ზოგიერთი ტესტი დაგეხმარებათ კატებში მაღალი შარდოვანას გამოვლენაში, მაგრამ იცით ეს რას ნიშნავს? ბევრი ადამიანი ჩვეულებრივ პრობლემას უკავშირებს კატებში თირკმელების დაავადების არსებობას, მაგრამ სიმართლე ისაა, რომ ეს მაღალი მნიშვნელობა შეიძლება მიუთითებდეს კატის ჯანმრთელობაზე არსებულ პრობლემებზე. ისევე როგორც შარდოვანა, კატის ორგანიზმში კრეატინინის დონეც საჭიროებს ყურადღებას. ერთხელ და სამუდამოდ იმის გასაგებად, თუ რა არის მაღალი შარდოვანა და მაღალი კრეატინინი კატებში, როგორ შევამციროთ ის და რა არის ამ ნივთიერებების იდეალური ღირებულებები ამ ცხოველებისთვის, ჩვენ გამოვესაუბრეთ ვეტერინარს ვანესა ზიმბრესს, Gato é Gente Boa კლინიკიდან.

მაღალი შარდოვანა: კატას შეიძლება ჰქონდეს პრობლემასთან დაკავშირებული სხვადასხვა მიზეზი

უპირველეს ყოვლისა, მნიშვნელოვანია გვესმოდეს, რა არის შარდოვანა და რა როლი აქვს კატის ორგანიზმში. სპეციალისტი განმარტავს: „შარდოვანა არის ნივთიერება, რომელიც წარმოიქმნება ღვიძლში, რომელიც მიღებულია ცილების მეტაბოლიზმის შედეგად. ღვიძლი გარდაქმნის ამიაკს (რომელიც ძალიან ტოქსიკურია ორგანიზმისთვის) შარდოვანად, რათა ის ნაკლებად მავნე იყოს და გამოიყოფა თირკმელებით“. შარდოვანა ზომავს გლომერულ ფილტრაციას, რომელიც პასუხისმგებელია თირკმელების ფუნქციის შემოწმებაზე და მნიშვნელოვან როლს ასრულებს თირკმელების ჯანმრთელობის შეფასებაში.

მაშ რას ნიშნავს კატებში მაღალი შარდოვანა? ვანესას თქმით, შარდოვანას მაღალ დონეს შეიძლება ჰქონდეს რამდენიმე მიზეზი და ეს არის საკითხი, რომელიც ყოველთვის უნდა შეფასდეს პაციენტის სხვა გამოკვლევებთან და კლინიკურ ნიშნებთან ერთად.”შარდოვანას ცხოველებში, რომლებიც იკვებებიან მაღალი ცილოვანი დიეტებით და დეჰიდრატირებული ცხოველებით, ასევე შეიძლება ჰქონდეს გაზრდილი მნიშვნელობები. თირკმელების დაავადების დიაგნოსტიკისთვის აუცილებელია სხვა ტესტების ჩატარება.”

რას ნიშნავს კატებში მაღალი კრეატინინი?

ვეტერინარის აზრით, კრეატინინი არის ნივთიერება, რომელიც წარმოიქმნება კუნთში. მეტაბოლიზმი, რომელიც გამოიყოფა თირკმელებით და შარდოვანას მსგავსად, გამოიყენება თირკმლის ფილტრაციის შესაფასებლად, მაგრამ ეს არ შემოიფარგლება ამით. ამიტომ, კატებში მაღალი კრეატინინი, როგორც წესი, იმის მანიშნებელია, რომ ცხოველის თირკმელებში რაღაც არ არის ცუდი, მაგრამ დიდი კუნთების მასის მქონე კატებს ასევე შეუძლიათ ჰქონდეთ ეს მაღალი დონე.

