Çarja e qiellzës tek qentë dhe macet është një sëmundje trashëgimore që fillon gjatë shtatzënisë së kurvës ose koteles. Një dështim në zhvillimin e fetusit çon në keqformime në rajonin e qiellzës, e njohur më mirë si çatia e gojës. E ngatërruar shpesh me çarjen e buzës tek qentë dhe macet (një sëmundje tjetër e keqformimit kongjenital), çarja e qiellzës nuk është një gjendje e zakonshme tek kafshët shtëpiake. Megjithatë, kur shfaqet, është mjaft serioze dhe duhet të trajtohet sa më shpejt të jetë e mundur. Për t'ju ndihmuar të kuptoni më mirë se çfarë është çarja e qiellzës tek macet dhe qentë, Putrat e Shtëpisë foli me veterineren Fernanda Serafim, kirurge dhe mjeke e përgjithshme pasuniversitare në mjekësinë e kafshëve të vogla, e cila shpjegoi gjithçka për këtë gjendje të rrezikshme. Shikojeni!

Çfarë është çarja e qiellzës tek qentë dhe macet?

"Qielli i gojës" është emri popullor që i referohet qiellzës, rajonit të prekur nga qiellza e çarë te qentë dhe macet. Kjo pjesë e anatomisë së qenit dhe anatomisë së maces mund të ndahet në qiellzën e fortë dhe qiellzën e butë. Struktura përbëhet nga një ind mukoz, dhe pjesa e fortë ka gjithashtu një pllakë kockore, e cila mungon në pjesën e butë. Funksioni i qiellzës është të ndajë gojën dhe zgavrën e hundës, përveçse ndihmon në proceset e emetimit të tingujve dhe gëlltitjes.

Prandaj, çarja e qiellzës është një çarje që shfaqet në rajonin e qiellzës. “Sëmundja shfaqet kur ka një mosfunksionim të qiellzës që gjeneronkomunikim i drejtpërdrejtë mes zgavrës së gojës dhe asaj të hundës nëpërmjet të çarës – që mund të lidhet ose jo me ekzistencën e një buze të çarë (buzë e çarë)”, sqaron Fernanda. Në një kornizë të qiellzës së çarë, qeni ose macja kanë një lloj vrime në rajon, e cila shkakton probleme me frymëmarrjen dhe të ngrënit. Çarja e qiellzës mund të jetë e plotë (prek qiellzën e fortë dhe të butë) ose e pjesshme (prek vetëm një nga qiellza).

Çarja e qiellzës dhe e çara buzës te qentë dhe macet: kuptoni ndryshimin midis dy sëmundjeve

Shumë njerëz mendojnë se çarja e qiellzës dhe e çara e buzës tek qentë dhe macet janë e njëjta gjë, por janë kushte të ndryshme. Qiellza e çarë ndikon në qiellzën e fortë ose të butë të kafshës. Tashmë tek qeni ose maceja me buzë të çarë, zona e prekur është buza. Është një keqformim që bashkon buzën e sipërme me bazën e hundës. Kjo gjendje mund të përfundojë duke prekur dhëmbët, mishrat dhe nofullën. Në shumë raste të çarjes së buzës, qentë dhe macet kanë gjithashtu një çarje të qiellzës. Prandaj, këto sëmundje përfundojnë duke u ngatërruar shpesh.

Çarja e qiellzës: qentë dhe macet me këtë sëmundje kanë vështirësi në frymëmarrje dhe ushqyerje

Ushqyerja dhe frymëmarrja e qenit ose maces janë funksionet më të dëmtuara nga çarja e qiellzës. Meqenëse ka një vrimë në gojë, ushqimi mund të përfundojë në vendin e gabuar. Në vend që të shkoni nësistemi tretës i kafshës, shkon në traktin respirator, duke shkaktuar probleme të rënda të frymëmarrjes. Të ushqyerit përfundon gjithashtu duke u dëmtuar në rastet e çarjes së qiellzës. Macja dhe qeni nuk marrin lëndët ushqyese thelbësore, pasi ushqimi nuk ndjek rrugën e pritur. Përveç kësaj, dhënia me gji e qenushit është gjithashtu e dëmtuar, pasi çarja në qiellzë pengon thithjen e qumështit të gjirit. Kështu, kafsha ka një deficit ushqyes që dëmton seriozisht zhvillimin e saj. Kjo është arsyeja pse, pa trajtim, një qen ose mace me çarje qiellzë mund të mos mbijetojë për një kohë të gjatë.

Çarja e qiellzës tek macet dhe qentë ka një origjinë trashëgimore

Çarja traumatike e qiellzës tek macet dhe qentë është një sëmundje e trashëguar. Gjatë shtatzënisë, zhvillimi i kokës së fetusit nuk ndodh siç është planifikuar dhe indet nuk mbyllen siç duhet, duke shkaktuar çarje të qiellzës. Fernanda shpjegon, megjithatë, se disa faktorë mund të shkaktojnë këtë sëmundje. “U gjetën marrëdhënie me faktorët e mjedisit, ku përfshihet ekspozimi i nënës ndaj rrezeve X dhe problemet ushqimore gjatë zhvillimit”, shpjegon ai. Mungesa e disa vitaminave dhe mineraleve është një problem i madh gjatë shtatzënisë së një bushtre apo maceje, pasi pengon formimin e shëndetshëm të fetusit.

