Ydych chi erioed wedi clywed am y gath sy'n edrych fel llwynog? Ers blynyddoedd lawer, mae trigolion ynys Corsica, yn Ffrainc, wedi clywed straeon am feline chwilfrydig sy'n byw yn y rhanbarth. Mae'n amlwg yn debyg i gath, ond mae ganddo hefyd nodweddion corfforol tebyg iawn i rai llwynog. Oherwydd hyn, daeth i gael ei galw yn “gath llwynog” neu “gath llwynog Corsica”.

Er ei bod yn enwog yn y rhanbarth, ni wyddys erioed i ba grŵp yn union y mae'r anifail hwn yn perthyn. a yw cath wyllt, cath ddomestig neu gath hybrid? Dechreuodd llawer o wyddonwyr astudio'r rhywogaeth ac, ar ôl ychydig flynyddoedd o ymchwil a llawer o ddadansoddi genetig, darganfuwyd bod posibilrwydd bod y gath lwynog, mewn gwirionedd, isrywogaeth newydd o Darganfod mwy am y stori y tu ôl i'r gath lwynog a'r hyn y mae gwyddonwyr eisoes yn ei wybod am yr anifail diddorol hwn.

Mae dirgelwch y gath lwynog wedi bodoli ers blynyddoedd

Stori a mae cath sy'n edrych fel llwynog yn ymosod ar ddefaid a geifr yn ardal Corsica wedi bod yn rhan o'r chwedloniaeth ymhlith trigolion Corsica ers amser maith, bob amser yn mynd rhwng cenedlaethau.Credir i'r ddogfennaeth gyntaf o'i bodolaeth ymddangos yn y flwyddyn 1929. Mae dirgelwch mawr wedi bod o amgylch yr anifail hwn erioed, tra bod rhai yn credu mai cath hybrid oedd hi (cymysgedd rhwng cath a llwynog), roedd eraill yn sicr bod yr anifailcath wyllt oedd hi. Daeth y dirgelwch ymhlith pobl leol yn chwilfrydedd ymhlith gwyddonwyr. Felly, ers 2008, mae llawer o ymchwilwyr wedi bod yn ymchwilio i darddiad a nodweddion y gath lwynog.

Mae’n bosibl y bydd y gath lwynog yn cael ei hystyried yn isrywogaeth yn fuan

Am flynyddoedd, mae gwyddonwyr wedi ymchwilio a gwneud mae llawer yn dadansoddi astudiaethau genetig gyda'r gath lwynog i ddeall ei tharddiad a'i dosbarthiad tacsonomig. Mae profion wedi profi nad cath hybrid mo hon, ond cath wyllt. Yn 2019, daeth y newyddion cyntaf ar y pwnc allan: roedd gwyddonwyr wedi darganfod y byddai'r gath llwynog chwilfrydig mewn gwirionedd yn rhywogaeth newydd, heb ei dogfennu. Fodd bynnag, ni ddaeth yr ymchwil i ben yno. Ym mis Ionawr 2023 (bron i 100 mlynedd ar ôl cofnodion swyddogol cyntaf cath llwynog), rhyddhawyd astudiaeth newydd a gyhoeddwyd gan y cyfnodolyn Molecular Ecology. Yn ôl y cyfnodolyn, mae tystiolaeth eisoes fod y gath lwynog, mewn gwirionedd, yn isrywogaeth o felines.

Yn ystod yr ymchwil, bu ysgolheigion yn cymharu samplau DNA o nifer o gathod gwyllt a domestig sy'n gyffredin yn ardal Ilha de Corsica. Felly, roedd yn bosibl canfod gwahaniaethau nodedig rhwng y gath llwynog a'r felines eraill. Enghraifft yw patrwm streipiau anifeiliaid: mae gan gath y llwynog streipiau mewn swm llawer llai. Nid yw'n bosibl dweud dim byd 100%. ACam nesaf yr astudiaeth fydd cymharu'r feline hwn â chathod gwyllt o ranbarthau eraill. Mae hyn yn bwysig oherwydd bod amrywiaeth enfawr o linachau o wahanol rannau o'r byd. Nid yw'n dasg syml iawn, gan ei bod yn gyffredin iawn i gath ddomestig groesi â chath wyllt, sy'n gwneud y chwiliad yn anodd. Fodd bynnag, mae'r grŵp eisoes yn nodi bod diffiniad y gath lwynog fel isrywogaeth o gathod eisoes bron yn sicr.

Beth sy'n hysbys am y gath lwynog?

Mae gan gath sy'n edrych fel llwynog olwg unigryw, gan fod ganddi nodweddion feline ond gyda rhai nodweddion sy'n wirioneddol debyg i rai llwynog. Mae gan gath llwynog Corsica hyd hir o'i gymharu â chathod domestig. O'r pen i'r gynffon, mae'n mesur tua 90 cm. Nodwedd drawiadol o'r gath sy'n edrych fel llwynog yw ei chynffon dorchog, gyda chyfartaledd o ddwy i bedair modrwy. Yn ogystal, mae blaen cynffon y gath bob amser yn ddu.

Mae cot cath llwynog Corsica yn naturiol yn drwchus iawn ac yn sidanaidd, gyda sawl streipen ar y coesau blaen. O ran ei ymddygiad, mae gan y feline yr arferiad o drigo mewn lleoedd uwch. Fel arfer, mae'n dal ei bysgod ei hun ar gyfer bwyd. Mae llawer o wybodaeth i'w darganfod o hyd am y gath llwynog enwog, yn enwedig o ran ei tharddiad, ond mae gwyddonwyr yn dal yn ymroddedig iawn i ddysgu mwy am yr anifail hwn fellychwilfrydig.