„ყველაზე მნიშვნელოვანი ის არის, რომ განვმარტოთ, რომ კატა თირკმელები სტრუქტურულად განსხვავდება ძაღლებისა და ადამიანებისგან. მათ ძალზედ შეუძლიათ შარდის კონცენტრირება, რათა აღმოფხვრას ტოქსინების მაქსიმალური რაოდენობა წყლის მინიმალური დაკარგვით. ამიტომ, კატის ნებისმიერი გამოკვლევა გულდასმით უნდა იყოს ინტერპრეტირებული, რადგან ამ მაღალი კონცენტრაციის შესაძლებლობის გათვალისწინებით, შარდოვანას და კრეატინინის მნიშვნელობები კატის სისხლში გამოვლინდება მხოლოდ მაშინ, როდესაც პაციენტმა უკვე დაკარგა თირკმლის უჯრედების 75%-ზე მეტი. კატის ნეფროპათიის დიაგნოზი - ანუ თირკმელების პრობლემებით - მხოლოდ შარდოვანა და კრეატინინი გვიანი დიაგნოზია", გვაფრთხილებს ის.

როგორია შარდოვანას და კრეატინინის "ნორმალური" მნიშვნელობები კატებში?

შარდოვანა, კატები, მითითებაღირებულებები. როგორ გავიგოთ, როდის არის კატა ჯანმრთელი და აქვს შარდოვანა და კრეატინინის ნორმალური დონე? როგორც ვანესა აღნიშნავს, საცნობარო მნიშვნელობები ძალიან საკამათოა ვეტერინარულ მედიცინაში და არ არსებობს ერთიანი მნიშვნელობა. „ყოველთვის რეკომენდებულია ლაბორატორიის ან აღჭურვილობის საცნობარო მნიშვნელობების დაცვა. IRIS (თირკმელების ინტერესის საერთაშორისო საზოგადოება) იღებს კრეატინინის მაქსიმალურ ნორმალურ მნიშვნელობას, როგორც 1,6 მგ/დლ, მაგრამ ზოგიერთი ლაბორატორია განიხილავს 1,8 მგ/დლ და 2,5 მგ/დლ-საც კი. შარდოვანას მაჩვენებლები შეიძლება განსხვავდებოდეს 33 მგ/დლ-დან ერთ ლაბორატორიაში, 64 მგ/დლ-მდე სხვაში.”

აქედან გამომდინარე, შეიძლება ითქვას, რომ დიაგნოზის დახურვისთვის ერთი ტესტი საკმარისი არ არის და აუცილებელია უფრო დეტალური შეფასების გაკეთება ვეტერინარის ხელმძღვანელობით. „IRIS რეკომენდაციას იძლევა, რომ მინიმალური გამოკვლევები ნეფროპათიის მქონე პაციენტის დიაგნოსტიკისა და სტადიისთვის არის კრეატინინის, SDMA (სიმეტრიული დიმეთილარგინინი), შარდის სიმკვრივისა და პროტეინურიის ანალიზი. ქვესტადიისთვის, მას ასევე ემატება სისტემური არტერიული წნევის და შრატის ფოსფორის დოზის გაზომვა. ადრეული დიაგნოსტიკისთვის SDMA, ულტრაბგერითი და შარდის ანალიზი პირველი ჩვენებაა. გაითვალისწინეთ, რომ IRIS არ იყენებს შარდოვანას თირკმელების დაავადების სტადიის ან არასტადიაციისთვის, ზუსტად იმიტომ, რომ ამ ტესტში არის რამდენიმე ჩარევა, ისევე როგორც კრეატინინი, მაგრამ უფრო მცირე ზომით.”

კრეატინინი და მაღალი შარდოვანა კატებში: როგორშევამციროთ ეს მნიშვნელობები?

ეს არის კითხვა, რომელსაც ბევრი დამრიგებელი სვამს კატებში მაღალი კრეატინინისა და შარდოვანას აღმოჩენის შემდეგ. პირველი, რაც გასათვალისწინებელია, არის პრობლემის მიზეზი, რომელიც აღმოჩენისთანავე უნდა მოგვარდეს. „ეს მნიშვნელობები შეიძლება გაიზარდოს დეჰიდრატაციის შემთხვევაში. ამიტომ, ცხოველის დატენიანებით, ჩვენ შეგვიძლია ამ მნიშვნელობების ნორმალიზება და არა აუცილებლად შემცირება. თირკმელების დაზიანების შესამცირებლად ანთებითი და ინფექციური მიზეზების მკურნალობაც უნდა მოხდეს“, - გვირჩევს ვეტერინარი.

