Canser mewn cŵn yw prif achos marwolaeth cŵn dros ddeng mlwydd oed. Yn achos neoplasia ceilliau cwn - a elwir yn boblogaidd fel canser y gaill -, mae'r afiechyd yn effeithio'n bennaf ar gŵn gwrywaidd oedrannus nad ydynt wedi'u hysbaddu. Yn ogystal ag oedran uwch, mae presenoldeb ceilliau heb ddisgyn (cryptorchidism) yn ffactor arall sy'n cyfrannu at ffurfio tiwmorau yn y system genital cwn.

Tynnodd astudiaeth a gyhoeddwyd gan y cyfnodolyn academaidd BMC Veterinary Research yn 2014 sylw at y ffaith bod 27% o’r grŵp risg yn datblygu, ar ryw adeg yn eu bywydau, un neu fwy o diwmorau’r ceilliau. Gyda'i gilydd, amcangyfrifir eu bod yn cynrychioli o leiaf 4% i 7% o'r holl diwmorau a geir mewn cŵn gwrywaidd. O achosion i driniaeth, trwy ddulliau diagnosis ac atal, edrychwch ar bopeth am y pwnc isod, gyda chefnogaeth gwybodaeth gan yr oncolegydd milfeddygol Caroline Gripp, o Rio de Janeiro.

Beth yw achosion y clefyd? neoplasia'r gaill?

Fel gyda'r rhan fwyaf o ganserau, nid yw achos datblygiad tiwmor y gaill mor glir. Yr hyn sy'n hysbys yw bod yna grŵp penodol o gŵn sy'n cael eu heffeithio'n fwy gan y cyflwr hwn, fel yr eglurodd y milfeddyg Caroline Gripp: “Mae canser y gaill yn neoplasm cyffredin mewn cŵn gwrywaidd nad ydyn nhw'n cael eu hysbaddu. Mae'n glefyd sydd fel arfer yn ymddangos rhwng 8 a 10 mlynedd o fywyd yr anifail".

NaFodd bynnag, mae cŵn gwrywaidd ag un neu'r ddau o geilliau nad ydynt wedi disgyn o geudod yr abdomen (cryptorchidism) yn llawer mwy tebygol o ddatblygu tiwmor na chŵn â cheilliau arferol.

Neoplasm y Cŵn: Mathau o Diwmorau Ceilliol mewn Cŵn 3>

Mae amrywiaeth o diwmorau yn effeithio ar y ceilliau. Mae'r tri math mwyaf cyffredin yn datblygu o gelloedd germ (seminomas), sy'n gyfrifol am gynhyrchu sberm; celloedd interstitial neu Leydig, sy'n cynhyrchu testosteron; a chelloedd Sertoli, sy'n helpu sberm i ddatblygu. Mae gan bron i hanner y cŵn sydd â neoplasmau ceilliau fwy nag un math o diwmor yn y gaill.

• Seminomau: Mae'r rhan fwyaf o seminomas yn anfalaen ac nid ydynt yn tueddu i ledaenu. Fodd bynnag, gall rhai herio'r rheol a metastaseiddio i organau eraill yn y corff.

5>Tiwmorau cell rhyngstitaidd (Leydig): Y tiwmorau ceilliol hyn yw'r rhai mwyaf cyffredin ac maent fel arfer yn fach ac yn ddiniwed. Anaml y maent yn lledaenu neu'n ymddwyn yn ymosodol. Ychydig o symptomau sydd gan gŵn sy'n cael eu heffeithio gan y math hwn o diwmor.

5>Tiwmorau cell sertoli: mae ganddyn nhw'r potensial malaen uchaf ymhlith pob math o diwmorau'r ceilliau. Maent yn fwy cyffredin mewn anifeiliaid cryptorchid ac yn tueddu i ledaenu'n fwy ymosodol nag eraill.

Beth yw symptomau neoplasiacwn yn y ceilliau?

Yn ôl Caroline, gall y tiwtor ei hun sylwi ar neoplasm y gaill cwn wrth sylwi ar (edrych neu deimlo) newidiadau yn un neu ddau o geilliau'r anifail. "Gall y perchennog arsylwi digwyddiad posibl o'r clefyd trwy'r anghymesuredd rhwng y ceilliau [un yn fwy na'r llall], chwyddo yn y ddau, yn ogystal â phoen pan fydd yr anifail yn cael ei gyffwrdd yn y safle. Ond yr arwydd mwyaf amlwg mewn gwirionedd yw'r chwyddo yn y ceilliau", yn ôl y gweithiwr proffesiynol.

