Canine rangeliosis သည် ခွေးများတွင် အလွန်ပြင်းထန်သော မှက်ရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ခွေးများတွင် သွေးပလိပ်ရောဂါ၊ nambiuvu ရောဂါ သို့မဟုတ် Canine yellow fever ဟုခေါ်သော ရောဂါသည် လုံလောက်ပြီး တိကျသောကုသမှုမရှိပါက တိရစ္ဆာန်ကို သေစေနိုင်သည့် ပြင်းထန်သော သွေးယိုစိမ့်မှုရောဂါများကို ဖြစ်စေသည်။ Rangelia သည် ခွေးရှိ မှက်များကြောင့်ဖြစ်ရသည့် အခြားရောဂါများ (ဥပမာ ehrlichiosis၊ babesiosis နှင့် lyme ရောဂါ) ထက် မသိသာသော်လည်း၊ ၎င်းသည် ဘရာဇီးတွင် ပြင်းထန်ပြီး မကြာခဏ အဖြစ်များသော အခြေအနေတစ်ခုဖြစ်သည်။ Rangelia ဆိုတာကို ပိုနားလည်ဖို့၊ Paws of the House က ဒီရောဂါနဲ့ ပတ်သက်ပြီး သံသယအားလုံးကို ရှင်းလင်းပေးခဲ့တဲ့ တိရစ္ဆာန်ဆေးကုဆရာဝန် Amanda Carloni နဲ့ ဆွေးနွေးခဲ့ပါတယ်။ အောက်ပါတို့ကို စစ်ဆေးကြည့်ပါ။

ခွေးများတွင် သွေးပလိပ်ရောဂါဆိုသည်မှာ ဘာလဲ။

Canine rangeliosis သည် ခွေးများကို ထိခိုက်စေနိုင်သော ပြင်းထန်သော ကူးစက်ရောဂါတစ်ခုဖြစ်သည်။ Amanda Carloni က Rangelia vitalii ဟုခေါ်သော အဏုဇီဝသက်ရှိများသည် တိရစ္ဆာန်ကို ကူးစက်စေသည်ဟု ရှင်းပြသည်။ “ဘရာဇီးတွင်သာဖော်ပြထားသော Rangeliosis သည် မျိုးစိတ် Amblyomma aureolatum နှင့် Rhipicephalus sanguineus မှ မှက်များမှ ကူးစက်သည်။ Canine rangeliosis သည် ငယ်ရွယ်သော တိရိစ္ဆာန်များနှင့် ရံဖန်ရံခါတွင် အရွယ်ရောက်ပြီးသော ခွေးများကို လိင်ဆက်ဆံခြင်း သို့မဟုတ် မျိုးပွားရန် အထုံမပါသော တိရစ္ဆာန်များကို အဓိကအားဖြင့် သက်ရောက်သည်” ဟု ရှင်းပြသည်။ အဆိုပါရောဂါသည် ကျေးလက်ဒေသများတွင် ပိုမိုအဖြစ်များပြီး တစ်နှစ်တာ၏ အချိန်အမျိုးမျိုးတွင် ဖြစ်ပွားနိုင်သည်။ သို့သော် ပူနွေးသောလများတွင် ပတ်ဝန်းကျင်တွင် ခြင်ကောင်အရေအတွက် ပိုများသောကြောင့် နွေရာသီတွင် ဖြစ်ပွားမှုပိုများသည်။ တစ်Canine rangeliosis ကို လက်တွေ့အခြေအနေပေါ် မူတည်၍ ပုံစံသုံးမျိုး ခွဲခြားနိုင်သည်- စူးရှသော (သုံးရက်ခန့်ကြာသည်)၊ subacute (ရှစ်ရက်မှ ၁၅ ရက်) နှင့် နာတာရှည် (၁၈ ရက်မှ ၂၅ ရက်အထိ)။

