A e dini se çfarë është një mace apo qen kriptorkide? Kriptorkizmi tek qentë dhe kotelet është një gjendje riprodhuese që ndodh kur një ose të dy testikujt nuk zbresin ashtu siç duhet. Rezultati janë ndryshime anatomike dhe shëndetësore, si dhe ndryshime në riprodhim. Kriptorkizmi tek qentë është më i shpeshtë se kriptorkizmi tek macet, megjithëse dihet pak për të dyja speciet. Paws da Casa bisedoi me veterineren Raquel Rezende, e cila iu përgjigj të gjitha pyetjeve në lidhje me kriptorkizmin. Shikoni!

Çfarë është kriptorkizmi te qentë dhe macet?

Kriptorkizmi te qentë apo macet është një ndryshim anatomik dhe riprodhues. Gjendja ndodh kur një ose të dy testikujt nuk arrijnë të zbresin në skrotum. Menjëherë pas lindjes, është normale që mësuesi të mos jetë në gjendje të vizualizojë testikujt e qenushit. “Kafsha lind me testikujt në bark dhe, me kalimin e muajve, ato lëvizin në skrotum”, shpjegon Raquel. Normalisht, ky proces natyror ndodh deri në moshën gjashtë muajsh te qentë, ndërsa te macet ndodh që nga pesë ditët e jetës. Pas kësaj kohe, ne fillojmë të vërejmë praninë e testikujve.

Një mace ose qen kriptorkide, megjithatë, nuk do ta kalojë këtë proces. Pra, një ose të dy testikujt tuaj mbeten të “mbërthyer”. Prandaj, Raquel shpjegon se kriptorkizmi tek macet apo qentë karakterizohet si mungesëi një ose dy testikujve në skrotum. Nëse vetëm një testikul mace ose qeni nuk zbret, kemi kriptorkizëm të njëanshëm. Nëse zhvendosja nuk ndodh në asnjë testikul, qeni ose macja kanë kriptorkizëm dypalësh.

Shkaku i kriptorkizmit te macet dhe qentë është gjenetik

Besohet se kriptorkizmi te qentë dhe macet ka origjinë kongjenitale. “Për shkak të një ndryshimi trashëgues, zhvendosja nuk ndodh siç duhet”, shpjegon specialisti. Një gjen i kaluar nga prindi tek fëmija është përgjegjës për shkaktimin e kriptorkizmit. Qeni apo macja mashkull është ai që do të shfaqë gjendjen, pasi testiku është një organ i pranishëm vetëm tek ata. Megjithatë, edhe nëse femrat nuk kanë testikuj dhe, për rrjedhojë, nuk vuajnë nga sëmundja, ato mund ta bartin gjenin dhe ta transmetojnë atë tek brezat e ardhshëm. Raquel gjithashtu thekson se kriptorkizmi tek macet dhe kriptorkizmi tek qentë ndodhin në të njëjtën mënyrë. Megjithatë, te kotelet gjendja është më e rrallë.

Kriptorkizmi: qentë dhe macet me këtë gjendje janë të predispozuar ndaj tumoreve të testikujve

Kriptorkizmi te qentë dhe macet është i rrezikshëm sepse shkakton disa ndryshime në gjendjen e kafshës organizmit dhe favorizon shfaqjen e disa sëmundjeve. Kjo gjendje rrit shumë shanset për të zhvilluar një tumor të quajtur neoplazi testikulare në testikujt e një mace apo qeni. Vlen të përmendet se një mace ose qen kriptorkidebilateral është gjithmonë steril. Nga ana tjetër, një mace ose qen kriptorkide e njëanshme mund të riprodhohet ende, pasi prodhimi i spermës ruhet (edhe pse në sasi më të vogla).

Macja dhe kriptorkide qeni mund të shfaqë simptoma fizike dhe të sjelljes

Shenja më e qartë e kriptorkizmit është mungesa vizuale e testikujve të maces dhe qenit, pasi ato janë të mbajtura. Megjithatë, qeni me këtë ndryshim mund të ketë edhe manifestime të tjera fizike ose të sjelljes që ndihmojnë në identifikimin e gjendjes. “Ka disa simptoma që lidhen me kriptorkizmin, si steriliteti, çrregullimet e sjelljes, rritja e ndjeshmërisë lokale, dermatopatitë, ndryshimet neoplazike në testikuj, ndër të tjera”, rendit specialistja. Por vlen të përmendet se jo të gjitha këto simptoma do të shfaqen gjithmonë. Diagnoza e kriptorkizmit te macet dhe qentë zakonisht arrihet përmes një vlerësimi vizual, analizës së historisë së pacientit dhe ultrazërit për vizualizimin më të mirë të organit.

Trajtimi i kriptorkizmit: qentë dhe macet me këtë gjendje duhet të sterohen dhe t'i nënshtrohen operacionit

Është shumë e rëndësishme të theksohet se nuk rekomandohet mbarështimi i kafshëve me gjenin për kriptorkizëm. Qentë dhe macet me këtë ndryshim do të përfundojnë duke e përcjellë atë tek brezat e ardhshëm, pasi sëmundja është e trashëgueshme. Pra, riprodhimido të lejojë vetëm të lindin më shumë kafshë me këtë gjendje. Idealja është të kryhet tredhja e qenve dhe maceve me kriptorkizëm. Përveç kastrimit, një trajtim tjetër i indikuar për kriptorkizmin tek qentë dhe macet është operacioni për heqjen e testikujve.

“Trajtimi i zgjedhur është orkiektomia dypalëshe (heqja kirurgjikale e të dy testikujve) për të reduktuar shanset e shfaqjes së neoplazmave testikulare dhe mundësinë e transmetimit gjenetik të problemit”, shpjegon specialistja. Nëse testiku i maces ose i qenit mbahet në indin nënlëkuror pranë penisit ose në rajonin inguinal, operacioni zakonisht është mjaft i thjeshtë. Nëse testikujt e maces ose qenit janë "të ngecur" në zgavrën e barkut, procedura mund të jetë më e ndërlikuar pasi është një vend i vështirë për t'u aksesuar. Në çdo rast, sterilizimi dhe operacioni rekomandohen shumë.