum húsið. Hún er mjög klár!“

Nálastungur og sjúkraþjálfun dýralækna hafa bætt lífsgæði Nala

Þó að engin lækning sé til við heilaskorti hjá köttum er hægt að fjárfesta í meðferðum sem tryggja líðan sjúklinga og bæta lífsgæði þeirra. Nálastungur dýralækna, sem og sjúkraþjálfun dýra, eru miklir bandamenn á þessum tímum. Nala hefur til dæmis verið í meðferð og árangurinn hefur verið mjög jákvæður. Þetta segir kennarinn: „Við fórum að taka eftir því að hún sýnir meira jafnvægi, hún getur nú legið ánfalla til hliðar og taka stundum nokkur skref (um 2 eða 3) áður en þú fellur. Hún gat ekki gert neitt af þessu fyrir meðferð! Hún er aðeins 8 mánaða, svo ég er mjög vongóður um betri lífsgæði fyrir hana.“

Að búa með fötluðum kött krefst nokkurra breytinga á venjum

Fötluð gæludýr geta verið mjög hamingjusöm , en þeir breyta lífi kennarans og þurfa rými sem er að fullu aðlagað þörfum þeirra. „Að aðlaga rútínuna til að vera með Nölu er ekki auðvelt í ljósi þess að hún getur ekki eytt miklum tíma ein þar sem hún er háð okkur í sumum hlutum. Þegar ég þarf að eyða tíma í burtu treysti ég á að móðir mín eða unnusti minn verði hjá henni. Að láta hana vera alveg eina í langan tíma finnst mér ekki þægilegt þar sem ég veit ekki hvort hún geti drukkið vatn eða hvort hún velti pottinum og blotnar út um allt. Það er engin leið að vita hvort hún geti náð klósettmottunni til að sinna viðskiptum sínum, eða hvort hún endar með því að gera það á leiðinni og verða óhrein.“

Auk þess að gæludýrið er háð um eigendur, það er líka mikilvægt að huga að aðstæðum eins og ferðalögum og heilsufarsmálum. „Í hennar tilfelli er vönun katta ekki bara gelding, til dæmis. Allt þarf að vera úthugsað og aðlagast með hliðsjón af taugafræðilegri sérstöðu þess, þess vegna ráðfæri ég mig alltaf við dýralækna.“

Þrátt fyrir áskoranir á leiðinni, þá hefur það að ættleiða kött - fatlaðan eða ekki -mikið fjör fyrir alla fjölskylduna. „Jafnvel að gera allt sem í mínu valdi stendur til að hún hafi mikil lífsgæði, hef ég samt miklar áhyggjur af því hvernig eigi að gera henni það eins auðvelt og mögulegt er, þannig að þrátt fyrir takmarkanir sínar og öðruvísi og mjög sérstaka háttur, hefur Nalinha besta líf sem mögulegt er.!”