Yn achos rhai celloedd sy'n cynhyrchu estrogen, gall arwyddion o fenyweiddio fod yn amlwg mewn cŵn sy'n cael eu heffeithio gan y clefyd. Yn yr achos hwn, gall chwarennau a tethau mamari chwyddedig, blaengroen pendulous, colli gwallt cymesur, croen tenau, a gorbigmentu (tywyllu) y croen fod yn arwydd o neoplasia cwn yn y ceilliau.

Beth i'w wneud mewn achos o amheuaeth o neoplasia ceilliau cwn? Sut mae'r diagnosis yn cael ei wneud?

Os bydd y perchennog yn sylwi bod gan eich anifail anwes chwydd, anghymesuredd a/neu anghysur yn ardal y ceilliau, mae'n bwysig ei fod yn ceisio gofal milfeddygol cyn gynted â phosibl. "Rhaid i'r tiwtor fynd â'r ci ar unwaith at y milfeddyg er mwyn gwneud y diagnosis. Os bydd neoplasm y cwn yn cael ei gadarnhau, rhaid i'r ci gael llawdriniaeth i dynnu'r ceilliau en bloc a hefyd y sgrotwm", rhybuddia'r oncolegydd.

Yn ogystal ag archwiliad corfforol, megis palpationsgrotwm ac archwiliad rhefrol (i deimlo am fasau posibl), bydd y gweithiwr proffesiynol yn gallu adnabod tiwmorau'r ceilliau gyda phelydrau-X o'r frest a'r abdomen, cyfrif gwaed cyflawn, uwchsain abdomenol a sgrotol, yn ogystal â histopatholeg (biopsi) y gaill a dynnwyd.

Sut mae neoplasia ceilliau cwn yn cael ei drin?

"Prif driniaeth y math hwn o ganser mewn cŵn yw ymyriad llawfeddygol i dynnu'r gaill(iau) a'r sgrotwm yr effeithir arnynt. Ar ôl y llawdriniaeth hon, mae'r deunydd yn cael ei anfon i'r labordy histopatholeg i ddarganfod pa neoplasm sydd gan yr anifail (math o diwmor) Mewn rhai achosion mae llawdriniaeth yn iachaol, tra mewn eraill mae hefyd yn angenrheidiol cychwyn cemotherapi", eglura Caroline.

Pryd argymhellir cemotherapi mewn cŵn, rhaid cynnal y driniaeth yn drylwyr fel bod yr anifail yn cael iachâd clinigol cyflawn. “Mae cŵn, yn gyffredinol, yn ymateb yn dda iawn i gemotherapi ac nid ydynt fel arfer yn cael y sgîl-effeithiau a welwn mewn bodau dynol, fel puteindra a chwydu, er enghraifft. Er mwyn i'r ci gael y canlyniadau gorau, mae'n bwysig nad yw'r tiwtor yn methu'r sesiynau ac yn dilyn y driniaeth yn iawn”, pwysleisia'r oncolegydd.

Beth sy'n gofalu am y ci yn y driniaeth?

Ar ôl tynnu’r ceilliau a’r sgrotwm, dylai’r cyfnod ar ôl y llawdriniaeth gynnwys rhywfaint o ofal er mwyn i’r anifail welladda. “Mae lleihau antics mawr y ci ar hyn o bryd yn her, ond mae’n hynod angenrheidiol. Mae'n rhaid i chi gadw llygad allan fel nad yw'r anifail yn cyffwrdd â'r pwythau nac yn gwneud gormod o ymdrech", atgyfnerthodd Caroline.

Yn ffodus, mae llawdriniaeth yn iachaol ar gyfer y rhan fwyaf o diwmorau'r ceilliau, fel y dywed y milfeddyg: "y cyfradd Mae cyfradd goroesi anifeiliaid yr effeithir arnynt yn uchel yn y rhan fwyaf o diwmorau, gyda disgwyliad oes uchel iawn. Mae atal a diagnosis cynnar yn helpu i gynyddu cyfraddau goroesi, yn ogystal ag ansawdd bywyd y ci.”

Beth yw'r ffyrdd o atal neoplasia ceilliau'r cwn?

Yn ogystal ag ymweliadau cyson â'r ci. milfeddyg ar gyfer archwiliadau arferol, gellir atal neoplasia ceilliau cwn trwy ysbaddu'r anifail. "Y ffordd orau o atal y math hwn o ganser yw ysbaddu'r ci, yn ddelfrydol cyn 5 oed", mae'r oncolegydd yn argymell. Dylid trafod manteision ac anfanteision y weithdrefn sbaddu cŵn gyda'ch milfeddyg, yn ddelfrydol cyn glasoed cwn.

>