ပလိပ်ရောဂါကူးစက်မှု။ ခွေးများတွင် သွေးများထွက်ခြင်း

အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်သည် နမ်ဗျူဝရောဂါကူးစက်စေရန်အတွက် ရောဂါဖြစ်စေသော ပရိုတိုဇန်းများပါရှိသော ကြွက်ကိုက်ခံရမည်ဖြစ်သည်။ Rangelia vitalii သည် သွေးထဲတွင်ရှိသောဆဲလ်များဖြစ်သော leukocytes နှင့် erythrocytes များကို ကိုက်ခြင်းဖြင့် ခွေး၏ခန္ဓာကိုယ်ထဲသို့ ဝင်ရောက်လိမ့်မည်။ ဤဆဲလ်များအတွင်း၊ အဏုဇီဝရုပ်များသည် ပုံတူပွားပြီး အသွင်သဏ္ဍာန်ကို ဖြိုခွဲသွားကြသည်။ ဤနည်းအားဖြင့် rangeliosis ကပ်ပါးကောင်များသည် သွေးကြောမှတဆင့် ပျံ့နှံ့သွားပြီး ဆဲလ်အသစ်များအတွင်းသို့ ဝင်ရောက်ကာ လည်ပတ်မှုတစ်ခုလုံးကို ထပ်ခါထပ်ခါ ပြုလုပ်ကြသည်။ Rangelia vitalli သည် သွေးဆဲလ်များကို တိုက်ခိုက်ရန် ဦးစားပေး ဖြစ်သောကြောင့် အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်သည် ရောဂါ၏ အဓိက လက္ခဏာအဖြစ် သွေးသွန်ခြင်း ဖြစ်တတ်သည်။

လက္ခဏာများမှာ အဘယ်နည်း။ rangeliosis ၏?

ခွေးများတွင် သွေးပလိပ်ရောဂါကို ရောဂါ၏အဓိကလက္ခဏာများမှာ သွေးထွက်ခြင်းကြောင့်ဟု အတိအကျအမည်ပေးထားသည်။ သွေးထွက်တာက ခွေးနား၊ နှာခေါင်းနဲ့ ပါးစပ်ပေါက်တွေမှာ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ၎င်းသည် သွေးဆဲလ်များတွင် rangeliosis ဖြစ်စေသည့် ပရိုတိုဇန်းပါဝင်မှု၏ အကျိုးဆက်ဖြစ်သည်။ တိရစ္ဆာန်ဆေးဆရာ Amanda သည် ခွေးများတွင် သွေးပလိပ်ရောဂါ၏ အဓိက လက္ခဏာများကို စာရင်းပြုစုထားသည်- “အသားဝါခြင်း၊ အဖျားတက်ခြင်း၊ စာရင်းမရှိခြင်း၊ မောပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ အားနည်းခြင်း၊ရေဓာတ်ခန်းခြောက်ခြင်း၊ ကိုယ်အလေးချိန်ကျခြင်း၊ hepatomegaly (အသည်းကြီးခြင်း)၊ splenomegaly (သရက်ရွက်ကြီးခြင်း)၊ lymphadenopathy ( lymph nodes အရွယ်အစား တိုးလာခြင်း၊ အရေပြားပေါ်ရှိ အနီကွက်လေးများ (petechiae)။ ထို့အပြင် အစာအိမ်နှင့် အူလမ်းကြောင်းတစ်လျှောက်တွင် သွေးထွက်ခြင်း၊ သွေးအန်ခြင်း ဝမ်းလျှောခြင်းနှင့် ဆက်တိုက် သွေးထွက်ခြင်းတို့ ဖြစ်တတ်ပါသည်။” ဟု ပညာရှင်က ဆိုပါသည်။ ဆေးခန်းပြခြင်းများသည် ရောဂါအဆင့်ပေါ် မူတည်ပြီး ၎င်းတို့ကြားတွင် ထပ်နေနိုင်သည်ဟု ဆိုသည်။

Rangeliosis- ကုသမှုကို လျင်မြန်စွာ စတင်ရန် လိုအပ်သည်

Rangeliosis ၏ ကုသမှုသည် ဤသေးငယ်သော ဇီဝသက်ရှိများကို တိုက်ဖျက်ရန် တိကျသော ကုထုံးများကို အသုံးပြု၍ လုပ်ဆောင်ပါသည်။"ခွေးအမျိုးအစား Rangeliosis ကို ကုသရာတွင် protozoocidal ဆေးဝါးများကို အခြေခံသည့် ကုထုံးဖြင့် ဆောင်ရွက်ပါသည်။ Corticosteroids များလည်း ပါရှိပါသည်။ အသုံးပြုထားပါတယ်” လို့ Amanda က ရှင်းပြပါတယ်။ ခွေးများတွင် သွေးသွင်းခြင်းနှင့် အရည်ကုထုံးများသည်လည်း အထူးသဖြင့် ပိုမိုပြင်းထန်သော သွေးထွက်သည့်ကိစ္စများတွင် လိုအပ်ပါသည်။

