Portosistemski šant je vrlo česta bolest kod malih pasa, kao što je jorkširska pasmina. Ovo stanje jetre je prilično opasno jer, unatoč tome što počinje u jetri, može utjecati na cijelo tijelo životinje. Stanje može čak imati posljedice po nervni sistem. Iako bolest nije tako rijetka kod malih pasa i jedna je od najčešćih u Yorkshireu, mnogi učitelji još uvijek ne znaju ovaj problem. Uostalom, šta je portosistemski šant kod pasa? Koji su njegovi uzroci i klinički znakovi? Da li je moguće liječiti šant kod pasa? I kako možemo spriječiti da se ova bolest pojavi kod psa? Patas da Casa razgovarao je sa veterinarkom Amandom Carloni, koja je otklonila sve sumnje oko portosistemskog šanta kod pasa. Provjerite!

Šta je portosistemski šant?

Portosistemski šant je bolest jetre povezana s abnormalnošću u cirkulaciji krvi. Stanje je takođe poznato kao portosistemski šant (DPS) ili portosistemska vaskularna anomalija. Da biste razumjeli o čemu se radi u ovoj bolesti, morate malo razumjeti anatomiju pasa. “Jetra fetusa ima svoju ograničenu funkciju. Dakle, kao način poštede i zaštite, postoji veliki sud ductus venosus, koji skreće krv da ne prođe kroz jetru”, objašnjava veterinarka Amanda Karloni. Ona kaže da se ovaj ductus venosus zatvara oko 3 do 10dana nakon porođaja, jer je organ već dobro razvijen. Kada se to dogodi, krv koja dolazi iz portalne vene počinje da prolazi kroz jetru, organ koji ima funkciju transformacije određenih tvari u "manje toksične" verzije. Tako se mogu bez problema eliminirati iz tijela.

Međutim, Amanda objašnjava da u slučaju portosistemskog šanta ovaj venski kanal nije zatvoren nakon razvoja jetre, što otežava cirkulaciju krvi. “Šant ili portosistemski šant se sastoji od postojanosti venskog kanala ili postojanja drugih anomalnih krvnih žila. To znači da portalna krv (iz portalne vene) ne prolazi kroz jetru i ide direktno u sistemsku cirkulaciju; uzimajući supstance sa sobom u njihovim 'toksičnijim' verzijama”, pojašnjava on.

Šta uzrokuje portosistemski šant kod pasa?

Šant kod pasa može biti stečen ili urođen. Kod stečenog tipa, portosistemski šant se razvija tokom celog života kada pas pati od portalne hipertenzije, posledica bolesti kao što su hronični i fibrozni hepatitis. Kongenitalni šant kod pasa je najčešći tip. U ovom slučaju nema dobro utvrđenog uzroka. Venski duktus psa jednostavno ostaje otvoren. Portosistemski šant je bolest mnogo prisutnija kod malih pasa, kao što je jorkšir. “Kod pasa, portosistemski šant je češći kod čistokrvnih nego kod mješovitih pasmina,Najviše su pogođene minijaturne rase, kao što su: šnaucer, jorkširski terijer, pudlica, maltezer, ši cu, jazavčar, irski vučji hrt, staroengleski ovčar i kern terijer”, pojašnjava Amanda.

Pas sa portosistemskim šantom počinje da cirkuliše toksine u njegovom tijelu

Portosistemski šant je vrlo ozbiljan problem jer, pošto jetra ne filtrira portalnu krv (pošto ne proći pored organa) otrovne materije su i dalje prisutne u njemu. Ova krv prolazi kroz cijeli cirkulatorni sistem i prolazi kroz različite organe tijela. To znači da se toksini počinju širiti po cijelom tijelu i kao rezultat toga može doći do ozbiljnih problema. Jedan od ovih toksina koji ostaju prisutni u krvi u slučajevima portosistemskog šanta je amonijak. Oslobađa se iz crijeva i kod zdravih pasa prolazi kroz jetru da bi se transformirao u ureu.

“Međutim, zbog portosistemskog šanta, amonijak ide pravo u sistemsku cirkulaciju. Budući da je neurotoksičan, može dovesti do hepatične encefalopatije (gubitak funkcije mozga zbog neuspeha uklanjanja toksina iz krvi zbog oštećenja jetre). Takođe, krv puna amonijaka će proći kroz bubrege. Međutim, višak amonijaka, umesto da se eliminiše urinom, počeće da se akumulira, stvarajući čuveni kamenac u bubregu, a to možebiti povezana s pojavom bakterijskih infekcija u urinarnom traktu”, objašnjava specijalista.

Koji su klinički znaci portosistemskog šanta kod pasa?

Kako portosistemski šant može utjecati na različite dijelove tijela, klinički znakovi su prilično raznoliki. Među glavnim, Amanda ističe one koje se odnose na uključenost nervnog sistema. “Prisutni psi: kompulzivno hodanje, pritiskanje glave na predmete, gubitak koordinacije voljnih pokreta mišića, letargija i tromost. Osim toga, primjećuju se i drugi klinički znakovi, kao što su: dijareja, povraćanje, povećana učestalost mokrenja (poliurija), pretjerani osjećaj žeđi (polidipsija) i krvi u mokraći (hematurija) zbog stvaranja kamenca u bubregu”, pojašnjava specijalista.

