Hadii aanad waligaa maqal cagaarshow ee eeyaha, waa markii aad wax yar ka fahmi lahayd dhibaatada, in kasta oo aanay ahayn cudur, haddana waa calaamad muujinaysa in caafimaadka eygu aanu si fiican u socon. Laakiin markaa, sida loo aqoonsado cagaarshow canine iyo maxay yihiin sababaha ugu muhiimsan ee la xidhiidha calaamaddan? Si loo caddeeyo shakiga ugu weyn ee mawduuca, Patas da Casa ayaa waraystay agaasimaha iyo dhakhtarka xoolaha ee Cusbitaalka Vet Popular, Luiz Moretti. Bal eeg waxa uu noo sheegay!

Ka dib oo dhan, waa maxay cagaarshow ee eyda? lagu gartaa midab huruud ah oo indhaha iyo maqaarka xayawaanka ah. "Tani waxaa sabab u ah joogitaanka xad-dhaafka ah ee walaxda bilirubin ee dhiigga", ayuu yiri xirfadlaha. Laakiin maxaa keeni kara tan? Sida laga soo xigtay Luiz, xayawaanku wuxuu noqon karaa cagaarshow dhowr sababood, oo u dhexeeya beerka oo aan shaqeynin ilaa isbeddel ilaa cirrhosis ama xitaa leptospirosis, oo ah cudur ay keento bakteeriyada ka timaadda kaadida jiirka wasakhaysan. Markaa marka aynu leenahay eyga beerka ka buka ama uu ku dhacay leptospirosis, waa caadi in cagaarshowgu uu ka soo baxo eyda. iyo xuubabka afka, sida maqaarka huruudda ah, kaas oowuxuu soo jiitaa dareenka xitaa eeyaha leh timo fudud", ayuu muujiyay. Sidan oo kale, eyga cirridka jaalaha ah ama indhaha jaalaha ah leh ayaa calaamad u ah in laga digtoonaado, xitaa haddii ubadkaaga timo madow leeyahay oo aan suurtagal ahayn in la arko maqaarkiisa.

Markaad ka shakisan tahay cagaarshow canine, caawimaad ka raadso dhakhtarka xoolaha

Xaaladda eyga leh cirridka jaalaha ah iyo sidoo kale qaybaha kale ee jirka, xirfad-yaqaanku wuxuu ka digayaa: "Isla markiiba farqigan midabka ayaa la ogaaday, xuubka xuubka xayawaanka, u tagista dhakhtarka xoolaha waa lama huraan”. Sida laga soo xigtay isaga, baaritaanka dhiiggu waa tallaabada ugu horreysa ee lagu ogaanayo ogaanshaha saxda ah, laakiin kaadida iyo baarista sawirka (sida ultrasound) ayaa sidoo kale la codsan karaa waxayna si isku mid ah muhiim u yihiin in la ogaado xaaladda caafimaad ee xayawaanka. "Tirada dhiigga waxaan ku ogaan karnaa heerka maadada bilirubin ee jirka, sida falanqaynta shaqada beerka ama kelyaha", ayuu muujiyay.

Waxa aad u baahan tahay inaad ka ogaato daawaynta cagaarshowga ee eeyaha

Iyadoo la xaqiijiyay cudurka hoose ee cudurka, dhakhtarka xoolaha ayaa tilmaamaya qaabka ugu wanaagsan ee daaweynta xaaladda. "Intaa ka dib, daaweyn ku salaysan daaweynta dareeraha, ilaalinta beerka iyo isticmaalka antibiyootiga ayaa la sameeyaa. Waxaa xusid mudan in sida dhammaan cudurrada la ogaado bilowga hore, in lagu guuleysto daawaynta ay aad u sarreyso, kiiskanina kama duwana” ayuu yiri Luiz.

Ku saabsanka hortagga, habka ugu wanaagsan ee tan loo samayn karo waa in laga hortago in cudurro kale ay gaaraan xayawaanka, sida xaaladaha beerka iyo leptospirosis, kuwaas oo ah sababaha ugu weyn ee cagaarshow ee eyda. Marka laga hadlayo leptospirosis, dhakhtarka xoolaha ayaa ku taliya: "Waa cudur ay gudbiso bakteeriyada ku jirta kaadida jiirarka qaba, ka hortaggana waa tallaal". Dhanka kale, cudurada beerka, waxaa looga hortagi karaa inta badan nafaqo wanaagsan iyo la-talin caafimaad oo joogto ah oo lala yeesho xirfadleyaasha caafimaadka xoolaha.