ആദ്യമായി ഹെറ്ററോക്രോമിയ ഉള്ള ഒരു പൂച്ചയെ കാണുന്ന എല്ലാവരും ഈ പൂച്ചക്കുട്ടികളുടെ ആകർഷണീയതയും വിചിത്രതയും ആശ്ചര്യപ്പെടുത്തുന്നു. ഇത് പൂച്ചകൾക്ക് മാത്രമുള്ളതല്ലെങ്കിൽപ്പോലും, നായ്ക്കൾക്കും മനുഷ്യർക്കും ഈ പ്രത്യേക അവസ്ഥ ഉണ്ടാകാമെന്നതിനാൽ, ഓരോ നിറത്തിലുള്ള ഒരു കണ്ണുള്ള പൂച്ചയെ കാണുന്നത് നമ്മുടെ ശ്രദ്ധ ആകർഷിക്കുന്ന ഒന്നാണ്. ഈ സമയങ്ങളിൽ, ഹെറ്ററോക്രോമിയയ്ക്ക് കാരണമാകുന്നത് എന്താണ്, അത് എങ്ങനെ വികസിക്കുന്നു അല്ലെങ്കിൽ രണ്ട് കണ്ണ് നിറങ്ങളുള്ള ഒരു പൂച്ചയ്ക്ക് ഏതൊക്കെയാണ് ആവശ്യമുള്ളത് എന്നിങ്ങനെയുള്ള നിരവധി സംശയങ്ങൾ എന്റെ മനസ്സിൽ ഉടലെടുക്കുന്നു.

എന്തിനെക്കാൾ നന്നായി മനസ്സിലാക്കാൻ എനിക്ക് ആകാംക്ഷയുണ്ടായിരുന്നു. ഈ അവസ്ഥ ചികിത്സിച്ചിട്ടുണ്ടോ, ഏത് പൂച്ചക്കുട്ടികളെയാണ് ഹെറ്ററോക്രോമിയ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ബാധിക്കുന്നത്? വീട്ടിന്റെ കൈകാലുകൾ ഈ വിഷയത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട വിവരങ്ങൾ ശേഖരിക്കുകയും രണ്ട് കണ്ണ് നിറങ്ങളുള്ള പൂച്ചയെക്കുറിച്ചുള്ള എല്ലാം കണ്ടെത്താൻ നിങ്ങളെ സഹായിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഞങ്ങളോടൊപ്പം വരൂ!

എന്താണ് ഹെറ്ററോക്രോമിയ?

പൂച്ചയുടെ കണ്ണിലെ ഐറിസിന്റെ നിറവ്യത്യാസത്തിന്റെ സവിശേഷതയാണ് ഹെറ്ററോക്രോമിയ, എന്നാൽ ഇത് നായ്ക്കൾ, കുതിരകൾ തുടങ്ങിയ മറ്റ് ജീവജാലങ്ങളെയും ബാധിക്കുന്ന ഒരു അവസ്ഥയാണ്. മനുഷ്യരും. ഇത് ഒന്നോ രണ്ടോ കണ്ണുകളെ ബാധിക്കും, ഇത് മൂന്ന് വർഗ്ഗീകരണങ്ങളായി തിരിച്ചിരിക്കുന്നു: പൂർണ്ണമോ ഭാഗികമോ കേന്ദ്രമോ. മറ്റൊന്നിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായത് എന്താണെന്ന് കാണുക:

സമ്പൂർണ ഹെറ്ററോക്രോമിയ: എന്നത് ഓരോ കണ്ണിനും മറ്റൊന്നിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായ നിറമുണ്ടാകുമ്പോഴാണ്;

ഭാഗിക ഹെറ്ററോക്രോമിയ: ഒരേ കണ്ണിലെ ഐറിസിന് രണ്ട് വ്യത്യസ്ത നിറങ്ങൾ ഉള്ളപ്പോൾ, അതിന് ഒരു പാടുള്ളതുപോലെ;

സെൻട്രൽ ഹെറ്ററോക്രോമിയ: കണ്ണിന് ഒരു നിറമുള്ളപ്പോൾഐറിസിന്റെ മധ്യഭാഗത്ത് മാത്രം വ്യത്യസ്‌തമാണ്, കൃഷ്ണമണിയെ ചുറ്റിപ്പറ്റിയാണ്;

