In kasta oo eeydu ay aad nooga duwan yihiin dhinacyada qaarkood, kuwa dhogorta leh ayaa nasiib darro ku dhacay cudurro la mid ah kuwa bini'aadamka weerara. Mid ka mid ah waa lupus canine, cudur difaaca jirka ah oo waxyeello u geysta unugyada caafimaadka qaba ee jirkiisa eeyga iyo guud ahaan caafimaadkiisa. Dabcan, tani waxay sabab u tahay walaaca macallimiinta, laakiin habka ugu wanaagsan ee wax looga qabto cudurka waa in la fahmo. Taas awgeed, waxaan la hadalnay Natália Salgado Seoane Silva, oo ah dhakhtar xoolaha ah oo jooga Grupo Vet Popular. Baadhid!

Lupus eeyaha ayaa aad ugu badan bisadaha

Sida laga soo xigtay dhakhtarka xoolaha, sababta cudurkan ilaa hadda lama garanayo. “Waxa la og yahay in unugyada wanaagsani ay u burburaan dareen-celinta xasaasiyadda iyo caabuqa qaybaha kala duwan ee jidhka sida maqaarka, wadnaha, kelyaha, sambabada, xubnaha iyo dhiigga. Intaa waxaa dheer, waxay ku badan tahay eeyaha iyo naadir bisadaha." Nooca saaxiibkaaga dhogorta leh ayaa wali sameeya farqiga oo dhan waxayna noqon kartaa arrin khatar ah, sida Natália ay ina xasuusinayso. "Qaar ka mid ah noocyada ayaa la saadaalinayaa: Poodle, Shepherd German, Siberian Husky, Chow chow, Beagle, Irish Setter, Collie iyo Old English sheepdog."

In kasta oo ay tahay qeexid guud, lupus maaha mid keliya. "Waxaa jira laba nooc oo lupus ah: vascular ama discoid maqaarkaneous erythematosus (LECV) iyo systemic erythematosus (SLE). LED waa nooca ugu liita ee cudurka waxaana lagu kicin karaa ama ka sii dari karaala kulanka dheer ee xayawaanka shucaaca qorraxda", ayay tiri Natália. Calaamaduhu waxay noqon karaan kuwo guud, laakiin waxaa lagu gartaa nabarro. "Waxay ku badan tahay eyda qaangaarka ah. Nabarrada ugu horreeya waa xiniinyaha iyo finan yaryar, gaar ahaan gobollada leh timo yar yar (xab, dhegaha, dibnaha, barkinta, iwm.) kuwaas oo u muuqda inay soo baxaan bilaha xagaaga, oo ay soo baxaan nabarrada jiilaalka, oo soo noqnoqda xagaaga. Calaamadaha ugu horreeya waxay ku bilaabmaan midab-jaritaan iyo qallafsanaanta aagga ay dhibaatadu saameysey, waxay u gudbaan boogaha, oo keena dhiigbax. Burburinta unugyada iyo nabarrada ayaa dhaca, xitaa bukaannada qaarkood waxay qalloociyaan,” ayuu yiri dhakhtarka xoolaha.

Cilad-sheegidda lupus canine waxay u baahan tahay baaritaanno gaar ah qiimaynta aasaasiga ah. "Calaamadaha, sida ay u kala duwan yihiin oo ay ku badan yihiin cudurrada kale, maaha kuwo gaar ah oo lagu ogaanayo lupus, markaa waxaan ka saarnay cudurrada difaaca jirka, xasaasiyadda qaniinyada cayayaanka, neoplasms, iyo kuwo kale. Waxaan codsaneynaa baaritaanno ay ka mid yihiin tirada dhiigga, kaadida nooca 1, baaritaanka antibody-ka nukliyeerka, immunofluorescence ama baaritaanka immunohistochemistry, biopsy maqaarka, raajada xubnaha saameeya, arthrocentesis, biopsy synovial iyo dhaqanka bakteeriyada ee dareeraha synovial", ayuu yiri Natália.

Mar haddii lupus eeyaha uu yahay cudur kaasWaxay si toos ah u weerartaa habka difaaca xayawaanka, waxay ahaanaysaa mid aad ugu nugul cudurrada waana in si fiican loola socdo. "Xayawaanku wuxuu yeelan karaa cudurro ay ka mid yihiin kelyaha oo fashilma iyo nephrotic syndrome, bronchopneumonia, sepsis, dhiig-baxa, pyoderma sare, dhiig-yaraan, falcelinta daawooyinka iyo dhibaatooyinka caloosha", ayuu yidhi dhakhtarka xoolaha.

Daaweynta iyo xakamaynta, eygu wuxuu yeelan karaa tayada nolosha

"Nasiib darro ma jirto daawo, laakiin waxaan xakameyn karnaa calaamadaha waxaanan ka fogaan karnaa dhibaatooyinka lupus. Jawaabta daawaynta waxay ku xirnaan doontaa xubnaha ay saameysay, darnaanta iyo xaaladda guud ee bukaanka", ayay tiri Natália. Sida laga soo xigtay iyada, daawooyinka ka hortagga bararka, difaaca difaaca jirka iyo fitamiinada waxay noqon doonaan qayb ka mid ah nolosha ilmaha. Intaa waxaa dheer, daawooyinka steroid iyo kuwa aan steroid ahayn ayaa lagu dari karaa liiska daawada xayawaanka.

Si kastaba ha ahaatee, xitaa haddii daawaynta, cudurku wuu horumari karaa. "Haddii xaaladdu ka sii darto, neefka waa in isbitaal la dhigaa. Nasashada kiisaska polyarthritis waa aasaas, iyo sidoo kale cunto xaddidan xaaladaha dhibaatooyinka kelyaha, tusaale ahaan. Daryeelka nadaafadda deegaanka uu ku nool yahay xayawaanku waa lama huraan, marka lagu daro kalgacalka badan", ayay ku talisay Natália. Dhakhtarka xoolaha ayaa sidoo kale ka faallooda ka hortagga cudurrada iyo muhiimadda ay leedahay neutering. "Maxaa yeelay waa cudur difaaca jirka, ka hortagga waa la bixiyaagaar ahaan inaan eeyahaan loo ogolaan inay tarmaan, ka fogaanshaha soo-gaadhista cadceedda iyo isticmaalka muraayadaha cadceedda ee meelaha ugu xasaasisan ee jidhka iyo timaha oo aan ilaalin,” ayuu hadalkiisa ku soo xidhay.