Dështimi i veshkave te macet është një sëmundje që mund të jetë shumë e zakonshme kur flasim për macet. Pa një kurë, problemi ka nevojë për monitorim të vazhdueshëm dhe kujdes të veçantë për të shmangur komplikimet. Pavarësisht se është një sëmundje e rëndë, një mace me probleme me veshkat mund të gëzojë cilësinë e jetës. Për të sqaruar dyshimet për dështimin e veshkave te macet, Patas da Casa bisedoi me veterineren Izadora Souza, nga Rio de Zhaneiro. Ejani ta shikoni!

Patas da Casa: Çfarë e shkakton dështimin e veshkave tek macet?

Izadora Souza: Macet kanë një tendencë më të madhe të vuajnë nga dështimi i veshkave sesa macet qentë si çështje zakoni dhe trajtimi. Ata duhet të hanë një sasi ditore uji që nuk ka gjasa të gëlltitet vetëm me një tas të vogël me ujë dhe ndonjëherë as me vetë shatërvanin (gjë që ne e tregojmë gjithmonë sepse macet shpesh preferojnë të pinë ujë të rrjedhshëm sesa ujë nga një tas i vogël) . Pra, kjo përfundon duke shkaktuar një mbingarkesë në veshka, pasi trupi nuk merr sasinë e nevojshme të ujit.

PC: A mund të lidhet dështimi i veshkave tek macet me sëmundje të tjera?

IS: Dështimi i veshkave madje mund [të lidhet me sëmundje të tjera]. Mund të ndodhë në një mace që ka cistit (procesi inflamator i traktit të poshtëm urinar shumë i zakonshëm tek macet me stres). Ndonjëherë, cistitet e ndryshme stresuese mund të predispozojnë për një infeksion bakterial qëmund të ngjitet në traktin e sipërm urinar dhe të shkaktojë probleme me veshkat. Përveç kësaj, nuk është shumë e zakonshme që macet të kenë sëmundje të zemrës, por sëmundja e zemrës mund të jetë një sëmundje primare e dështimit të veshkave. Pra, po, ka disa sëmundje që mund të predispozojnë për dështimin e veshkave.

PC: A ka një moshë që kafsha të bëhet veshkë apo nuk ka dallim?

IS: Nuk ka moshë që macja të bëhet renale. Por, në shumicën e rasteve, kur kemi një mace renale që është thjesht çështje e mënyrës së jetesës dhe zakoneve të menaxhimit, tendenca është që kjo të shfaqet kur macja të jetë tashmë më e vjetër. Ne kemi një numër më të madh të pacientëve me veshka tashmë në një moshë më të avancuar, nga 6 apo 7 vjeç. Por kjo nuk e pengon një mace të re që të ketë dështim të veshkave. Siç thashë, mund të jetë edhe kongjenitale, duke pasur një predispozitë për ta zhvilluar këtë.

PC: A ka ndonjë ndryshim midis gurëve në veshka dhe dështimit të veshkave?

IS: Në rast të dështimit të veshkave, ka një dëmtim të funksionit të veshkave. Ajo veshkë nuk funksionon siç duhet. Tashmë llogaritja e veshkave është një formacion solid që qëndron aty brenda veshkës. Ekzistojnë disa lloje gurësh në veshka, të përbëra nga materiale të ndryshme dhe të formuar për arsye të ndryshme (si p.sh. ndryshimi në pH ose ushqimi joadekuat). Shumë gjëra predispozojnë formimin e gurëve, por është shumë e mundur dhe e zakonshme të kemi njëmace që është e pamjaftueshme dhe nuk ka gurë në veshka. Dhe ka edhe pacientë që i kanë të dyja. Por një gjë është e ndryshme nga tjetra.

PC: Cilat janë simptomat e dështimit të veshkave tek macet?