മിക്ക പൂച്ചകളും ജനിച്ചത് ഒരൊറ്റ നിറത്തിലുള്ള കണ്ണുകളോടെയാണ്, അവ ജീവിതത്തിന്റെ ആദ്യ മാസങ്ങളിൽ നിലനിൽക്കുകയോ ചെറിയ മാറ്റങ്ങൾക്ക് വിധേയമാകുകയോ ചെയ്യാം. പൂർണ്ണമോ ഭാഗികമോ കേന്ദ്രമോ ആയ രണ്ട് നിറങ്ങളുള്ള ഒരു പൂച്ച തനിക്കുണ്ടെന്ന് ട്യൂട്ടർ ശ്രദ്ധിച്ചാൽ, കാരണം ഇത് ഹെറ്ററോക്രോമിയ ഉള്ള പൂച്ചയാണ്. എന്നാൽ വളർത്തുമൃഗങ്ങളുടെ പ്രായം ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടത് പ്രധാനമാണ്, കാരണം പൂച്ച നായ്ക്കുട്ടികളിൽ മാത്രമേ ഈ മാറ്റം സാധാരണമാണ്. മുതിർന്ന മൃഗങ്ങളിൽ, ഹെറ്ററോക്രോമിയ "സാധാരണ" ആയി കണക്കാക്കില്ല, കാരണം അത് നേത്രരോഗങ്ങളുടെ സാന്നിധ്യം സൂചിപ്പിക്കാം.

ഹെറ്ററോക്രോമിയ ഉള്ള പൂച്ച: ജനിതകശാസ്ത്രം ഈ അവസ്ഥയെ എങ്ങനെ വിശദീകരിക്കുന്നു?

പൂച്ചകളിൽ ഹെറ്ററോക്രോമിയ സംഭവിക്കുന്നത് കാരണം ഓരോ കണ്ണിലും അടങ്ങിയിരിക്കുന്ന മെലാനിന്റെ അളവിനെ തടസ്സപ്പെടുത്തുന്ന ഒരു ജനിതക വ്യതിയാനം. മെലാനിൻ, മെലനോസൈറ്റുകൾ എന്നറിയപ്പെടുന്ന കോശങ്ങളിൽ കാണപ്പെടുന്നു, ഈ മാറ്റത്തിന്റെ പ്രധാന കാരണം കണ്ണിന്റെ പിഗ്മെന്റേഷന്റെ സൂചകമായ EYCL3 ജീനാണ്. മെലാനിൻ കൂടുന്തോറും കണ്ണിന്റെ നിറം ഇരുണ്ടതായിത്തീരുന്നു (സാധാരണയായി തവിട്ട് അല്ലെങ്കിൽ കറുപ്പ് ഷേഡുകൾക്ക് നേരെ വലിക്കുന്നു); മെലാനിന്റെ അളവ് ചെറുതാണെങ്കിൽ, ഇളം നിറവും (ഇവിടെയാണ് പച്ച, നീല നിറങ്ങൾ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നത്). ഓരോ കണ്ണിന്റെയും നിഴൽ നിർവചിക്കുന്നതിന്, ഉത്തരവാദിത്തമുള്ള ജീൻ EYCL1 ആണ്. ഉദാഹരണത്തിന്, നീലക്കണ്ണുകളുള്ള പൂച്ചയ്ക്ക് ഇതേ നിറത്തിലുള്ള ഇളം നിറമോ ഇരുണ്ടതോ ആയ ടോണുകൾ ഉണ്ടാകുമോ എന്ന് നിർണ്ണയിക്കുന്നത് അവനാണ്>

