အချို့သော စမ်းသပ်မှုများသည် ကြောင်များတွင် ယူရီးယား မြင့်မားသည်ကို သိရှိနိုင်သော်လည်း ၎င်းမှာ ဘာကိုဆိုလိုသည်ကို သင်သိပါသလား။ လူအတော်များများသည် ကြောင်များတွင် ကျောက်ကပ်ရောဂါရှိနေခြင်းနှင့် ပြဿနာကို ပုံမှန်အားဖြင့် ဆက်စပ်နေကြသော်လည်း အမှန်မှာ ဤတန်ဖိုးမြင့်မားမှုသည် ကြောင်၏ကျန်းမာရေးတွင် ပြဿနာများစွာကို ညွှန်ပြနိုင်သည်ဟူသော အချက်ပင်ဖြစ်သည်။ ယူရီးယားကဲ့သို့ပင်၊ ကြောင်များတွင် ယူရီးယား နှင့် creatinine မြင့်မားသည် ၊ ၎င်းကို မည်ကဲ့သို့ လျှော့နည်း နှင့် အဆိုပါ တိရစ္ဆာန်များအတွက် စံတန်ဖိုးများ မည်သည်တို့ကို နားလည်ရန် Gato é Gente Boa ဆေးခန်းမှ တိရစ္ဆာန်ဆေးဆရာ Vanessa Zimbres နှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခဲ့ပါသည်။

ယူရီးယား မြင့်မားခြင်း- ကြောင်များတွင် ပြဿနာနှင့် ဆက်နွယ်သော အကြောင်းရင်းအမျိုးမျိုး ရှိနိုင်သည်

ဦးစွာ၊ ယူရီးယား ဆိုသည်မှာ ဘာလဲ နှင့် ကြောင်ကောင်များတွင် ၎င်း၏ အခန်းကဏ္ဍကို နားလည်ရန် အရေးကြီးပါသည်။ အထူးကုဆရာဝန်က ဤသို့ရှင်းပြသည်– “ယူရီးယားသည် ပရိုတင်းများ၏ ဇီဝြဖစ်ပျက်မှုမှ ဆင်းသက်လာသော အသည်းမှထုတ်လုပ်သည့်အရာဖြစ်သည်။ အသည်းသည် အမိုးနီးယား (ခန္ဓာကိုယ်အတွက် အလွန်အဆိပ်ဖြစ်စေသော) ယူရီးယားအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲပေးသောကြောင့် ကျောက်ကပ်မှ စွန့်ထုတ်ပြီး အန္တရာယ်နည်းပါးစေပါသည်။” ယူရီးယားသည် ကျောက်ကပ်လုပ်ငန်းဆောင်တာများကို စစ်ဆေးရန်နှင့် ကျောက်ကပ်ကျန်းမာရေးကို အကဲဖြတ်ရာတွင် အရေးကြီးသည့်အခန်းကဏ္ဍမှ တာဝန်ယူပေးသည့် glomerular filtration ကိုတိုင်းတာသည်။

ထို့ကြောင့် ကြောင်များတွင် ယူရီးယားမြင့်မားခြင်းဟူသည် အဘယ်နည်း။ Vanessa ၏အဆိုအရ ယူရီးယားအဆင့်မြင့်မားခြင်းသည် အကြောင်းရင်းများစွာရှိနိုင်ပြီး ၎င်းသည် လူနာ၏လက်တွေ့လက္ခဏာများနှင့် အခြားစစ်ဆေးမှုများနှင့်တွဲဖက်၍ အမြဲတမ်းအကဲဖြတ်သင့်သည့်ပြဿနာတစ်ခုဖြစ်သည်။“တိရိစ္ဆာန်တွေမှာ ယူရီးယားဟာ ပရိုတင်းဓာတ်များတဲ့ အစားအစာတွေနဲ့ ရေဓာတ်ခန်းခြောက်တဲ့ တိရိစ္ဆာန်တွေမှာ ကျွေးတဲ့တန်ဖိုးတွေလည်း တိုးလာနိုင်ပါတယ်။ ကျောက်ကပ်ရောဂါ၏ရောဂါရှာဖွေတွေ့ရှိမှုအတွက်၊ အခြားစစ်ဆေးမှုများပြုလုပ်ရန် လိုအပ်ပါသည်။"

