Mae'n hawdd drysu rhwng symptomau distemper cwn a chlefydau cŵn eraill ac yn anffodus gall hyd yn oed arwain yr anifail i farwolaeth. Yn fwy cyffredin mewn cŵn bach heb eu brechu, mae distemper yn heintus iawn ac mewn rhai achosion gall adael sequelae a fydd yn mynd gyda'r anifail anwes am oes. Mae’n bwysig bod yn ymwybodol o unrhyw arwydd o aflwydd mewn cŵn nad ydynt wedi cwblhau’r amserlen frechu eto, gan ei fod yn glefyd sy’n datblygu’n gyflym i gyflwr difrifol. Hynny yw, mae'n sefyllfa o argyfwng! Siaradodd Patas da Casa â’r milfeddyg Raquel Rezende i helpu i ddeall yn well y clefyd ofnus cŵn. Gwiriwch yma beth yw distemper, beth yw symptomau distemper, sut i'w hadnabod a ffyrdd i'w hatal.

Beth yw distemper? Mae'r clefyd yn cael ei achosi gan firws ac mae ganddo gyfradd halogi uchel

Mae llawer yn cael ei ddweud am y clefyd hwn, ond beth yw distemper beth bynnag? “Mae distemper yn glefyd heintus a drosglwyddir gan firws, a drosglwyddir trwy’r awyr neu gysylltiad uniongyrchol â chyfrinachau gan gŵn sydd eisoes wedi’u heintio”, eglura’r milfeddyg Raquel Rezende. Yn ogystal â secretiadau, gellir contractio distemper pan fydd ci iach yn dod i gysylltiad â feces, wrin, bwyd a gwrthrychau (fel ffynnon ddŵr a rennir) a ddefnyddir gan anifeiliaid heintiedig. Mae distemper cwn yn fwy cyffredin mewn cŵn bach a phobl hŷn, gan fod y system imiwnedd yn gwanhau'n fwy.yn fwy ffafriol i osod firws. Fodd bynnag, gall unrhyw gi bach nad yw wedi'i frechu'n gywir ddal y clefyd. Mae'r firws sy'n achosi distemper yn ymosodol iawn a gall effeithio ar wahanol rannau o'r corff, yn enwedig y systemau treulio, resbiradol a nerfol.

Anhwylder: mae'r symptomau'n amrywio yn ôl cam y clefyd

Symptomau o distemper mor amrywiol â phosibl. Mae'r arbenigwr Raquel Rezende yn esbonio bod y clefyd wedi'i rannu'n gamau. “[Mae ganddo] gyfnod cychwynnol gyda symptomau anadlol, gyda neu heb symptomau gastroberfeddol,” eglura. Ar ôl ychydig, gall distemper waethygu, gan gyrraedd cyflwr mwy cain, gan gyrraedd y system nerfol. “Yn yr ail gam, mae’n effeithio ar y system nerfol, gan achosi sbasmau, parlys aelodau, lleisiau a hyd yn oed confylsiynau”, meddai Raquel. Mae hyn yn golygu, pan fyddwn yn siarad am symptomau, bod gan distemper ystod enfawr, yn amrywio o broblemau fel dolur rhydd i ganlyniadau niwrolegol. Ymhlith y symptomau niferus o distemper, gallwn amlygu:

• Peswch
• Cyfrinachau trwyn a llygaid
• Chwydu a dolur rhydd
• Twymyn
• Bwledi ar y croen gyda chrawn
• Difaterwch
• Gwendid
• Anhawster cerdded
• Gwarthiadau cyhyrol anwirfoddol,
• Diffyg cydsymudiad
• Cryndodau
• Confylsiynau
• Parlys

Distemper canin: dylid gwerthuso symptomau, hanes a brechlynnauar adeg y diagnosis

Gan fod symptomau trallodydd mor amrywiol, gall fod yn anodd sylweddoli ar unwaith mai dyma'r afiechyd. I fod yn sicr, bydd y meddyg yn cynnal profion labordy ar yr anifail. Gan y gall distemper mewn cŵn gyrraedd lefelau difrifol iawn, mae'n bwysig mynd â'r ci at y milfeddyg bob amser cyn gynted ag y byddwch yn sylwi ar unrhyw arwydd. Yn ogystal â dadansoddiad labordy a symptomau, gellir hwyluso diagnosis distemper os dywedwch ychydig wrth y milfeddyg am hanes yr anifail. Gan fod y clefyd yn cael ei ddal yn bennaf trwy gysylltiad â secretiadau a gwrthrychau halogedig, ceisiwch gofio a yw'r anifail anwes wedi bod yn agos at anifeiliaid eraill yn ddiweddar. Mae'r un peth yn wir am gŵn sydd newydd eu hachub. Dywedwch wrth y milfeddyg i ba leoedd y mae wedi bod yn ystod yr wythnosau diwethaf: sgwariau cyhoeddus, swyddfeydd a hyd yn oed y parc cŵn.