IS: Mund të rrisë marrjen e ujit, qëndroni me ulja e oreksit (sepse rritja e uresë në gjak, e cila është pasojë e dështimit të veshkave, i bën kafshës të përzier), mund të vjella dhe të ketë frymë uremike (erë shumë e fortë acetoni në gojë kur niveli i uresë është i lartë). Macja gjithashtu mund të bëhet apatike, e përulur dhe pak më e qetë.

PC: A ka një kurë për dështimin e veshkave te macet?

IS: Nuk ka kurë për insuficiencën renale. Veshkat nuk janë si mëlçia. Ndërsa mëlçia është një organ që rigjenerohet, veshka jo. Nëse lëndohet, do të mbetet i lënduar. Ajo që mund të bëjmë është të trajtojmë disa raste, të ndjekim një nefrolog dhe të rihidratojmë kafshën me serum. Është një ndjekje përgjithmonë dhe nuk ka kurë.

PC: A ka një trajtim për dështimin e veshkave te macet?

IS: Trajtimi në thelb është për të rihidratuar këtë kafshë, për të bërë lëng dhe për të bërë serum për pjesën tjetër të jetës së saj. Mënyra se si bëhet kjo varet nga testet dhe përgjigja ndaj trajtimit. Le të përshtatemi si do të kryhet dhe sa shpesh. Do të jetë e nevojshme të ndiqni përgjithmonë një specialist dhe të ndryshoni dietën e kësajkafshë. Ndonjëherë, ne mund të fillojmë me ilaçe mbështetëse, por në thelb është rihidrim.

PC: Si të parandaloni që një mace të bëhet renale?

IS: Parandalimi i dështimit të veshkave është shumë i bazuar në menaxhim. Një dietë adekuate me ushqim të ekuilibruar dhe konsum të shtuar të ujit. Kjo do të thotë të paktën një qese me ushqim të lagësht për mace në ditë. Madje, disa ekspertë të maceve rekomandojnë që i gjithë ushqimi i maceve të jetë i lagësht dhe jo i thatë, por ndonjëherë kjo nuk është e realizueshme. Pra, minimumi i rekomanduar është që kafsha të hajë të paktën një qese me ushqim të lagësht me ujë të shtuar. Ata e pëlqejnë lëngun e mishit, ndaj mund t'i shtojmë ujë kësaj qeske, ta përziejmë dhe ta vendosim që macja ta hajë çdo ditë. Gjithashtu është gjithmonë mirë që kafsha t'i nënshtrohet një kontrolli vjetor për ndjekje.

PC: Çfarë kujdesi ka nevojë për një mace renale?

IS: Macja renale duhet të ndiqet nga një nefrolog. Këshilla ime është gjithmonë të ndiqni një specialist, sepse ai është personi që në fakt ka studiuar gjithçka për atë sëmundje dhe që do të jetë në gjendje ta ndjekë atë mace gjatë gjithë jetës së tij. Është një sëmundje me ulje-ngritje. Ne mund të arrijmë të stabilizojmë kafshën, por siç thashë, nuk ka shërim, kështu që mund të përkeqësohet në çdo kohë. Në thelb është ndjekja e asaj që kërkon eksperti. Nëse do të bëni serum çdo ditë, duhet ta bënicdo dite, pervec perseritjes se provimeve kur eshte e nevojshme dhe ndjekjes se cfare kerkohet per ushqimin, cfare te ndryshohet dhe cfare medikamente te merren apo te mos merren.

PC: A ka transplant veshkash në këto raste të insuficiencës renale te macet?

IS: Po, ka një transplant të veshkave. Ka një donator që bën një test përputhshmërie, ashtu si te njerëzit. Veshka e shëndetshme merret nga njëra mace dhe vendoset në tjetrën. Por kjo nuk është një gjë shumë e thjeshtë, nuk është diçka që e bëjnë të gjithë. Ekzistoni, ekzistoni. Por nëse e kam parë të kryer apo treguar? Nr. Unë kam parë indikacione të hemodializës, e cila është diçka pak më e qëndrueshme, më e lirë dhe më e mundshme. Transplantimi i veshkave ekziston, por në përgjithësi indikohet hemodializa.