Botulizmi i qenit është një sëmundje e rrallë neurologjike që mund të rrezikojë seriozisht shëndetin e qenit. Kafshët infektohen kryesisht nëpërmjet gëlltitjes së kufomave të kalbura, ushqimit të prishur, mishit të papërpunuar ose mbeturinave me ushqim të mbetur. Sistemi nervor periferik është i prekur dhe mund të shkaktojë paralizë të neuronit të poshtëm motorik. Botulizmi i qenit është një lloj shumë serioz i helmimit me ushqim te qentë, i cili nëse nuk trajtohet në kohë, mund të çojë në vdekje. Për të kuptuar më mirë se si zhvillohet kjo sëmundje tek qentë dhe çfarë rreziqesh ofron për qentë, ne kemi përgatitur një artikull me gjithçka që duhet të dini për të.

Çfarë është botulizmi tek qentë?

Botulizmi tek qentë shkaktohet nga një toksinë nga bakteret Clostridium botulinum . Është një mikroorganizëm anaerobik (nuk ka nevojë për oksigjen për të mbijetuar), saprofit (ushqehet me lëndë organike në dekompozim) dhe habitati natyror i të cilit është toka, por mund të gjendet edhe në sedimentet detare. Bakteri prodhon shtatë lloje të toksinës botulinum, të emërtuara nga A në G. Tek njerëzit, llojet A, B dhe E janë më të zakonshmet. Te qentë, botulizmi shkaktohet nga toksina e tipit C.

Botulizmi: qentë e infektojnë sëmundjen nëpërmjet ushqimit

Toksina përgjegjëse për botulizmin tek qentë mund të jetë e pranishme në trupat e kafshëve që dekompozohen.Kur qeni ushqehet me një kufomë të kontaminuar, ai infektohet. Kjo është mënyra më e zakonshme për të kontraktuar botulizmin e qenit, por ngjitja mund të ndodhë edhe nëpërmjet ngrënies së mishit të papërpunuar dhe mbetjeve të ushqimit të kontaminuar. Kjo është një sëmundje që mund të prekë çdo qen, pavarësisht nga mosha, raca apo gjinia. Megjithatë, është e rëndësishme t'i kushtohet pak vëmendje, sepse në rastin e femrave shtatzëna, botulizmi mund të shkaktojë abort ose keqformim të fetusit, megjithëse është i rrallë.

Botulizmi tek qentë: si vepron infeksioni në trup ?

Për të kuptuar të gjithë procesin e zhvillimit të botulizmit tek qentë, është e nevojshme të kuptojmë pak për anatominë e qenit. Për të filluar, toksina absorbohet nga stomaku dhe zorra e hollë. Më pas bie në qarkullimin e gjakut dhe shpërndahet në të gjithë trupin. Ai arrin në kryqëzimin neuromuskular, i cili është zona e sinapsës midis përfundimit të neuronit motorik dhe një fije muskulore. Pikërisht në këtë komunikim ndërmjet nervit dhe muskujve ndodhin kontraktimet e muskujve dhe pikërisht në këtë vend do të veprojë toksina e botulizmit të qenit.

Toksina lidhet me membranën e kryqëzimit neuromuskular nëpërmjet endocitozës dhe parandalon çlirimin të acetilkolinës. Acetilkolina është një neurotransmetues - domethënë një substancë kimike e prodhuar nga neuronet që dërgon mesazhe në të gjithë trupin - që lidhet me kujtesën e qenve,mësimi dhe lëvizja e muskujve.

Kur substanca e botulizmit tek qentë hyn, ajo parandalon çlirimin e acetilkolinës në kryqëzimin ndërmjet neuronit dhe muskujve, duke shkaktuar prishje të komunikimit. Meqenëse acetilkolina nuk lirohet, nuk bëhet lëvizja e tkurrjes së muskujve, duke rezultuar në paralizë. Për shkak se është një paralizë progresive dhe ngjitëse, ajo fillon në gjymtyrët e legenit dhe zgjerohet në gjymtyrët e përparme. Mund të arrijë edhe nervat kraniale dhe kurrizore.

Cilat janë simptomat e botulizmit te qentë?

Koha midis infeksionit dhe shfaqjes nga simptomat e para është më pak se gjashtë ditë. Në disa raste, shenjat klinike shfaqen brenda 24 orëve të para. Ashpërsia e çdo simptome është e ndryshueshme, në varësi të sasisë së toksinës së gëlltitur nga qeni. Simptomat më të zakonshme tek një qen me botulizëm janë:

• Paraliza e dobët e muskujve: ndodh sepse acetilkolina ndalon së çliruari, duke shkaktuar mungesë të stimulit për lëvizjen e tkurrjes së muskujve.