Hefyd, rhowch wybod i'r arbenigwr os oes gan eich ci y wybodaeth ddiweddaraf am y brechlyn distemper. Os na chaiff yr anifail ei frechu, neu os yw'r pigiad atgyfnerthu yn hwyr, a'i fod wedi dod i gysylltiad â chŵn eraill, mae'r siawns o gael ei distemper yn llawer mwy. Felly, er mwyn canfod distemper cwn, mae symptomau, hanes a rhaglen frechu yn faterion pwysig ar gyfer diagnosis cyflymach.

A oes iachâd ar gyfer distemper cwn? Gall triniaethau cefnogol achub yr anifail

Mae distemper yn ddifrifol iawn a gall achosi marwolaeth cŵn. Ond wedi'r cyfan, distemper wediiachâd? Er nad oes cyffuriau penodol yn erbyn distemper, mae triniaethau cefnogol i drin symptomau'r afiechyd. Er ei fod yn glefyd sydd â chyfraddau marwolaeth uchel, mae'n bosibl dod o hyd i oroeswyr distemper allan yna. “Nid yw pob ci yn marw o reidrwydd. Mae’n glefyd difrifol iawn, ond mae rhai cŵn yn llwyddo i oroesi”, eglura’r arbenigwr.

Mae triniaethau cefnogol ar gyfer anhwylderau cwn fel arfer yn cynnwys gwrthfiotigau, cyffuriau gwrthgonfylsiwn, atchwanegiadau, therapi hylif, a therapïau amgen fel aciwbigo milfeddygol. Po gyntaf y bydd y driniaeth yn dechrau, y mwyaf yw'r tebygolrwydd y bydd y clefyd yn cael ei reoli. Mae'n rhaid eich bod yn pendroni: "ond heb ofal, faint o amser mae'n ei gymryd i'r ci farw o distemper?" Mae hyn yn gymharol iawn a bydd yn dibynnu ar ffactorau eraill, megis oedran, ble rydych chi'n byw, bwyd rydych chi'n ei dderbyn, ac ati. Mae pob anifail yn delio â'r firws mewn ffordd, felly pwysigrwydd diagnosis cynnar.

Gall distemper cwn adael sequelae ar yr anifail

Gall gwybod faint o amser y bydd yn ei gymryd i'ch ci wella o distemper fod yn gymhleth. “Does dim cyfnod o amser i’r anifail wella. Fe allai gymryd wythnosau neu fisoedd,” meddai Raquel. Mae pa mor hir y mae distemper cwn yn para yn dibynnu ar lawer o ffactorau. Y prif rai yw difrifoldeb y distemper, y symptomau a gyflwynir a'r ymateb a gafodd yr anifail i'rtriniaeth, a all amrywio. Ar ben hynny, mae'n bwysig cofio, pan fydd y clefyd yn effeithio ar y system nerfol, y gall adael sequelae. “Mae’n bosibl y bydd rhai anifeiliaid, ar ôl gwella, yn cyflwyno sequelae yn ôl yr anaf niwrolegol a ddioddefwyd”, meddai Raquel. Y sequelae mwyaf cyffredin o distemper cwn yw confylsiynau, cryndodau a cherdded anhrefnus.

Brechlyn yn erbyn distemper mewn cŵn yw'r prif ddull o atal

Mae distemper cwn yn glefyd difrifol iawn, ond gellir ei atal gyda brechlynnau cŵn. Yr imiwneiddiad sy'n gweithredu yn erbyn distemper yw'r brechlyn V10, sydd hefyd yn amddiffyn yr anifail rhag clefydau eraill. Mae'n frechlyn gorfodol y mae'n rhaid ei gymryd o 42 diwrnod o fywyd. Mewn cŵn bach neu anifeiliaid sydd newydd eu hachub, mae angen tri dos bob 21 diwrnod. Ar ôl hynny, mae angen atgyfnerthu'r brechlyn yn flynyddol, gan osgoi oedi yn y cais. “Hyd yn oed ar ôl halogiad, mae’n hynod bwysig bod yr anifail yn cael ei frechu’n flynyddol er mwyn osgoi haint newydd”, eglura Raquel Rezende.

Ni ellir mynd â chŵn nad ydynt wedi cwblhau'r amserlen frechu eto, sydd hefyd yn cynnwys amddiffyniad rhag y gynddaredd cwn, cyn pob brechiad gorfodol. Mae’n fater iechyd cyhoeddus y mae’n rhaid i diwtoriaid ei barchu. Ar ôl cwblhau'r cylch brechlyn yn erbyn distemper cwn, argymhellir aros tua wythnos ici bach yn mynd allan ar y stryd. Mae'r ymdrech hon yn werth chweil yn y diwedd!