Mae piometra mewn cŵn benywaidd yn glefyd tawel ac anhysbys i'r rhan fwyaf o berchnogion anifeiliaid anwes. Mae hi'n haint a achosir gan facteria yn y groth a gall hyd yn oed arwain at farwolaeth y ci os yw'n cymryd amser i gael diagnosis a thriniaeth. Gall ddigwydd o wres cyntaf eich ci, ond mae'n fwy cyffredin mewn anifeiliaid sydd eisoes wedi cyrraedd y cam oedolyn. I glirio rhai amheuon ynghylch pyometra cwn, buom yn siarad â'r milfeddyg Nayara Cristina, sy'n arbenigo mewn endocrinoleg a metaboledd mewn anifeiliaid bach. Darganfyddwch fwy am y cyflwr isod!

Beth yw pyometra mewn cŵn benywaidd?

“Nid yw piometra yn ddim mwy na haint groth. Yn ystod cyfnod gwres yr ast, mae ei chroth yn fwy agored ac yn fwy agored i halogiad gan facteria", meddai'r milfeddyg Nayara. Mae'n esbonio bod y newidiadau hormonaidd yng nghorff y ci benywaidd mewn gwres yn cynyddu'r tebygolrwydd o ymlediad bacteriol yn y groth. Mae'r lefelau uchel o progesterone ar ôl y cylch yn gyfrifol am drawsnewid amgylchedd mewngroth yr ast yn amgylchedd perffaith ar gyfer gweithredu bacteria. Mae'r lefelau hyn ar eu huchaf hyd at dri mis ar ôl y gwres. “Y tu mewn i'r groth, mae'r bacteria'n dechrau lletya yn yr endometriwm, lle, oherwydd yr ysgogiad hormonaidd, maen nhw'n dod o hyd i'r amgylchedd delfrydol ar gyfer amlhau, gan sbarduno'r broses heintio”, esboniodd. Pan fyddant yn mynd trwy'r walgroth ac yn cael eu cludo i rannau eraill o'r corff trwy'r cylchrediad, yn gallu achosi cymhlethdodau difrifol yn iechyd eich ffrind pedair coes. Yn ôl Nayara, gall cŵn benywaidd o unrhyw oedran fynd trwy hyn, ond mae'n fwy cyffredin mewn oedolion a menywod oedrannus.

Beth yw symptomau pyometra cwn?

Mae pyometra cwn yn dawel bach clefyd ar y dechrau. Mae symptomau fel arfer yn dechrau ymddangos dim ond dau fis ar ôl gwres yr ast. Mae Nayara yn dweud beth yw symptomau mwyaf trawiadol pyometra mewn cŵn benywaidd: “Efallai bod gan y ci benywaidd ddiffyg archwaeth, gwendid, poen yn yr abdomen a chwyddo, chwydu, presenoldeb secretion wain (yn achos pyometra agored), twymyn, cynnydd yfed dŵr a phîo gormodol”.

Pyometra cwn agored yn erbyn caeëdig: y gwahaniaeth rhwng y ddau gyflwyniad o'r clefyd

Gall pyometra cwn ddatblygu mewn dwy ffordd wahanol yng nghroth cŵn benywaidd. Cyflwyniad agored y clefyd yw'r mwyaf cyffredin, lle mae'r serfics yn parhau i fod ar agor, gan ganiatáu rhyddhau rhedlif llawn crawn. “Mewn pyometra agored, mae'n bosibl arsylwi presenoldeb secretion fagina gyda chrawn. Bydd y tiwtor yn sylwi bod yr anifail yn dechrau llyfu rhanbarth yr organau rhywiol yn fwy. Yn ogystal, mae'r man lle mae'r fenyw yn eistedd yn mynd yn fudr”, eglura'r arbenigwr. Mae pyometra caeedig, yn ei dro, yn digwydd pan fydd yr haint yn achosi nodwlau sy'n rhwystro ceg y groth yr ast, sy'n cynhyrchuy casgliad o crawn. Mae'n llawer mwy difrifol ac anoddach cael diagnosis oherwydd bod secretion yn cronni yn y groth.

Ar gyfer tiwtoriaid, mae'n symlach nodi'r angen i fynd at y milfeddyg pan fydd gan y ci pyometra agored, gan ei bod yn hawdd adnabod secretion y fagina. Eto i gyd, mae angen ymgynghori cyn gynted ag y byddwch yn sylwi ar unrhyw un o'r symptomau yn eich ci bach. "Gydag amlygiadau clinigol, dylai'r milfeddyg ofyn am uwchsain abdomenol i gadarnhau neu ddiystyru'r diagnosis," meddai'r milfeddyg. Hynny yw: mae'r cyfan yn dechrau gyda newidiadau mewn ymddygiad ac arwyddion efallai nad yw rhywbeth yn hollol iawn gyda'ch ci.

Gall trin pyometra mewn cŵn ddigwydd mewn dwy ffordd wahanol

Ar ôl cael diagnosis, rhaid trin pyometra cwn ar unwaith er mwyn osgoi cymhlethdodau i iechyd ac ansawdd bywyd y ci. Mae Nayara yn esbonio beth yw'r opsiynau ar gyfer datrys y broblem hon: “Trin pyometra yw tynnu'r groth a'r ofari (ovariohysterectomi), a'r defnydd o wrthfiotigau. Nodir bod rhywun yn yr ysbyty i fonitro esblygiad yr anifail a rhaid gofyn am brofion hefyd i reoli a monitro’r haint”.

Y ffordd orau o frwydro yn erbyn pyometra mewn cŵn benywaidd yw atal

Un arallOherwydd y symptomau tawel, sydd, mewn rhai achosion, yn cael eu nodi a'u canfod pan fydd hi'n rhy hwyr, atal yw'r ffordd orau o ddelio â pyometra cwn. Gan nad yw'n glefyd heintus, mae'r ateb yma ymhell o fod yn frechlyn: “Mae ysbaddu yn ffordd o atal pyometra. Wedi'r cyfan, trwy dynnu'r groth, ni all y ci ddatblygu'r afiechyd, yn yr un modd ag y mae ysbaddiad yn lleihau'r risg o nifer o broblemau eraill sy'n gysylltiedig â hormonau rhyw”, meddai'r gweithiwr proffesiynol.

Hyd yn oed os yw'ch ci eisoes wedi mynd trwy ei rhagbrofion cyntaf, mae'n dal yn werth betio ar yr ateb hwn. Siaradwch â'ch milfeddyg am y posibilrwydd o lawdriniaeth: mae'n debyg y bydd yn gofyn am rai profion i wirio statws iechyd eich ci cyn nodi ysbaddiad, ond mae bob amser yn opsiwn sy'n gwarantu ansawdd bywyd gwell i'r anifail. Mae Nayara hefyd yn nodi mai ffordd arall o atal pyometra mewn cŵn benywaidd, yn ogystal â sbaddu, yw peidio â defnyddio dulliau atal cenhedlu.