မှက်များကို ဖယ်ရှားခြင်းသည် ခွေးများတွင် သွေးပလိပ်ရောဂါကို ကာကွယ်ရန် ကူညီပေးသည်

ခွေးများတွင် ညစ်ညမ်းနေသော မှက်များ ကိုက်ခြင်းကြောင့် ကူးစက်နိုင်သော သွေးပလိပ်ရောဂါ ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ရောဂါကို ကာကွယ်ရန် အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းမှာ အိမ်နောက်ဖေးနှင့် တိရိစ္ဆာန်များတွင် မှက်များကို မည်ကဲ့သို့ ဖယ်ရှားရမည်ကို တိကျစွာ သိရှိရန်ဖြစ်သည်။ ဤစောင့်ရှောက်မှုသည် rangelia သာမက အခြားသော tick disease အမျိုးအစားများကိုပါ ကာကွယ်ပေးပါသည်။ မျိုးစိတ်ပေါ်မူတည်၍ ကြိုတင်ကာကွယ်မှု ကွဲပြားကြောင်း Amanda က ရှင်းပြသည်။အမှန်ခြစ်။ ဥပမာအားဖြင့် Rhipicephalus sanguineus အမျိုးအစား မှင်များသည် မြေဆီလွှာစိုစွတ်မှုမှလွတ်မြောက်ရန် နံရံများကိုတက်ရန် နှစ်သက်သည်- "ထို့ကြောင့် နံရံများ၊ ပရိဘောဂများ၊ ခေါင်မိုးများနှင့် အခြားအရာများတွင် အက်ကွဲကြောင်းများကို မီးခိုးထုတ်ရန် ရည်ရွယ်သင့်ပါသည်။ ထို့အပြင်၊ တစ်ခုလုံးကို မီးခိုးထုတ်ရန် မလိုအပ်ပါ။ အိမ်၊ တိရစ္ဆာန်အိပ်တဲ့ နေရာမှာ ထုတ်ကုန်ကို အာရုံစိုက်ပါ။"

Amblyomma aureolatum၊ Rangeliosis ကို ကူးစက်နိုင်သော အခြား tick သည် ဘရာဇီးလ်သစ်တောများနှင့် သစ်တောများမှ ဇာတိဖြစ်ပြီး ၎င်း၏လူဦးရေကို တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်များက ထိန်းသိမ်းထားသောကြောင့် ထိန်းချုပ်ရန် လက်တွေ့အားဖြင့် မဖြစ်နိုင်ပေ။ ထို့ကြောင့် Amanda က ၎င်းတို့ကို ရှောင်ရှားရန် ခွေးများကို ဂရုစိုက်ခြင်းသည် အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်ဟု အကြံပြုထားသည်။ “ကျားများ၏ဘဝသံသရာကို နှောင့်ယှက်ပြီး ပတ်ဝန်းကျင်တွင် မိန်းမများ ဥမဥခြင်းမှ တားဆီးရန် လိုအပ်သောကြောင့် တာရှည်ခံကာ ကာရိုက်ဆေး၏ စီမံကွပ်ကဲမှုဖြင့် ထိန်းချုပ်မှုကို ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်သည်။ ပတ်ဝန်းကျင်တွင်ရှိနေဆဲဖြစ်သော မှက်များသည် ခွေးထံသို့ တဖြည်းဖြည်း ကူးသွားကာ တိရစ္ဆာန်ကို ကိုက်လိုက်၊ ဆေးဝါးများ စားသုံးမိကာ သေဆုံးတတ်သောကြောင့် ဆေးများကြားကာလကို လေးစားလိုက်နာရန် အလွန်အရေးကြီးပါသည်။ အကယ်၍ ကျူရှင်ဆရာမှ မှက်များကို မတွေ့သောကြောင့် ကာကာဆေးကို ထပ်မံမစီမံရန် ဆုံးဖြတ်ပါက ပတ်ဝန်းကျင်တွင်ရှိသော သူများသည် မသေဘဲ ပတ်ဝန်းကျင်ကို ပြန်လည်ပြုပြင်နိုင်လိမ့်မည်” ဟု နိဂုံးချုပ်ခဲ့သည်။