• Dobësia dhe humbja e tonit të muskujve: toni i muskujve është tensioni i lehtë dhe i përhershëm që një muskul madje ka ndalur. Në botulizëm, qeni humbet forcën e tonit. Dobësia ekstreme e bën të vështirë që qeni të qëndrojë në këmbë. Prandaj, ai mbetet në dekubit - domethënë i shtrirë.

• Megaezofag: ezofag është organi.përgjegjës për bartjen e ushqimit në stomak. Megaezofag i qenit ndodh kur ka një mosfunksionim neuromotor që shkakton zgjerim, duke i bërë lëvizjet peristaltike të vështira. Me këtë qeni paraqet regurgitim. Në botulizëm, megaezofag është i tipit dytësor.

• Dobësi në muskujt e fytyrës, nofullës dhe faringut: kur paraliza prek nervat në këto rajone, muskujt e tyre gjithashtu preken, duke shkaktuar pështymë të tepërt ( sialorrhea), vështirësi në gëlltitje, vështirësi në të ngrënë dhe ulje e refleksit të qepallave.

• Hiporrefleksia: reflekse të pakësuara ose të dobëta.

• Kapsllëku dhe mbajtja e urinës

• Paraliza e diafragmës: mund të fillojë me një parezë (ulje të lëvizjes) dhe të përparojë në paralizë (mungesë totale e lëvizje). Kjo është pasoja më e rëndë e sëmundjes. Diafragma është një nga muskujt më të rëndësishëm në procesin e frymëmarrjes. Nëse paralizohet, ka një ndalim të frymëmarrjes që mund të çojë në vdekje.

Si diagnostikohet botulizmi i qenit?

Është shumë e vështirë të diagnostikosh botulizmin te qentë. Duke qenë se sëmundja nuk transmetohet nga vetë bakteret, por nga toksina, është më e ndërlikuar ta gjesh atë në një mostër. Diagnoza vendoset kryesisht nëpërmjet analizës së simptomave dhe historisë së gëlltitjes së kafshëve tëtrupat e pajetë, botulizmi i qenit konfirmohet nga testet laboratorike për të gjetur toksinën në serum, feces ose të vjella, ose pas konfirmimit të toksinës në ushqimin e gëlltitur. Nëse sëmundja tashmë ka shkaktuar probleme të tilla si megaezofag i qenit dhe infeksione urinare ose respiratore, është e nevojshme të kërkoni ndihmë sa më shpejt të jetë e mundur për të kryer ekzaminime më specifike, si radiografi.

Botulizmi tek qentë: trajtimi mbështetës është më e përshtatshme

Pasi konfirmohet diagnoza, shumë pronarë së shpejti pyesin veten se si ta trajtojnë botulizmin tek qentë, por e vërteta është se nuk ka një trajtim specifik për sëmundjen. Në përgjithësi, është më mirë të kryhet një trajtim mbështetës për të kontrolluar simptomat, gjë që e ndihmon qenin të shërohet më shpejt.

Nëse gëlltitja e toksinës ka qenë kohët e fundit, lavazhi i stomakut mund të kryhet si pjesë e trajtimit. Nëse sëmundja është në fillim, është e mundur edhe administrimi i laksativëve, të cilët do të ndihmojnë në largimin e toksinave që nuk janë përthithur. Vlen gjithashtu të theksohet se përdorimi i antibiotikëve mund të përshkruhet nga veterineri, pasi ato shërbejnë si ilaç për botulizmin tek qentë. Përveç kësaj, kryerja e kompresimit manual të fshikëzës është thelbësore për të ndihmuar kafshën të shërohet.

Kujdesi për qenushin që vuante nga botulizmi i qenit është gjithashtu thelbësor në këtë proces. Për fillestarët, ështëËshtë jashtëzakonisht e rëndësishme që qeni që qëndron poshtë për një kohë të gjatë të jetë në një vend të mbushur. Ai ka nevojë edhe për ndryshimin e dekubitit, pra ndryshimin e pozicionit të shtrirë, për të shmangur një infeksion respirator. Për të ndihmuar në rikuperimin e lëvizjeve, fizioterapia është shumë e indikuar dhe gjatë kësaj periudhe tutori duhet të ndihmojë pacientin me ushqimin. Vlen të kujtohet se mbaresat e neuroneve duhet të rigjenerohen gjatë gjithë trajtimit dhe kjo ndodh ngadalë.

Qenit mund t'i duhen nga një deri në tre javë për t'u rikuperuar plotësisht, nëse trajtimi ndiqet siç duhet. Botulizmi tek qentë nuk lë pasoja, por qeni nuk është i imunizuar. Prandaj, mos e lini qenin tuaj të ecë në vende ku mund të ketë kufoma kafshësh dhe të hani ushqim të papërpunuar.