მიუხედავად ამისა, კატებში ყოველთვის არ არის შესაძლებელი შარდოვანას ღირებულების ან მაღალი კრეატინინის დაქვეითება. „თირკმლის უჯრედები აღდგება მხოლოდ თირკმლის მწვავე მდგომარეობებში, როგორიცაა ინფექცია, ინტოქსიკაცია ან შარდის ობსტრუქცია. ქრონიკულ პირობებში, როდესაც თირკმლის უჯრედი განიცდის სიკვდილს და ფიბროზს, ის აღარ გამოჯანმრთელდება. ვინაიდან ეს ნივთიერებები თირკმელებით უნდა გამოიყოს, როცა ისინი აღარ იმუშავებენ, ისინი ყოველთვის ნორმალურ მნიშვნელობებზე მაღლა იქნებიან“.

თუ პაციენტი თირკმელია, მნიშვნელოვანია სიფრთხილე გამოიჩინოთ ჭარბი სითხის მიმართ, რათა შემცირდეს ეს მნიშვნელობები. ვანესას თქმით, მაქსიმუმი, რაც მიიღწევა, არის უფრო მცირე, მაგრამ არა ნორმალური ღირებულებების მიღწევა. „შრატი აზავებს სისხლს და, შესაბამისად, განზავებული ნიმუშის გაანალიზებისას ეს ნივთიერებები ნაკლებად კონცენტრირებული იქნება, შესაბამისად ტყუილად მცირე. სხვამნიშვნელოვანი ინფორმაცია არის ის, რომ მაღალი შარდოვანა იწვევს ცხოველს ინტოქსიკაციას და იწვევს ამ ინტოქსიკაციის კლინიკურ ნიშნებს. კრეატინინი კი მხოლოდ თირკმელების ფილტრაციის მარკერია, ის თავისთავად არ იწვევს ორგანიზმის დარღვევას“.

თირკმელების დაავადებას კატებში სხვა სიმპტომები აქვს

თირკმლის დაავადების ან კატებში თირკმელების უკმარისობის შემთხვევაში, დამრიგებელმა უნდა იცოდეს ყველა მაჩვენებელი და არა მხოლოდ მნიშვნელობების დაცვა შარდოვანა და კრეატინინი. „ნეფროპათიის მქონე პაციენტს, პირველ რიგში, აქვს სხვადასხვა ხარისხის დეჰიდრატაცია, წონის დაკლება, მადის დაკარგვა, გულისრევა. ისინი ბევრ წყალს სვამენ და ბევრს შარდავენ და, ბევრის აზრით, გამჭვირვალე შარდვა არ არის კარგი ნიშანი კატისთვის“, - აფრთხილებს ვანესა.

თუ გაქვთ რაიმე ეჭვი, რომ გყავთ კნუტი თირკმელების პრობლემებით, ნუ მოგერიდებათ დანიშნოთ თქვენი საყვარელი ცხოველისთვის ვეტერინარული ვიზიტი რაც შეიძლება მალე. ადრეული დიაგნოსტიკა საუკეთესო საშუალებაა მდგომარეობის გაუარესების თავიდან ასაცილებლად: „კატის თირკმელებში ნებისმიერი სტრუქტურული ცვლილება, რომელიც დაფიქსირდა ულტრაბგერითი, გამოკვლეული უნდა იყოს, რადგან თირკმლის დაზიანება არ აღდგება. როდესაც დარჩენილი უჯრედები იღებენ მუშაობას იმ უჯრედებისგან, რომლებიც აღარ ფუნქციონირებენ, ისინი ზედმეტად მუშაობენ და აქვთ უფრო მოკლე სიცოცხლის ხანგრძლივობა, ვიდრე ნორმალური უჯრედი. ეს არის თირკმლის ქრონიკული დაავადების განმარტება, რომელსაც შეიძლება ჰქონდეს კონკრეტული მიზეზები, მაგრამ ასევე შეიძლება განვითარდეს ცხოველის ასაკის მატებასთან ერთად.