ကြောင်များတွင် creatinine မြင့်မားနေခြင်းက ဘာကိုဆိုလိုသနည်း။

တိရစ္ဆာန်ဆေးကုဆရာဝန်၏အဆိုအရ creatinine သည် ကြွက်သားအတွင်းဖွဲ့စည်းထားသည့်အရာတစ်ခုဖြစ်သည်။ ကျောက်ကပ်မှ စွန့်ထုတ်သည့် ဇီဝြဖစ်ပျက်မှုနှင့်၊ ယူရီးယားကဲ့သို့ ကျောက်ကပ် စစ်ထုတ်မှုကို အကဲဖြတ်ရန် အသုံးပြုသော်လည်း ၎င်းအတွက် အကန့်အသတ်မရှိပါ။ ထို့ကြောင့်၊ ကြောင်များတွင် creatinine မြင့်မားခြင်းသည် တိရစ္ဆာန်၏ကျောက်ကပ်တွင် တစ်ခုခုမှားယွင်းနေကြောင်း ညွှန်ပြနေသော်လည်း ကြွက်သားထုကြီးမားသောကြောင်များသည်လည်း ဤမြင့်မားသောအဆင့်ကို ရရှိနိုင်သည်။

“အရေးကြီးဆုံးအချက်မှာ ကြောင်ဖြစ်ကြောင်း ရှင်းလင်းရန်ဖြစ်သည်။ ကျောက်ကပ်သည် ခွေးများနှင့် လူသားများနှင့် တည်ဆောက်ပုံအရ ကွဲပြားသည်။ ၎င်းတို့သည် ရေဓာတ်ဆုံးရှုံးမှုအနည်းဆုံးဖြင့် အဆိပ်အတောက်များကို အများဆုံးဖယ်ရှားပစ်ရန် ဆီးကို အာရုံစိုက်နိုင်စွမ်း အလွန်မြင့်မားသည်။ ထို့ကြောင့် လူနာသည် ကျောက်ကပ်ဆဲလ်များ၏ 75% ထက်ပို၍ ဆုံးရှုံးသွားသောအခါမှသာ ကြောင်၏သွေးထဲတွင် ယူရီးယားနှင့် creatinine တန်ဖိုးများကို သိရှိနိုင်သောကြောင့် ကြောင်ရှိမည်သည့်စာမေးပွဲကို ဂရုတစိုက်အနက်ပြန်ဆိုရပါမည်။ ကျောက်ကပ်ဆိုင်ရာ ပြဿနာရှိသော ကြောင်တစ်ကောင်ကို ရောဂါရှာဖွေရာတွင် ယူရီးယားနှင့် creatinine ကြောင့်သာ နောက်ကျသော ရောဂါရှာဖွေခြင်းဖြစ်သည်" ဟု ၎င်းက သတိပေးသည်။

ကြောင်များတွင် ယူရီးယားနှင့် creatinine ၏ "ပုံမှန်" တန်ဖိုးများသည် အဘယ်နည်း။

ယူရီးယား၊ ကြောင်၊ ရည်ညွှန်းချက်တန်ဖိုးများ ကြောင်က ကျန်းမာပြီး ယူရီးယားနဲ့ creatinine ပမာဏ ပုံမှန်ရှိနေချိန်မှာ ဘယ်လိုသိနိုင်မလဲ။ Vanessa ညွှန်ပြသည့်အတိုင်း၊ ရည်ညွှန်းတန်ဖိုးများသည် တိရိစ္ဆာန်ဆေးပညာတွင် အလွန်အငြင်းပွားဖွယ်ရှိပြီး တစ်ခုတည်းတန်ဖိုးမရှိပါ။ “ဓာတ်ခွဲခန်း သို့မဟုတ် စက်ကိရိယာများ၏ ရည်ညွှန်းတန်ဖိုးများကို အမြဲလိုက်နာရန် အကြံပြုထားသည်။ IRIS (International Society of Renal Interest) သည် အမြင့်ဆုံး ပုံမှန် creatinine တန်ဖိုးကို 1.6 mg/dL အဖြစ် လက်ခံသော်လည်း အချို့သော ဓာတ်ခွဲခန်းများသည် 1.8 mg/dL နှင့် 2.5 mg/dL ပင်ဖြစ်သည်ဟု ယူဆပါသည်။ ယူရီးယားတန်ဖိုးများသည် ဓာတ်ခွဲခန်းတစ်ခုတွင် 33 mg/dL မှ 64 mg/dL အထိ ကွဲပြားနိုင်သည်။”

