Ang portosystemic shunt ay isang pangkaraniwang sakit sa maliliit na aso, gaya ng lahi ng Yorkshire. Ang kondisyon ng atay na ito ay medyo mapanganib dahil, sa kabila ng pagsisimula sa atay, maaari itong makaapekto sa buong katawan ng hayop. Ang kondisyon ay maaaring magkaroon ng mga kahihinatnan para sa nervous system. Kahit na ang sakit ay hindi gaanong bihira sa maliliit na aso at isa sa mga pinakakaraniwan sa Yorkshire, ang problemang ito ay hindi pa rin alam ng maraming tutor. Pagkatapos ng lahat, ano ang portosystemic shunt sa mga aso? Ano ang mga sanhi at klinikal na palatandaan nito? Posible bang gamutin ang shunt sa mga aso? At paano natin mapipigilan ang sakit na ito na lumitaw sa aso? Nakipag-usap ang Patas da Casa sa beterinaryo na doktor na si Amanda Carloni, na nag-alis ng lahat ng mga pagdududa tungkol sa portosystemic shunt sa mga aso. Tingnan ito!

Ano ang portosystemic shunt?

Ang portosystemic shunt ay isang sakit sa atay na nauugnay sa abnormalidad sa sirkulasyon ng dugo. Ang kondisyon ay kilala rin bilang portosystemic shunt (DPS) o portosystemic vascular anomaly. Upang maunawaan kung tungkol saan ang sakit na ito, kailangan mong maunawaan nang kaunti ang tungkol sa anatomy ng aso. "Ang atay ng fetus ay may limitadong pag-andar. Kaya, bilang isang paraan ng pagtipid at pagprotekta nito, mayroong isang malaking sisidlan na tinatawag na ductus venosus, na inililihis ang dugo upang hindi ito dumaan sa atay”, paliwanag ng beterinaryo na si Amanda Carloni. Sinabi niya na ang ductus venosus na ito ay nagsasara ng mga 3 hanggang 10araw pagkatapos ng panganganak, dahil ang organ ay mahusay na binuo. Kapag nangyari ito, ang dugo na nagmumula sa portal vein ay magsisimulang dumaan sa atay, isang organ na may tungkuling gawing "hindi gaanong nakakalason" na mga bersyon ang ilang mga sangkap. Kaya, maaari silang alisin sa katawan nang walang anumang problema.

Gayunpaman, ipinaliwanag ni Amanda na sa isang kaso ng portosystemic shunt, ang venous duct na ito ay hindi sarado pagkatapos na bumuo ng atay, na humahadlang sa sirkulasyon ng dugo. "Ang shunt o portosystemic shunt ay binubuo ng permanente ng venous duct o ang pagkakaroon ng iba pang mga anomalyang vessel. Nangangahulugan ito na ang portal na dugo (mula sa portal vein) ay hindi dumadaan sa atay at direktang napupunta sa systemic na sirkulasyon; pagkuha ng mga substance sa kanilang mga 'mas nakakalason' na bersyon", paglilinaw niya.

Ano ang nagiging sanhi ng portosystemic shunt sa mga aso?

Ang shunt sa mga aso ay maaaring makuha o congenital. Sa nakuhang uri, ang portosystemic shunt ay bubuo sa buong buhay kapag ang aso ay dumaranas ng portal hypertension, bunga ng mga sakit tulad ng talamak at fibrous hepatitis. Ang congenital shunt sa mga aso ay ang pinakakaraniwang uri. Sa kasong ito, walang mahusay na itinatag na dahilan. Ang ductus venosus ng aso ay nananatiling bukas. Ang portosystemic shunt ay isang sakit na mas naroroon sa maliliit na aso, tulad ng Yorkshire. "Sa mga aso, ang portosystemic shunt ay mas karaniwan sa purebred kaysa sa mixed breeds,Pinaka-apektado ang mga pinaliit na lahi, gaya ng: Schnauzer, Yorkshire Terrier, Poodle, Maltese, Shih Tzu, Dachshund, Irish Wolfhound, Old English Sheepdog at Cairn Terrier", paglilinaw ni Amanda.

Ang isang aso na may portosystemic shunt ay nagsimulang magkaroon ng mga lason na nagpapalipat-lipat sa kanyang katawan

Ang portosystemic shunt ay isang napakaseryosong problema dahil, dahil hindi sinasala ng atay ang portal na dugo (dahil hindi dumaan sa organ) ang mga nakakalason na sangkap ay naroroon pa rin dito. Ang dugong ito ay dumadaan sa buong sistema ng sirkulasyon at dumadaan sa iba't ibang organo ng katawan. Nangangahulugan ito na ang mga lason ay nagsisimulang kumalat sa buong katawan at, bilang isang resulta, maaari itong magdusa ng mga malubhang problema. Ang isa sa mga lason na ito na nananatili sa dugo sa mga kaso ng portosystemic shunt ay ammonia. Ito ay inilabas mula sa bituka at, sa mga malulusog na aso, dumadaan sa atay upang maging urea.