Kako se postavlja dijagnoza šanta kod pasa?

Vrlo je važno da vlasnik odvede životinju veterinaru čim primijeti gore navedene kliničke znakove. U ordinaciji će veterinar procijeniti ove kliničke manifestacije i anamnezu pacijenta. Za potvrdu dijagnoze šanta kod pasa potrebno je uraditi neke pretrage, uključujući krvne pretrage, kompjutersku tomografiju i ultrazvuk.

Kako se može liječiti jetreni šant kod pasa?

Liječenje slučajeva portosistemskih šantova treba započeti ubrzo nakon potvrde dijagnoze. Onmože se uraditi klinički i/ili hirurškom intervencijom. Klinički tretman jetrenog šanta pomaže u održavanju stabilnosti pacijenta. Amanda objašnjava kako se ovaj tretman može izvesti. „Terapija tekućinom može se provesti za korekciju dehidracije, elektrolitske i acido-bazne neravnoteže, kao i za održavanje glukoze u krvi. Antibiotici koji djeluju na mikrobiotu koja proizvodi ureazu mogu se koristiti za smanjenje količine uree u krvi. Može se koristiti i laktuloza, jer djeluje na povećanje eliminacije crijevnog sadržaja i potiče 'zakiseljavanje' crijevnog lumena, pogodujući transformaciji amonijaka u amonijak (koji je manje toksičan)”, pojašnjava.

Osim toga, također je važno da se psi s portosistemskim šantom podvrgnu dijetalnim tretmanima i da dobiju više proteinske dijete. “Ograničenje proteina može uzrokovati pothranjenost proteina i kalorija kada se provodi duže vrijeme. Stoga se preporučuje ishrana s probavljivim proteinima koji se nude u malim količinama”, kaže on.

Psi s kongenitalnim portosistemskim šantom možda će trebati operaciju

Operacija u slučajevima šanta kod pasa može biti neophodna da bi se problem jednom zauvijek riješio. Amanda objašnjava da se hirurška intervencija treba izvoditi samo u slučajevima portosistemskog šanta kod pasa kongenitalnog tipa. Ona se ne preporučujeza pse sa stečenim šantom: „Najpreporučljivija tehnika je ona koja postupno začepi žilu, omogućavajući jetri da se prilagodi novom pritisku jer, ako je okluzija nagla, može doći do akutne portalne hipertenzije“, objašnjava specijalist. Prije operacije, pas s jetrenim šantom mora se podvrgnuti nekoliko testova. Osim toga, važno je da se životinja podvrgne kliničkom liječenju, jer životinju ostavlja stabilnom da bez problema obavi operaciju. Vrijedi napomenuti da se tokom zahvata mora koristiti anestezija za pse.

Pse predisponirane na portosistemski šant treba pratiti od trudnoće

Kako nije poznato tačno šta uzrokuje nastanak portosistemskog šanta kod pasa, veterinar Amanda objašnjava da je najveća pažnja koju tutor može učiniti obratite posebnu pažnju tokom gestacije psa, kako bi se zdravlje štenaca pratilo od najranije dobi. Ona ističe da bi ova briga trebala biti još veća kod predisponiranih pasmina, kao što je jorkšir. Amanda također navodi da i neke druge mjere mogu pomoći da se izbjegnu slučajevi šanta kod pasa: „Također je potrebno biti oprezan sa upotrebom lijekova i suplemenata bez stručnog vođenja, koji mogu pogodovati neadekvatnom razvoju fetusa, kao i pojava raznih anomalija, poput vaskularnih. Štaviše, ne trebarazmnožavaju pse koji imaju tu bolest, čak i ako su pravilno liječeni”, pojašnjava.

Jorkšir: uobičajene bolesti pasmine nadilaze portosistemski šant

Kao što smo objasnili, portosistemski šant kod pasa je češći kod malih rasa, kao što je jorkšir. Međutim, ovaj krzneni pas je predisponiran i na druge zdravstvene probleme koji zaslužuju pažnju. Kada govorimo o jorkširskoj pasmini, uvijek se prisjećaju očnih bolesti kao što su progresivna atrofija retine i displazija mrežnice. Nadalje, dupli zubi su također čest problem u Yorkshireu. Najčešće bolesti ove pasmine također uključuju one povezane s njenom veličinom, kao što je luksacija patele. Budući da je vrlo mali, postoji veći rizik od problema s kostima, kao i od nezgoda. Stoga je uvijek važno biti na oprezu kako biste izbjegli padove kod pasa ove rase, posebno kod starijih jorkširskih pasa. Bolesti poput hipoglikemije i kolapsa traheje također mogu biti česte kod ove rase.

Veoma je važno voditi računa o zdravlju šteneta od najranije dobi. Primjena svih vakcina za pse, ažuriranje dehelmintizacije, redovne posjete veterinaru, nuđenje uravnotežene prehrane i osiguravanje rutine vježbanja su osnovne mjere koje omogućavaju dobar kvalitet života za Jorkšir. Simptomi bolesti, kakvi god da su, nikada ne bi trebali bitiignoriran i učitelj mora odvesti ljubimca veterinaru kad god nađe čudno ponašanje. Uz takvu njegu, jorkširski terijer može živjeti i do 17 godina, a čak se smatra i jednom od najdugovječnijih pasmina pasa.