ထို့ကြောင့် စမ်းသပ်မှုတစ်ခုသည် ရောဂါရှာဖွေမှုကို ပိတ်ရန် မလုံလောက်ဟု ဆိုနိုင်ပါသည်။ တိရစ္ဆာန်ဆေးကုဆရာဝန်၏ လမ်းညွှန်မှုဖြင့် ပိုမိုအသေးစိတ်အကဲဖြတ်ရန် လိုအပ်ပါသည်။ "IRIS သည် nephropathy ရှိသော လူနာကို ရောဂါရှာဖွေရန်နှင့် အဆင့်သတ်မှတ်ရန် အနိမ့်ဆုံး စာမေးပွဲများသည် Creatinine၊ SDMA (symmetrical dimethylarginine)၊ ဆီးသိပ်သည်းဆနှင့် proteinuria တို့ကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာရန် အကြံပြုထားသည်။ substaging အတွက်၊ ၎င်းသည် စနစ်ကျသော သွေးပေါင်ချိန်တိုင်းတာခြင်းနှင့် သွေးရည်ကြည် ဖော့စဖရပ်စ် ပမာဏကိုလည်း ပေါင်းထည့်သည်။ စောစီးစွာ ရောဂါရှာဖွေခြင်းအတွက်၊ SDMA၊ အာထရာဆောင်းနှင့် ဆီးစစ်ခြင်းတို့သည် ပထမဆုံး လက္ခဏာများဖြစ်သည်။ IRIS သည် ဤစစ်ဆေးမှုတွင် စွက်ဖက်မှုများစွာရှိသောကြောင့်လည်းကောင်း၊ creatinine သည် နည်းပါးသော်လည်း အနည်းအကျဉ်းသာရှိသောကြောင့် IRIS သည် ယူရီးယားကို မသုံးပါနှင့်။”

ကြောင်များတွင် Creatinine နှင့် ယူရီးယား မြင့်မားခြင်း- ဘယ်လိုလဲ။ဤတန်ဖိုးများကို လျှော့ပါ။

ဤသည်မှာ ကြောင်များတွင် creatinine နှင့် ယူရီးယား မြင့်မားသည်ကို တွေ့ရှိပြီးနောက် ကျူရှင်ဆရာများစွာ မေးသည့်မေးခွန်းဖြစ်သည်။ ပထမဆုံး ထည့်သွင်းစဉ်းစားရမည့် အချက်မှာ ပြဿနာ၏ အကြောင်းရင်းဖြစ်ပြီး တွေ့ရှိသည်နှင့် တပြိုင်နက် ဖြေရှင်းရမည်ဖြစ်သည်။ “ရေဓာတ်ခန်းခြောက်တဲ့အခါ ဒီတန်ဖိုးတွေ တိုးလာနိုင်တယ်။ ထို့ကြောင့်၊ တိရစ္ဆာန်များကို ရေဓာတ်ဖြည့်ပေးခြင်းဖြင့်၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် ဤတန်ဖိုးများကို လျှော့ချရန်မလိုအပ်ဘဲ ပုံမှန်ဖြစ်စေနိုင်သည်။ ရောင်ရမ်းခြင်းနှင့် ကူးစက်နိုင်သောအကြောင်းရင်းများ ကျောက်ကပ်ပျက်စီးမှု အနည်းဆုံးဖြစ်အောင် ကုသသင့်သည်” ဟု တိရစ္ဆာန်ဆေးကုဆရာဝန်က အကြံပေးသည်။

သို့တိုင်၊ ကြောင်များတွင် ယူရီးယားတန်ဖိုး သို့မဟုတ် creatinine မြင့်မားမှုကို လျှော့ချရန် အမြဲတမ်းမဖြစ်နိုင်ပါ။ “ရောဂါပိုးဝင်ခြင်း၊ မူးမော်ခြင်း သို့မဟုတ် ဆီးလမ်းကြောင်းပိတ်ဆို့ခြင်းကဲ့သို့သော ပြင်းထန်သောကျောက်ကပ်အခြေအနေများတွင်သာ ကျောက်ကပ်ဆဲလ်များသည် ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာပါသည်။ နာတာရှည်အခြေအနေများတွင်၊ ကျောက်ကပ်ဆဲလ်များသေဆုံးပြီး fibrosis ခံရပြီးသည်နှင့်ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာမည်မဟုတ်ပါ။ ဤအရာများကို ကျောက်ကပ်မှ စွန့်ထုတ်ရမည်ဖြစ်သောကြောင့် ၎င်းတို့သည် အလုပ်မလုပ်တော့သည်နှင့် ၎င်းတို့သည် ပုံမှန်တန်ဖိုးထက် အမြဲရှိနေလိမ့်မည်” ဟု ဆိုသည်။

