Rangelioza e qenit është një lloj sëmundjeje jashtëzakonisht serioze e rriqrave te qentë. Sëmundja - e quajtur edhe murtaja e gjakut tek qentë, sëmundja nambiuvu ose ethet e verdha të qenit - shkakton çrregullime serioze të gjakderdhjes që mund ta çojnë kafshën në vdekje nëse nuk ka trajtim adekuat dhe të menjëhershëm. Edhe pse rangelia është më pak e njohur se sëmundjet e tjera të shkaktuara nga rriqrat tek qentë (të tilla si ehrlichiosis, babesiosis dhe sëmundja lyme), ajo është një gjendje serioze dhe gjithnjë e më e shpeshtë në Brazil. Për të kuptuar më mirë se çfarë është rangelia, Putrat e Shtëpisë biseduan me mjeken veterinare Amanda Carloni, e cila la të gjitha dyshimet për këtë sëmundje. Shikojeni më poshtë!

Çfarë është murtaja e gjakut tek qentë?

Rangeloza e qenit është një sëmundje serioze infektive që mund të prekë qentë. Amanda Carloni shpjegon se një mikroorganizëm i quajtur Rangelia vitalii është ai që infekton kafshën. “Rangelioza, e përshkruar vetëm në Brazil, transmetohet nga rriqrat e specieve Amblyomma aureolatum dhe Rhipicephalus sanguineus . Rangelioza e qenit prek kryesisht kafshët e reja dhe herë pas here qentë e rritur, pa predispozicion seksi apo race”, shpjegon ai. Sëmundja është më e zakonshme në zonat rurale dhe mund të shfaqet në periudha të ndryshme të vitit. Në verë, megjithatë, incidenca është më e lartë, pasi ka një numër më të madh të rriqrave në mjedis në muajt e ngrohtë. ARangelioza e qenit mund të ndahet në tre forma në varësi të gjendjes klinike: akute (që zgjat rreth tre ditë), subakute (nga tetë deri në 15 ditë) dhe kronike (nga 18 në 25 ditë).

Transmetimi i murtajës gjaku i qenve ndodh nga pickimi i rriqrës së kontaminuar

Që kafsha shtëpiake të infektohet me sëmundjen nambiuvu, ajo duhet të kafshohet nga një rriqër që përmban protozoarin që shkakton sëmundjen. Rangelia vitalii do të hyjë në trupin e qenit përmes pickimit dhe do të infektojë leukocitet dhe eritrocitet, qeliza që janë të pranishme në gjak. Brenda këtyre qelizave, mikroorganizmi përsëritet dhe përfundon duke thyer strukturën. Në këtë mënyrë, parazitët e rangeliozës përhapen përmes qarkullimit të gjakut dhe hyjnë në qeliza të reja, duke përsëritur të gjithë ciklin. Duke qenë se Rangelia vitalli ka një preferencë për të sulmuar qelizat e gjakut, është e zakonshme që kafshët shtëpiake të kenë hemorragji si simptoma kryesore të sëmundjes.

Cilat janë simptomat e rangeliosis?

Murtaja e gjakut tek qentë është emërtuar pikërisht sepse simptomat kryesore të sëmundjes janë gjakderdhja. Gjakderdhja ndodh më së shumti në veshin, hundën dhe zgavrat e gojës së qenit. Kjo është pasojë e pranisë së protozoarit që shkakton rangliozën në qelizat e gjakut. Veterineria Amanda rendit simptomat kryesore të murtajës së gjakut tek qentë: “Verdhëza, ethe periodike, plogështi, anoreksi, dobësi,dehidratim, humbje peshe, hepatomegali (mëlçi e zmadhuar), splenomegali (shpretkë e zmadhuar), limfadenopati (rritje e madhësisë së nyjeve limfatike), njolla të vogla të kuqërremta në lëkurë (petechiae). Përveç kësaj, gjakderdhje përgjatë traktit gastrointestinal, që rezulton me të vjella me gjak dhe diarre të përgjakshme dhe gjakderdhje të vazhdueshme." Eksperti thotë gjithashtu se manifestimet klinike varen nga stadi i sëmundjes dhe mund të ketë mbivendosje midis tyre.

Rangeliosis: trajtimi duhet të fillojë shpejt

Trajtimi i rangeliosis bëhet duke përdorur mjete specifike për të luftuar këtë mikroorganizëm. është përdorur”, sqaron Amanda. Transfuzioni i gjakut tek qentë dhe terapia me lëngje mund të jenë gjithashtu të nevojshme, veçanërisht në rastin e gjakderdhjes më intensive.

Largimi i rriqrave ndihmon në parandalimin e murtajës së gjakut te qentë

Murtaja e gjakut te qentë transmetohet nga pickimi i një rriqre të kontaminuar. Prandaj, mënyra më e mirë për të parandaluar sëmundjen është pikërisht të dish se si të heqësh qafe rriqrat në oborrin e shtëpisë dhe vetë kafshën. Ky kujdes parandalon jo vetëm vargmalin, por edhe llojet e tjera të sëmundjes së rriqrave. Amanda shpjegon se masat parandaluese ndryshojnë në varësi të specieve tëshënoni. Këpusha e tipit Rhipicephalus sanguineus, për shembull, preferon të ngjitet në mure për të shpëtuar nga lagështia e tokës: "Kështu, tymosje duhet të synohet në çarje në mure, mobilje, çati dhe të ngjashme. Përveç kësaj, nuk ka nevojë të tymoset e gjithë shtëpi; thjesht përqendroni aplikimin e produktit në vendin ku kafsha fle."

Amblyomma aureolatum, një tjetër rriqër që transmeton rangeliosis, është praktikisht e pamundur të kontrollohet, pasi është vendas në pyjet dhe pyjet braziliane dhe popullsia e saj mbahet nga kafshë të egra. Prandaj, Amanda sugjeron që për t'i shmangur ato, është mirë që kujdesi t'i drejtohet qenve. “Kontrolli duhet të kryhet me dhënien e një akaricidi me veprim të gjatë, pasi është e nevojshme të ndërpritet cikli jetësor i rriqrës dhe të mos lejohen femrat të bëjnë vezë në mjedis. Është shumë e rëndësishme që të respektohet intervali ndërmjet dozave, sepse rriqrat që janë ende në mjedis do të kalojnë gradualisht te qeni, do të kafshojnë kafshën, do të hanë ilaçin dhe do të vdesin. Nëse tutori vendos të mos e administrojë më akaricidin sepse nuk sheh rriqra, ata që janë në mjedis nuk do të vdesin dhe do të mund të rikolonizojnë mjedisin”, përfundon ai.