എന്തൊക്കെയാണ് പ്രധാനംരണ്ട് കണ്ണുകളുള്ള പൂച്ചയുടെ കാരണങ്ങൾ അതായത്, ഇത് മാതാപിതാക്കളിൽ നിന്ന് കുട്ടികളിലേക്ക് പകരുന്ന ഒരു ജനിതക അവസ്ഥയാണ്. ഈ സാഹചര്യത്തിൽ, മൃഗം ഇതിനകം തന്നെ ഈ സ്വഭാവസവിശേഷതയോടെയാണ് ജനിച്ചത്, അതിനാൽ അസാധാരണത്വം പൂച്ചയുടെ ആരോഗ്യത്തെ ബാധിക്കില്ല, മാത്രമല്ല അതിന്റെ ജീവിതത്തെ ദോഷകരമായി ബാധിക്കുകയുമില്ല. "ലക്ഷണങ്ങൾ" ചെറുപ്പം മുതലേ ശ്രദ്ധിക്കപ്പെടുന്നു, പക്ഷേ ഉടമ വളർത്തുമൃഗത്തെക്കുറിച്ച് വിഷമിക്കേണ്ട കാര്യമില്ല.

ഇവിടെ ഒരു ജിജ്ഞാസ ഹൈലൈറ്റ് ചെയ്യുന്നത് മൂല്യവത്താണ്: പൂച്ചയുടെ കണ്ണുകളുടെ നിറം 6 വരെ മാറാം മാസങ്ങളുടെ പ്രായം. അതിനാൽ, പൂച്ചക്കുട്ടി ഒരു നിറത്തിലുള്ള കണ്ണുകളോടെ ജനിച്ചാൽ ആശ്ചര്യപ്പെടേണ്ടതില്ല, തുടർന്ന് അത് മാറുന്നു. ഇത് തികച്ചും സാധാരണമായ ഒരു പ്രക്രിയയാണ്, കാരണം ജീവിതത്തിന്റെ ആറാം ആഴ്ചയിൽ മെലനോസൈറ്റുകൾ പൂച്ചയുടെ കണ്ണുകളുടെ പിഗ്മെന്റേഷന് കാരണമാകുന്ന മെലാനിൻ ഉത്പാദിപ്പിക്കാൻ തുടങ്ങുന്നു. അതുവരെ, പലതും സംഭവിക്കാം!

ഹൈലൈറ്റ് ചെയ്യേണ്ട മറ്റൊരു പ്രധാന കാര്യം, ജനിതക ഹെറ്ററോക്രോമിയ ഉള്ള പൂച്ചയ്ക്ക് മെലനോസൈറ്റുകൾ ഉണ്ട് - അതായത്, മെലാനിൻ ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്ന കോശങ്ങൾ - ചെറിയ അളവിൽ, അതിനാൽ സാധാരണയായി പൂച്ചകൾ നീല കണ്ണുകൾ, വെളുത്ത രോമങ്ങൾ അല്ലെങ്കിൽ വെളുത്ത പാടുകൾ. അതുകൊണ്ടാണ് ഹെറ്ററോക്രോമിയ ഉള്ള ഒരു കറുത്ത പൂച്ചയെ കണ്ടെത്തുന്നത് വളരെ ബുദ്ധിമുട്ടാണ് - മിക്കവാറും അസാധ്യമാണ്, പക്ഷേ രണ്ട് വ്യത്യസ്ത കണ്ണുകളുള്ള ഒരു വെളുത്ത പൂച്ചയെ കണ്ടെത്തുന്നത് വളരെ എളുപ്പമാണ്.

പൂച്ചയ്ക്ക് പുറമെജന്മനായുള്ള ഹെറ്ററോക്രോമിയ, മറ്റൊരു സാധ്യത പൂച്ച ജീവിതത്തിലുടനീളം ഹെറ്ററോക്രോമിയ വികസിപ്പിക്കുകയോ നേടുകയോ ചെയ്യുമ്പോഴാണ്. ഈ സന്ദർഭങ്ങളിൽ, പ്രശ്നം സാധാരണയായി പ്രായപൂർത്തിയായപ്പോൾ സ്വയം പ്രത്യക്ഷപ്പെടുകയും അപകടങ്ങളിൽ നിന്നോ രോഗങ്ങളിൽ നിന്നോ ഉണ്ടാകുകയും ചെയ്യുന്നു. പാടുകൾക്കും പരിക്കുകൾക്കും പുറമേ, കണ്ണ് വെളുത്തതോ നീലകലർന്നതോ പാടുകളുള്ളതോ ആയ ചില രോഗങ്ങളുണ്ട്, ഈ അവസ്ഥകളെല്ലാം ഒരു വിദഗ്ധൻ അന്വേഷിക്കണം.