Çdo race mund të ketë një çarje të qiellzës. Qentë brakicefalik, megjithatë, kanë një predispozitë më të madhe, pasiqë ndryshimet e tyre në fytyrë përfundojnë duke lehtësuar fillimin e sëmundjes. Fernanda liston disa nga racat brakicefalike të qenve që kanë më shumë gjasa të zhvillojnë qiellzën e çarë: Bulldog Francez, Bulldog anglez, Pug, Boston Terrier, Pekinez, Shih Tzu dhe Boxer. Ajo shpjegon gjithashtu se rastet e çarjes së qiellzës tek macet priren të jenë më të shpeshta në racën siameze, megjithëse çdo racë tjetër mund të zhvillojë gjithashtu sëmundjen.

Simptomat e sëmundja e çarë qiellzë: macet dhe qentë mbyten

Në rastet e çarjes së buzës, qentë dhe macet paraqesin një keqformim qartësisht të dukshëm, i cili nuk shfaqet në qiellzën e çarë. Prandaj, është shumë e rëndësishme të jeni të vetëdijshëm për simptomat e kësaj sëmundjeje për të identifikuar gjendjen sa më shpejt të jetë e mundur. Normalisht, çarja e qiellzës tek qentë dhe macet fillon të hetohet kur këlyshi ka mbytje të shpeshta gjatë ushqyerjes me gji, pasi nuk është në gjendje të thithë qumështin siç duhet. Përveç kësaj, ushqimi dhe qumështi i gjirit shpesh rrjedhin nga hunda, pasi vrima parandalon gëlltitjen. Veterinerja Fernanda renditi simptomat kryesore të çarjes së qiellzës tek macet dhe qentë:

• Prania e qumështit të gjirit, ushqimit dhe sekrecioneve që rrjedhin nëpër vrimat e hundës
• Gëlltitje gjatë gëlltitjes (përfshirë ushqyerjen)
• Sekretimi nazal
• Aerofagia
• Nuzeja
• Tështitja
• Kollitja
• Pështymë nëtepricë
• Trakeiti
• Dispnea

Si është trajtimi i çarjes së qiellzës tek qentë dhe macet?

Pas vlerësimit të simptomave të çarjes së qiellzës në macet dhe qentë, veterineri mund të kërkojë gjithashtu një ekzaminim fizik të zgavrës me gojë. Pas diagnozës, trajtimi duhet të fillojë sa më shpejt të jetë e mundur. Në shumicën e rasteve, operacioni i qiellzës së çarë tek macet dhe qentë është alternativa më e mirë. “Teknika kirurgjikale është adoptuar për korrigjimin e deformimit dhe duhet të jetë në përputhje me gjendjen e pacientit. Identifikimi i hershëm i lezionit favorizon vendosjen e masave terapeutike dhe të mbështetjes ushqimore”, sqaron Fernanda.

Objektivi i operacionit te macet me çarje qiellzë, si dhe te qentë, është mbyllja e vrimës ekzistuese në qiellzë. . Regjioni është restauruar dhe kafsha fillon të marrë frymë dhe të hajë siç duhet. Pas operacionit të çarjes së qiellzës në mace dhe qen, kafsha shtëpiake do të kalojë një periudhë shërimi. Në mënyrë ideale, në katër javët e para pas procedurës, kafsha ushqehet vetëm me ushqime të buta, si ushqim i lagësht për macet dhe qentë.

Operimi i qiellzës së çarë te macet dhe qentë nuk mund të kryhet në muajt e parë të jeta

Është e rëndësishme të theksohet se nuk ka asnjë mënyrë për të mbyllur qiellzën e çarë te macet dhe qentë në muajt e parë të jetës. Fernanda shpjegon se këlyshi mund t'i nënshtrohet operacionit vetëm kur të jetë mjaftueshëm i rrituri nënshtrohen anestezisë së kafshëve, e cila është thelbësore për kryerjen e procedurës. Kjo ndodh vetëm nga tre muaj të jetës. Prandaj, përderisa nuk jeni mjaftueshëm në moshë për kirurgjinë e qiellzës së çarë te macet dhe qentë, kafsha shtëpiake duhet të ushqehet në mënyra të tjera. “Derisa qenushi të mund t'i nënshtrohet një operacioni, ai do të ushqehet përmes një tubi gastrostomie ose do të përdorë një protezë të qiellzës për të ruajtur statusin e tij ushqyes”, shpjegon ai.

Është e mundur të parandalohet çarja e qiellzës tek qentë dhe macet?

Çarja e qiellzës tek qentë dhe macet është një sëmundje shumë serioze, por është e mundur të parandaloni që kafshët shtëpiake ta zhvillojnë atë me kujdes. “Është një gjendje e trashëguar, kështu që ne mund të përpiqemi ta shmangim atë përmes përmirësimit gjenetik dhe plotësimit të mirë gjatë shtatzënisë”, shpjegon Fernanda. Është thelbësore që kurva ose macja shtatzënë të marrë ushqim cilësor, pasi kjo është mënyra më e mirë për të garantuar që fetusi të marrë lëndët ushqyese thelbësore dhe rrjedhimisht të ketë një zhvillim të shëndetshëm.

Siç shpjegohet nga Fernanda. Përdorimi i suplementeve është një mënyrë e mirë për të siguruar që macja ose qeni shtatzënë të mos vuajnë nga një deficit ushqyes. Femra shtatzënë ka nevojë për kujdes veterinar gjatë gjithë shtatzënisë. Ndaj çojeni gjithmonë për të bërë provimet e nevojshme dhe mos i humbisni takimet. Së fundi, vlen të përmendet se tredhja e një qeni osemacja e lindur me çarje të qiellzës është e rëndësishme, pasi kjo i pengon ata të riprodhohen dhe të kenë këlyshë me të njëjtën sëmundje.