လူနာသည် ကျောက်ကပ်ဖြစ်ပါက ဤတန်ဖိုးများကို လျှော့ချရန် ကြိုးပမ်းရာတွင် ပိုလျှံနေသော အရည်များကို သတိထားရန် အရေးကြီးသည်။ Vanessa ၏ အဆိုအရ အောင်မြင်မှုအများဆုံးမှာ သေးငယ်သော်လည်း ပုံမှန်မဟုတ်သော တန်ဖိုးများကို ရောက်ရှိရန်ဖြစ်သည်။ “သွေးရည်ကြည်သည် သွေးကိုပျော့စေပြီး၊ အကျိုးဆက်အနေဖြင့်၊ ဖျော်ထားသောနမူနာကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာသောအခါ၊ ဤအရာများသည် စုစည်းမှုနည်းလာသောကြောင့် လွဲမှားစွာသေးငယ်သွားမည်ဖြစ်သည်။ တခြားအရေးကြီးသောအချက်အလက်များမှာ သွေးတွင်းယူရီးယားမြင့်မားခြင်းသည် တိရစ္ဆာန်ကိုမူးယစ်စေပြီး ဤမူးယစ်ခြင်း၏လက်တွေ့ လက္ခဏာများဆီသို့ ဦးတည်စေသည် ။ အခြားတစ်ဖက်တွင်မူ Creatinine သည် ကျောက်ကပ်စစ်ထုတ်ခြင်း၏ အမှတ်အသားတစ်ခုသာဖြစ်ပြီး ၎င်းသည် ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါများကို ချို့ယွင်းချက်မဖြစ်စေပါ။"

ကြောင်များတွင် ကျောက်ကပ်ရောဂါများ တွင် အခြားလက္ခဏာများ ရှိပါ သည်

ကြောင်များတွင် ကျောက်ကပ်ရောဂါ သို့မဟုတ် ကျောက်ကပ်ဆိုင်ရာ ချို့ယွင်းမှုအခြေအနေတွင်၊ ကျူရှင်ဆရာသည် တန်ဖိုးများကို မှီဝဲရုံသာမက၊ ယူရီးယားနှင့် creatinine တို့ဖြစ်သည်။ "ပထမတွင် nephropathy လူနာတစ်ဦးသည် ရေဓာတ်ခန်းခြောက်ခြင်း၊ ကိုယ်အလေးချိန်ကျခြင်း၊ အစာစားချင်စိတ် ဆုံးရှုံးခြင်း၊ ရေများများသောက်ပြီး ဆီးအများကြီးသောက်ပြီး တော်တော်များများက ယုံကြည်ထားတဲ့အတိုင်း ဆီးသွားခြင်းက ကြောင်အတွက် ကောင်းတဲ့လက္ခဏာတော့ မဟုတ်ဘူး” ဟု Vanessa က သတိပေးသည်။

သင့်တွင် ကျောက်ကပ်ပြဿနာရှိသည့် ကြောင်ကလေးတွင် သံသယရှိပါက၊ သင့်အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်အတွက် တိရစ္ဆာန်ဆေးကုရန် ရက်ချိန်းကို အမြန်ဆုံးစီစဉ်ရန် မတွန့်ဆုတ်ပါနှင့်။ စောစီးစွာ ရောဂါရှာဖွေခြင်းသည် ရောဂါအခြေအနေ ပိုဆိုးလာခြင်းကို ရှောင်ရှားရန် အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းဖြစ်သည်- “ကျောက်ကပ်ဒဏ်ရာများ ပြန်ကောင်းမလာသောကြောင့် ကြောင်တစ်ကောင်၏ ကျောက်ကပ်အတွင်း တည်ဆောက်ပုံဆိုင်ရာ ပြောင်းလဲမှုမှန်သမျှကို စူးစမ်းစစ်ဆေးရပါမည်။ ကျန်ရှိသောဆဲလ်များသည် အလုပ်မလုပ်နိုင်တော့သော ဆဲလ်များမှ အလုပ်တာဝန်ကို လွှဲပြောင်းယူသောအခါ၊ ၎င်းတို့သည် ပုံမှန်ဆဲလ်များထက် သက်တမ်းပိုတိုလာပါသည်။ ဤသည်မှာ တိကျသော အကြောင်းရင်းများ ရှိနိုင်သော်လည်း တိရစ္ဆာန် အသက်များ အတိုင်း ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သော နာတာရှည် ကျောက်ကပ်ရောဂါ၏ အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက် ဖြစ်ပါသည်။”