പൂച്ചയ്ക്ക് ഓരോ നിറത്തിലും ഒരു കണ്ണ് അവശേഷിക്കുന്നു. പ്രായപൂർത്തിയായ ഘട്ടം?

മൃഗം ഇതിനകം പ്രായപൂർത്തിയായ ഘട്ടത്തിൽ എത്തിയപ്പോൾ മാത്രമേ പൂച്ചകളിൽ ഹെറ്ററോക്രോമിയ നിരീക്ഷിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളൂവെങ്കിൽ, അലേർട്ട് ഓണാക്കേണ്ടത് പ്രധാനമാണ്. പൂച്ചയുടെ കാഴ്ചയിൽ എന്തോ കുഴപ്പമുണ്ടെന്ന് ഇത് സാധാരണയായി ഒരു സൂചനയാണ്, ഇത് പൂച്ചയിൽ നേത്രരോഗങ്ങളുടെ സാന്നിധ്യം സൂചിപ്പിക്കാം. ഐറിസിന്റെ നിറത്തിൽ മാറ്റം വരുത്തുന്ന പ്രശ്നങ്ങളുടെ ചില ഉദാഹരണങ്ങൾ ഇവയാണ്:

• തിമിരം
• പൂച്ചകളിലെ ഗ്ലോക്കോമ
• കോർണിയയിലെ അൾസർ
• നിഖേദ്
• ട്യൂമറുകൾ

എന്തായാലും, നിങ്ങൾക്ക് രണ്ട് കണ്ണ് നിറങ്ങളുള്ള ഒരു പൂച്ച ഉണ്ടെന്ന് നിങ്ങൾ ശ്രദ്ധിച്ചാൽ അല്ലെങ്കിൽ അതിന് കണ്ണിന് എന്തെങ്കിലും മാറ്റം സംഭവിച്ചിട്ടുണ്ടെന്ന് നിങ്ങൾ ശ്രദ്ധിച്ചാൽ, അത് ഇതിനകം പ്രായപൂർത്തിയായതാണ്, നേത്രചികിത്സയിൽ വിദഗ്ധനായ ഒരു മൃഗഡോക്ടറിൽ നിന്ന് ഉപദേശം തേടേണ്ടത് അത്യാവശ്യമാണ്. രോഗാവസ്ഥ കൃത്യമായി നിർണ്ണയിക്കാനും രോഗിയെ ചികിത്സിക്കുന്നതിനുള്ള ഏറ്റവും നല്ല മാർഗ്ഗം സൂചിപ്പിക്കാനും അദ്ദേഹത്തിന് കഴിയും.

ഇരു നിറമുള്ള കണ്ണുകളുള്ള പൂച്ച: ഏതൊക്കെ ഇനങ്ങളെയാണ് ഏറ്റവും കൂടുതൽ ബാധിക്കുന്നത്?

നിങ്ങൾക്ക് വ്യത്യസ്ത മൃഗങ്ങളെ ഇഷ്ടമാണെങ്കിൽ ഒപ്പം ഓരോ നിറത്തിന്റെയും ഒരു കണ്ണുള്ള ഒരു പൂച്ചയെയാണ് നിങ്ങൾ തിരയുന്നത്, ഈ ടാസ്ക് അറിയുകഅത് അത്ര ബുദ്ധിമുട്ടുള്ള കാര്യമല്ല. ഇത് സാധാരണയായി പാരമ്പര്യമായി ലഭിക്കുന്ന ഒരു അവസ്ഥയായതിനാൽ, ഹെറ്ററോക്രോമിയ വികസിപ്പിക്കാൻ കൂടുതൽ സാധ്യതയുള്ള ചില പൂച്ച ഇനങ്ങളുണ്ട്. അവ:

• അങ്കോറ;
• ബർമീസ്;
• ജാപ്പനീസ് ബോബ്‌ടെയിൽ;
• ഇംഗ്ലീഷ് ഷോർട്ട്‌ഹെയർ ക്യാറ്റ്;
• പേർഷ്യൻ ;
• സയാമീസ്;
• ടർക്കിഷ് വാൻ;