“Gayunpaman, dahil sa portosystemic shunt, ang ammonia ay dumiretso sa systemic circulation. Dahil ito ay neurotoxic, maaari itong magresulta sa hepatic encephalopathy (pagkawala ng paggana ng utak dahil sa pagkabigo na alisin ang mga lason mula sa dugo dahil sa pinsala sa atay). Gayundin, ang dugong puno ng ammonia ay dadaan sa mga bato. Gayunpaman, ang labis na ammonia, sa halip na alisin sa pamamagitan ng ihi, ay magsisimulang maipon, na magbubunga ng mga sikat na bato sa bato, at ito ay maaaringmaiugnay sa pagkakaroon ng bacterial infection sa urinary tract”, paliwanag ng espesyalista.

Ano ang mga klinikal na palatandaan ng portosystemic shunt sa mga aso?

Dahil ang portosystemic shunt ay maaaring makaapekto sa iba't ibang bahagi ng katawan, ang mga klinikal na palatandaan ay medyo magkakaibang. Kabilang sa mga pangunahing, itinatampok ni Amanda ang mga nauugnay sa paglahok ng nervous system. "Ang mga aso ay naroroon: mapilit na paglalakad, pagdiin ng kanilang ulo laban sa mga bagay, pagkawala ng koordinasyon ng mga boluntaryong paggalaw ng kalamnan, pagkahilo at torpor. Bilang karagdagan, ang iba pang mga klinikal na palatandaan ay sinusunod, tulad ng: pagtatae, pagsusuka, pagtaas ng dalas ng pag-ihi (polyuria), labis na pakiramdam ng pagkauhaw (polydipsia) at dugo sa ihi (hematuria) dahil sa pagbuo ng mga bato sa bato", paglilinaw ng espesyalista.

Paano nakuha ang diagnosis ng shunt sa mga aso?

Napakahalaga para sa may-ari na dalhin ang hayop sa beterinaryo sa sandaling mapansin niya ang mga nabanggit na klinikal na palatandaan. Sa opisina, susuriin ng beterinaryo ang mga klinikal na pagpapakita na ito at ang kasaysayan ng pasyente. Upang kumpirmahin ang diagnosis ng shunt sa mga aso, kinakailangan na magsagawa ng ilang mga pagsusuri, kabilang ang mga pagsusuri sa dugo, computed tomography at ultrasound.

Paano magagamot ang liver shunt sa mga aso?

Ang paggamot sa mga kaso ng portosystemic shunt ay dapat magsimula kaagad pagkatapos makumpirma ang diagnosis. Siyamaaari itong gawin sa klinikal at/o sa pamamagitan ng operasyon. Ang klinikal na paggamot ng liver shunt ay nakakatulong na mapanatiling matatag ang pasyente. Ipinaliwanag ni Amanda kung paano maaaring gawin ang paggamot na ito. "Ang fluid therapy ay maaaring isagawa upang itama ang dehydration, electrolyte at acid-base imbalances at para mapanatili din ang glucose sa dugo. Ang mga antibiotic na kumikilos sa microbiota na gumagawa ng urease ay maaaring gamitin upang bawasan ang dami ng urea sa dugo. Ang lactulose ay maaari ding gamitin, dahil ito ay kumikilos upang mapataas ang pag-aalis ng mga nilalaman ng bituka at nagtataguyod ng 'acidification' ng lumen ng bituka, na pinapaboran ang pagbabago ng ammonia sa ammonium (na hindi gaanong nakakalason)", paglilinaw niya.

Bilang karagdagan, mahalaga din na ang mga aso na may portosystemic shunt ay sumailalim sa pamamahala sa pandiyeta at tumanggap ng mas maraming protina na diyeta. "Ang paghihigpit sa protina ay maaaring maging sanhi ng malnutrisyon ng protina-calorie kapag ito ay isinasagawa sa mahabang panahon. Samakatuwid, inirerekomenda ang diyeta na may mga natutunaw na protina na inaalok sa maliliit na halaga", sabi niya.

