Mae rangeliosis cwn yn fath hynod ddifrifol o glefyd trogod mewn cŵn. Mae'r afiechyd - a elwir hefyd yn bla gwaed mewn cŵn, clefyd nambiuvu neu dwymyn felen y cwn - yn achosi anhwylderau gwaedu difrifol a all arwain yr anifail i farwolaeth os nad oes triniaeth ddigonol a phrydlon. Er bod rangelia yn llai hysbys na chlefydau eraill a achosir gan drogod mewn cŵn (fel ehrlichiosis, babesiosis a chlefyd lyme), mae'n gyflwr difrifol a chynyddol aml ym Mrasil. Er mwyn deall yn well beth yw rangelia, siaradodd Pawennau'r Tŷ â'r meddyg milfeddygol Amanda Carloni, a gliriodd bob amheuaeth am y clefyd hwn. Edrychwch arno isod!

Beth yw pla gwaed mewn cŵn?

Mae canine rangeliosis yn glefyd heintus difrifol a all effeithio ar gŵn. Mae Amanda Carloni yn esbonio mai micro-organeb o'r enw Rangelia vitalii sy'n heintio'r anifail. “Mae Rangeliosis, a ddisgrifir ym Mrasil yn unig, yn cael ei drosglwyddo gan drogod o’r rhywogaethau Amblyomma aureolatum a Rhipicephalus sanguineus . Mae rangeliosis cŵn yn effeithio'n bennaf ar anifeiliaid ifanc ac, o bryd i'w gilydd, cŵn llawndwf, heb unrhyw ragdueddiad rhyw na brid”, eglura. Mae'r clefyd yn fwy cyffredin mewn ardaloedd gwledig a gall ymddangos ar wahanol adegau o'r flwyddyn. Yn yr haf, fodd bynnag, mae'r achosion yn uwch, gan fod mwy o drogod yn yr amgylchedd yn y misoedd cynhesach. AGellir rhannu rangeliosis canine yn dri ffurf yn dibynnu ar y cyflwr clinigol: acíwt (yn para tua thri diwrnod), subacute (o wyth i 15 diwrnod) a chronig (o 18 i 25 diwrnod).

Trosglwyddo pla o waed mewn cŵn yn digwydd trwy frathiad y tic halogedig

Er mwyn i’r anifail anwes ddal y clefyd nambiuvu, rhaid iddo gael ei frathu gan drogen sy’n cynnwys y protosoan sy’n achosi’r afiechyd. Bydd Rangelia vitalii yn mynd i mewn i gorff y ci trwy'r brathiad ac yn heintio leukocytes ac erythrocytes, celloedd sy'n bresennol yn y gwaed. Y tu mewn i'r celloedd hyn, mae'r micro-organeb yn atgynhyrchu ac yn torri'r strwythur yn y pen draw. Yn y modd hwn, mae parasitiaid rangeliosis yn lledaenu trwy'r llif gwaed ac yn mynd i mewn i gelloedd newydd, gan ailadrodd y cylch cyfan. Gan fod Rangelia vitalli yn ffafrio ymosod ar gelloedd gwaed, mae'n gyffredin i'r anifail anwes gael hemorrhages fel prif symptom y clefyd.

Beth yw'r symptomau o rangeliosis?

Mae pla gwaed mewn cŵn yn cael ei enwi'n union oherwydd prif symptomau'r afiechyd yw gwaedu. Mae gwaedu yn digwydd yn bennaf yng nghlust y ci, ei drwyn a'i geg. Mae hyn o ganlyniad i bresenoldeb y protosoan sy'n achosi rangeliosis yn y celloedd gwaed. Mae’r milfeddyg Amanda yn rhestru prif symptomau pla gwaed cŵn: “Clefyd melyn, twymyn ysbeidiol, diffyg rhestr, anorecsia, gwendid,diffyg hylif, colli pwysau, hepatomegaly (afu chwyddedig), splenomegaly (spleen chwyddedig), lymffadenopathi (maint cynyddol nodau lymff), smotiau cochlyd bach ar y croen (petechiae). Yn ogystal, gwaedu ar hyd y llwybr gastroberfeddol, gan arwain at chwydu â gwaed a dolur rhydd gwaedlyd, a gwaedu parhaus." Mae'r arbenigwr hefyd yn dweud bod amlygiadau clinigol yn dibynnu ar gam y clefyd, ac efallai y bydd gorgyffwrdd rhyngddynt.

Rangeliosis: mae angen dechrau triniaeth yn gyflym

Mae trin rangeliosis yn cael ei wneud gan ddefnyddio meddyginiaethau penodol i frwydro yn erbyn y micro-organeb hwn. wedi'i ddefnyddio", eglurodd Amanda. Efallai y bydd angen trallwysiad gwaed mewn cŵn a therapi hylif hefyd, yn enwedig yn achos gwaedu dwysach.

Mae cael gwared ar drogod yn helpu i atal pla gwaed mewn cŵn

Mae pla gwaed cŵn yn cael ei drosglwyddo trwy frathiad trogen halogedig. Felly, y ffordd orau o atal y clefyd yw gwybod yn union sut i gael gwared ar drogod yn yr iard gefn ac ar yr anifail ei hun. Mae'r gofal hwn yn atal nid yn unig rangelia ond mathau eraill o glefyd trogod. Mae Amanda yn esbonio bod mesurau ataliol yn amrywio yn dibynnu ar y rhywogaeth otic. Mae'n well gan dic y math Rhipicephalus sanguineus, er enghraifft, ddringo waliau i ddianc rhag lleithder y pridd: "Felly, dylid anelu at fygdarthu at graciau mewn waliau, dodrefn, toeau ac ati. Yn ogystal, nid oes angen mygdarthu'r cyfan. ty; dim ond canolbwyntio cymhwysiad y cynnyrch ar y man lle mae'r anifail yn cysgu."

Mae Amblyomma aureolatum, tic arall sy'n trosglwyddo rangeliosis, bron yn amhosibl i'w reoli, gan ei fod yn frodorol i goedwigoedd a choedwigoedd Brasil ac mae ei phoblogaeth yn cael ei chynnal gan anifeiliaid gwyllt. Felly, mae Amanda yn awgrymu, er mwyn eu hosgoi, ei bod yn well cyfeirio gofal at gŵn. “Rhaid cyflawni'r rheolaeth trwy roi gwidladdwr hir-weithredol, gan fod angen torri ar draws cylch bywyd y trogen ac atal y benywod rhag dodwy wyau yn yr amgylchedd. Mae'n bwysig iawn bod yr egwyl rhwng dosau yn cael ei barchu, oherwydd bydd y trogod sy'n dal i fod yn yr amgylchedd yn trosglwyddo'n raddol i'r ci, yn brathu'r anifail, yn amlyncu'r feddyginiaeth ac yn marw. Os bydd y tiwtor yn penderfynu peidio â rhoi’r gwiddonladdwr eto oherwydd nad yw’n gweld trogod, ni fydd y rhai sydd yn yr amgylchedd yn marw a bydd yn gallu ail-gytrefu’r amgylchedd”, mae’n cloi.