അപ്പോഴും, പൂച്ചയ്ക്ക് ഹെറ്ററോക്രോമിയ ഉണ്ടാകുമോ ഇല്ലയോ എന്ന് ഈയിനം മാത്രം നിർവചിക്കില്ല എന്നത് ഓർത്തിരിക്കേണ്ടത് പ്രധാനമാണ്. ഈ ഇനങ്ങൾക്ക് ഈ അവസ്ഥ ഉണ്ടാകാനുള്ള സാധ്യത കൂടുതലാണെങ്കിലും, പൂച്ചക്കുട്ടിക്ക് മെലനോസൈറ്റുകളുടെ (EYCL3) എണ്ണം കുറയ്ക്കുന്നതിന് ഉത്തരവാദിയായ ജീൻ ഉണ്ടായിരിക്കണം.

വെള്ള പൂച്ച ഹെറ്ററോക്രോമിയ ബധിരരാകാനുള്ള സാധ്യത കൂടുതലാണോ?

വെളുത്ത പൂച്ചകൾക്ക് ബധിരരാകാനുള്ള സാധ്യത കൂടുതലാണെന്ന സിദ്ധാന്തം നിങ്ങൾ കേട്ടിട്ടുണ്ടാകും, അല്ലേ?! എന്നാൽ എന്നെ വിശ്വസിക്കൂ: വെളുത്ത പൂച്ചകളിൽ ബധിരത ഉണ്ടാകാനുള്ള സാധ്യത ഒരു മിഥ്യയല്ല. വാസ്തവത്തിൽ, നീലക്കണ്ണുകളുള്ള മൃഗങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ ഈ അപകടസാധ്യത ഇതിലും വലുതാണ് - അതിൽ ഹെറ്ററോക്രോമിയ ഉള്ള ഒരു വെളുത്ത പൂച്ചയും ഉൾപ്പെടുന്നു, ആ നിറമുള്ള ഒരു കണ്ണ് ഉണ്ടായിരിക്കാം. മെലനോസൈറ്റുകളുടെ എണ്ണം കുറയുന്നതിന് കാരണമായ ജീൻ സാധാരണയായി ശ്രവണ വൈകല്യത്തിന് കാരണമാകുമെന്നതാണ് വിശദീകരണം. അതിനാൽ, പൂച്ചയ്ക്ക് ഒരു നീലക്കണ്ണും ഒരു തവിട്ട് കണ്ണും ഉണ്ടെങ്കിൽ, ഉദാഹരണത്തിന്, നീലക്കണ്ണുള്ള വശം ബധിരനാകാനുള്ള സാധ്യത കൂടുതലായിരിക്കും.

ബധിര പൂച്ചയെ എങ്ങനെ തിരിച്ചറിയാമെന്ന് കണ്ടെത്താൻ, നിങ്ങൾ ആദ്യം ആവശ്യമാണ്. വരെനിങ്ങളുടെ നാല് കാലുള്ള സുഹൃത്തിന്റെ പെരുമാറ്റം നിരീക്ഷിക്കുക. ചെയ്യാവുന്ന ചില പരീക്ഷണങ്ങൾ ഇവയാണ്: വാക്വം ക്ലീനർ ഓണാക്കി കൈയടിച്ച് പൂച്ചയെ പേര് ചൊല്ലി വിളിക്കുക. അതേസമയം, പൂച്ചക്കുട്ടിയുടെ പ്രതികരണങ്ങളും ചെവികളുടെ ചലനവും നിങ്ങൾ വിലയിരുത്തണം, അത് സാധാരണയായി പുറപ്പെടുവിക്കുന്ന ശബ്ദങ്ങളുടെ ദിശ പിന്തുടരുന്നു. മൃഗം ബധിരനാണെന്ന് എന്തെങ്കിലും സംശയമുണ്ടെങ്കിൽ, മറ്റ് തരത്തിലുള്ള പരിശോധനകൾ നടത്താൻ ഒരു മൃഗഡോക്ടറെ സമീപിക്കുക.

