Annar sjúkdómur í heimi manna sem hefur „útgáfu“ fyrir gæludýr, heilablóðfall hjá hundum er kannski ekki eins algengt, en það er jafn hættulegt. Með mismunandi orsökarmöguleikum gerist það þegar eitthvað kemur í veg fyrir að blóð komi inn í heila dýrsins. Einkenni taugakerfis, eins og flog hjá hundum, eru eitt helsta einkenni heilablóðfalls, sem þarf að meðhöndla strax svo að auðveldara sé að stjórna alvarleika fylgikvilla. Til að skilja aðeins meira um ástandið ræddum við við Gabriel Mora de Barros, dýralækni í Vet Popular hópnum. Skoðaðu það sem hann útskýrði!

Paws of the House: Hvað veldur heilablóðfalli hjá hundi?

Gabriel Mora de Barros: CVA (Cerebral Vascular Accident), sem nú er þekkt sem AVE (heilaæðaslys), er mjög algengt meinafræðilegt ástand hjá mönnum. Hjá dýrum getur þetta líka gerst þó það sé mun sjaldnar en í okkar tegund. Æðaslys geta stafað af sumum aðstæðum sem breyta blóðdreifingarsniði í heilanum. Á einhverjum tímapunkti verður truflun á blóðflæði til heilans (blóðþurrðaráfall) sem getur stafað af segamyndun (stór blóðtappa sem kemur í veg fyrir að blóð fari í gegnum æðarnar) eða sprunginni æð. Þetta veldur blóðleka íinni í heilanum og þar af leiðandi, vegna rofsins, kemst blóðið ekki þangað sem það ætti að vera.

Oftast er þetta tengt hjartavandamálum (sem mynda blóðtappa sem endar í heilanum); frumæxli í heila; flutningur sníkjudýra (orma) til höfuðsvæðisins; blóðtappa frá nýlegri aðgerð; storknunarsjúkdómar (það eru sum dýr sem storkna miklu meira en þau ættu að gera); smitsjúkdómar eins og ehrlichiosis (hinn fræga mítlasjúkdómur, þar sem blóðflögur - sem bera ábyrgð á storknun - minnka blóðrásina og geta ekki virkað í tíma þegar æð springur), meðal annarra.

PC: Hver eru einkenni heilablóðfalls hjá hundum?

GMB: Dýr sem fá heilablóðfall geta sýnt mismunandi klínískar myndir. Einkum eru taugafræðilegar breytingar – rétt eins og hjá mönnum – algengastar, svo sem: flog hjá hundum, heilalömun (þegar aðeins önnur hlið líkamans er lamuð), erfiðleikar við að viðhalda líkamsstöðu (dýrið þolir ekki stand eða getur ekki haldið uppi td höfuð), ofurhiti (hár líkamshiti ekki fylgt eftir af sýkingu), fjórlömun (fjórir útlimir og báðar hliðar dýrsins eru lamaðir), ósjálfráðar augnhreyfingar (við köllum það nystagmus, þegar augun hreyfast að óþörfu og hæstv.hluta af tímanum, mjög hratt, þannig að dýrið verður enn ruglaðra), meðal annars.

PC: Hvað ætti kennarinn að gera þegar hann áttar sig á því að dýrið er fengið heilablóðfall?

GMB: Þegar eigandi áttar sig á því að dýrið sýnir taugafræðileg einkenni sem hann hafði ekki áður, verður hann strax að setja það dýr á þægilegan stað. Þannig, ef hann krampar eða reynir að standa upp og dettur, verður hann verndaður og mun ekki meiðast. Þá þarf að fara með það dýr strax á næsta dýrasjúkrahús. Því fyrr sem greiningin er gerð, því betri verður hún.

Prófin sem staðfesta að um heilablóðfall sé að ræða hjá hundi eru myndgreiningarpróf, eins og tölvusneiðmynd, til dæmis. Það verður að gera undir svæfingu í dýralækningum þar sem dýrin geta ekki hreyft sig á meðan á ferlinu stendur. Af þessum sökum endum við oft á því að „greina“ heilablóðfallið með klínískum einkennum þar til hægt er að framkvæma sneiðmyndatöku á sérhæfðri stöð.

PC: Hverjar eru hugsanlegar skammtíma- og langtíma aukaverkanir af heilablóðfalli hunda?

GMB: Skammtíma aukaverkanir eru taugafræðileg einkenni sem benda til heilablóðfalls hjá hundum. Því miður getur slysið valdið ævilöngum óafturkræfum afleiðingum, jafnvel þó að meðhöndlað sé hratt við dýrið. Þeir geta verið skjálfti, erfiðleikar við að blikka öðru eða báðum augum, erfiðleikarað kyngja, erfiðleikar við gang o.s.frv. Það eru dýr sem hafa engar afleiðingar og ná að snúa 100% við klínískri stöðu eftir stuðningsmeðferð og sjúkrahúsvist.

PC: Hvernig virkar meðferð dýrsins eftir heilablóðfall hjá hundi?

GMB: Meðferð eftir heilablóðfall er mismunandi. Tegund lyfja við heilablóðfalli hjá hundum og meðferðir sem notaðar eru til bata fer eftir hugsanlegum afleiðingum dýrsins og hvaða klínískar breytingar það hefur þróað eftir að hafa fengið heilablóðfallið. Dýr sem hafa flogakvilla geta til dæmis fengið einangruð eða tíð flogakast og þurfa stöðuga lyfjagjöf til að stjórna þeim. Önnur dýr eru kannski aðeins með örfáar hreyfitruflanir sem þurfa ekki endilega lyfjameðferð, heldur sjúkraþjálfun, nálastungur og vatnshlaupabretti. Rétt er að taka fram að dýr sem eru of þung, vegna þess að þau eru með bólgnari efnaskipti, eru líklegri til að fá hjartavandamál eða nýtt heilablóðfall, það er: það er mjög mikilvægt að viðhalda heilsu gæludýrsins og þyngd þess á daginn.

PC: Er einhver leið til að forðast slíkt ástand hjá dýrum?

GMB: Lífsgæði eru það sem dregur úr líkum á að dýrið fái heilablóðfall. Of feitir eða of þungir hundar ættu að léttast, þeir sem eru með háþrýsting ættu að taka lyftil eftirlits þurfa dýr með langvinna sjúkdóma alltaf að vera í fylgd dýralækna o.s.frv. Venjuleg skoðun á 6 mánaða fresti, að minnsta kosti, mun gera lækna tortryggilega og gera sér grein fyrir löngu áður en dýrið hefur möguleika á að sýna einhvern langvarandi sjúkdóm og forðast hann þegar mögulegt er.