Maaaring kailanganin ng operasyon ang mga aso na may congenital portosystemic shunt

Ang operasyon sa mga kaso ng shunt sa mga aso ay maaaring kailanganin upang maitama ang problema minsan at para sa lahat. Ipinaliwanag ni Amanda na ang surgical intervention ay dapat lamang gawin sa mga kaso ng portosystemic shunt sa mga aso ng congenital type. Hindi siya inirerekomendapara sa mga aso na may nakuhang shunt: "Ang pinaka-inirerekumendang pamamaraan ay ang isa na unti-unting bumabara sa sisidlan, na nagpapahintulot sa atay na umangkop sa bagong presyon dahil, kung ang occlusion ay bigla, ang talamak na portal hypertension ay maaaring mangyari", paliwanag ng espesyalista. . Bago ang operasyon, ang aso na may hepatic shunt ay dapat sumailalim sa ilang mga pagsubok. Bilang karagdagan, mahalaga na ang hayop ay sumailalim sa klinikal na paggamot, dahil iniiwan nito ang hayop na kuwadra upang maisagawa ang operasyon nang walang mga problema. Ito ay nagkakahalaga ng pagbanggit na ang kawalan ng pakiramdam para sa mga aso ay dapat gamitin sa panahon ng pamamaraan.

Ang mga asong may predisposed sa portosystemic shunt ay dapat subaybayan mula noong pagbubuntis

Dahil hindi alam kung ano ang eksaktong dahilan ng pagbuo ng portosystemic shunt sa mga aso, ipinaliwanag ng beterinaryo na si Amanda na ang pinakamahusay na pangangalaga Ang magagawa ng isang tutor ay upang bigyang-pansin nang mabuti sa panahon ng pagbubuntis ng isang aso, upang ang kalusugan ng mga tuta ay masubaybayan mula sa isang maagang edad. Itinuturo niya na ang pangangalagang ito ay dapat na mas higit pa sa mga predisposed na lahi, tulad ng Yorkshire. Sinabi rin ni Amanda na ang ilang iba pang mga hakbang ay makakatulong din upang maiwasan ang mga kaso ng shunt sa mga aso: “Kailangan ding maging maingat sa paggamit ng mga gamot at suplemento nang walang propesyonal na patnubay, na maaaring pabor sa hindi sapat na pag-unlad ng mga fetus, gayundin ang paglitaw ng iba't ibang mga anomalya, tulad ng mga vascular. Higit pa rito, hindi dapatmagparami ng mga aso na may sakit, kahit na sila ay nagamot nang maayos”, paglilinaw niya.

Yorkshire: ang mga karaniwang sakit ng lahi ay lumampas sa portosystemic shunt

Gaya ng ipinaliwanag namin, ang portosystemic shunt sa mga aso ay mas karaniwan sa maliliit na lahi, tulad ng Yorkshire. Gayunpaman, ang mabalahibong maliit na aso na ito ay may predisposed din sa iba pang mga problema sa kalusugan na nararapat pansin. Kapag pinag-uusapan natin ang lahi ng Yorkshire, ang mga sakit sa mata tulad ng progressive retinal atrophy at retinal dysplasia ay palaging naaalala. Higit pa rito, ang double dentition ay madalas ding problema sa Yorkshire. Kasama rin sa mga pinakakaraniwang karamdaman ng lahi ang mga nauugnay sa laki nito, tulad ng patellar luxation. Dahil ito ay napakaliit, may mas malaking panganib ng mga problema sa buto at gayundin ng pagkakaroon ng mga aksidente. Samakatuwid, palaging mahalaga na manatiling alerto upang maiwasan ang pagkahulog sa mga aso ng lahi, lalo na sa mga matatandang asong Yorkshire. Ang mga sakit tulad ng hypoglycemia at collapsed trachea ay maaari ding maging madalas sa lahi na ito.

Napakahalagang pangalagaan ang kalusugan ng tuta mula sa murang edad. Ang paglalapat ng lahat ng bakuna sa aso, pagpapanatiling napapanahon sa deworming, paggawa ng mga regular na pagbisita sa beterinaryo, pag-aalok ng balanseng diyeta at pagtiyak ng isang ehersisyo na gawain ay mga pangunahing hakbang na nagbibigay-daan sa isang magandang kalidad ng buhay para sa Yorkshire. Ang mga sintomas ng mga sakit, anuman ang mga ito, ay hindi dapat mangyarihindi pinansin at kailangang dalhin ng tutor ang alagang hayop sa beterinaryo tuwing may makikita siyang kakaibang ugali. Sa ganoong pangangalaga, ang Yorkshire Terrier ay maaaring mabuhay ng hanggang 17 taon, at kahit na itinuturing na isa sa pinakamahabang buhay na lahi ng aso.