ബധിര പൂച്ചയ്ക്ക് ചില പരിചരണം ആവശ്യമാണെന്ന് ഓർക്കുക. അയാൾക്ക് തെരുവിലേക്ക് പ്രവേശനം ഉണ്ടാകരുത്, കാരണം അയാൾക്ക് ഒരു അപകടം ഉണ്ടാകാനുള്ള സാധ്യതയുണ്ട്, മാത്രമല്ല അവർക്ക് കുടുംബവുമായി എളുപ്പത്തിൽ ആശയവിനിമയം നടത്തുകയും വേണം. ആംഗ്യങ്ങളും മുഖഭാവങ്ങളും ഇക്കാര്യത്തിൽ വളരെയധികം സഹായിക്കുന്നു, സംസാരിക്കേണ്ട ആവശ്യമില്ലാതെ ചില പെരുമാറ്റങ്ങളിലൂടെ അദ്ധ്യാപകൻ എന്താണ് അർത്ഥമാക്കുന്നത് എന്ന് മൃഗത്തെ "പഠിക്കാൻ" സഹായിക്കുന്നു.

ഹെറ്ററോക്രോമിയ ഉള്ള പൂച്ചയ്ക്ക് ആവശ്യമായ പരിചരണം എന്താണ്?

രണ്ടു നിറമുള്ള കണ്ണുകളുള്ള പൂച്ചയ്ക്ക് പ്രത്യേക പരിചരണം ആവശ്യമാണെന്ന് പലരും കരുതുന്നു, പക്ഷേ അങ്ങനെയല്ല. പൊതുവേ, ഈ വളർത്തുമൃഗങ്ങൾ തികച്ചും ആരോഗ്യമുള്ളവയാണ്, മാത്രമല്ല വളരെയധികം ശ്രദ്ധയോ അതുപോലെയുള്ള കാര്യമോ ആവശ്യമില്ല. വാസ്തവത്തിൽ, മറ്റേതൊരു പൂച്ചയ്ക്കും സമാനമായ ആവശ്യങ്ങൾ അവയ്‌ക്കും ഉണ്ടായിരിക്കും: നല്ല ഭക്ഷണം, പൂച്ചകൾക്കുള്ള ജലസ്രോതസ്സുകൾ, ശാരീരികവും മാനസികവുമായ ഉത്തേജനം, പതിവ് വെറ്റിനറി കൺസൾട്ടേഷനുകൾ (ആരോഗ്യ നിരീക്ഷണത്തിനും വാക്‌സിൻ ഡോസുകൾ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനും) ശുചിത്വ സംരക്ഷണം (വെട്ടുന്നത് പോലുള്ളവ). ഒരു പൂച്ചയുടെ നഖം, ചെവി വൃത്തിയാക്കൽ കൂടാതെപല്ല് തേക്കാൻ). ഓ, തീർച്ചയായും, വളരെയധികം സ്നേഹവും വാത്സല്യവും ഉണ്ടാകില്ല!

കൂടുതൽ പരിചരണം ആവശ്യപ്പെടുന്നത് ഹെറ്ററോക്രോമിയ ഉള്ള പൂച്ച ജീവിതത്തിലുടനീളം അത് വികസിപ്പിക്കുമ്പോഴാണ്, കാരണം, നമ്മൾ കണ്ടതുപോലെ, ഇത് ആകാം കണ്ണിന്റെ പ്രശ്നത്തിന്റെയോ രോഗത്തിന്റെയോ സൂചന. ഇങ്ങനെയാണെങ്കിൽ, രോഗിയുടെ ദർശനം വീണ്ടെടുക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്നതിന് ഒരു മൃഗവൈദ്യനെ സമീപിക്കേണ്ടത് അത്യാവശ്യമാണ്, അല്ലെങ്കിൽ പൂച്ചയെ അന്ധരാക്കിയേക്കാവുന്ന അവസ്ഥയുടെ പുരോഗതി കുറയ്ക്കുക. ഏതെങ്കിലും തരത്തിലുള്ള സ്വയം മരുന്ന് ഒഴിവാക്കണം എന്നത് ഓർമിക്കേണ്ടതാണ്, കൂടാതെ മുഴുവൻ പ്രക്രിയയും ഈ വിഷയത്തിൽ ഒരു പ്രൊഫഷണൽ സ്പെഷ്യലിസ്റ്റ് നയിക്കണം.