Roja Neteweyî ya Heywanan rojek pir girîng e ku divê ji hêla herkesî ve were pîroz kirin, çi hûn dêûbavê heywanan bin an ne. Axir, wê rojê ne tenê behsa heywanên kedî (wek kûçik û pisîk) tê kirin, lê behsa hemû ajalan, heta yên kovî jî tê kirin. Ji bilî 14ê Adarê Roja Netewî ya Ajalan, Roja Ajalan a Cîhanê (4ê Cotmehê), Roja Xweserkirina Heywanan (17ê Tebaxê) û Roja Azadkirina Heywanan (18ê Cotmehê) jî heye. Digel ku navên wan dişibin hev jî, her dîrokek xwedî armanceke cihê ye.

Di 14ê Adarê (Roja Netewî ya Heywanan) de, mebest ew e ku em hişyarî li ser muameleya xerab û terikandina ku li welatê me gelek heywan dikişînin. Patas da Casa li jêr girîngiya Roja Neteweyî ya Heywanan rave dike û çima divê em hemî li ser van pirsgirêkan biaxivin ku, mixabin, hîn li Brezîlyayê pir gelemperî ne.

Çima Roja Neteweyî ya Heywanan e Pir girîng e?

Pîrozbûna Roja Neteweyî ya Heywanan di sala 2006 de li Brezîlyayê hate damezrandin. Hemî bi komek sazîyên ku li ser navê heywanan dixebitin dest pê kir. Wan rojek dixwest ku ne tenê heywanên heywanan pîroz bike, lê di cîhana heywanan de jî mirovan ji du mijarên pir têkildar agahdar bike: wek muameleya xirab û terikandina kûçik, pisîk, hwd. Li gorî Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê (WHO), li Brezîlyayê nêzî 30 mîlyon heywanên terkkirî hene.

Daneyên ku ji hêla Instituto Pet Brasil (IPB) ve bi piştgirîya 400 rêxistinên sivîl ên li seranserê welêt hatine berhev kirin, îspat kir ku li Brezîlyayê hema hema 185,000 heywanên ku ji ber îstîsmarê di bin çavdêriya rêxistinên sivîl de hatine terikandin an hatine rizgar kirin. Ev hejmarên metirsîdar in ku hewcedariya nîqaşkirina van pirsgirêkan bi civakê re îsbat dikin.

Memeleya xerab yek ji rêwerzên sereke yên Roja Neteweyî ya Heywanan e

Qanûna muameleya xerab a heywanan hate derxistin. di sala 1998’an de û diyar dike ku her êrîşeke ku li dijî kûçik û pisîkan were kirin sûc tê hesibandin û divê bê cezakirin. Niha ji bo kesên ku van sûcan dikin, cezayê pere û qedexekirina girtina heywanan jî ji 2 heta 5 salan tê dayîn. Her helwestek ku jiyan û yekparebûna ajalan dixe metirsiyê, wek pratîka muameleya xerab tê dîtin. Lêdan, seqetkirin, jehrkirin, girtina kûçik/pisikê di hundir de, bê av û xwarin hiştina, derman nekirina nexweşiyan, nehiştina heywanê li cihekî bêhijyenîk û nehiştina kûçik/pisîkê li hundur di dema baran û tava zêde de, wekî rêyên xirab têne hesibandin. . Roja Netewî ya Heywanan bi rastî hewl dide ku mirovan ji van xetereyan agahdar bike û hişyar bike ku hêjmara heywanên heywanan ên ku ji van rewşan dikişînin li welêt hîn pir zêde ye.

Roja neteweyî ya heywanên heywanan jî hişyariya terikandina heywanan zêde dike

Tirkkirina pisîk û kûçikan jî wek sûc tê hesibandin û ji du heta pênc salan cezayê hepsê tê xwestin.heke mexdûr bimire hîn mezintir dibe. Roja Netewî ya Heywanan armanc dike ku nîşanî gel bide ka terikandin çiqas xeternak e ji bo mexdûran ku ji bilî negirtina piştgirî, xwarin û stargehê, li kolanan bi cûrbecûr nexweşiyan re rû bi rû dimîne. Wekî din, kûçik an pisîk dikarin travmayên ku heya dawiya jiyana xwe berdewam dikin pêşve bibin. Hêjayî balkişandinê ye ku terikandin her tim bi avêtina heywanan li kolanê pêk nayê. Gelek caran, kûçik an pisîk li hundur têne hiştin, bêyî ku xwarin, av û lênihêrîna bingehîn werbigirin.

Fêr bibin ka hûn çawa dikarin beşdarî bidawîbûna terikandin û muameleya xerab a li ser heywanan bibin!

Tirkkirin û muameleya xirab ev e pirsgirêkên pir cidî yên ku divê werin şer kirin. Ji bo ku hûn beşa xwe bikin, gava yekem ev e ku hûn hewl bidin ku mijarê fam bikin û zanîna xwe li mirovên din belav bikin. Di heman demê de, hûn nikarin ji raporkirina wê netirsin. Gava ku hûn dibînin ku kesek her cûre muameleya xirab dike û/an heywanê xwe berdide, rayedaran agahdar bikin. Cîranê ku bi rêkûpêk xwarinê nade kûçik/pisîka, kesê ku kûçikê li kuçeyê bihêle, nasek (yan xerîb) ku li heywanê dixe... divê ev hemî bêne rapor kirin (ku dikare bênav were kirin, heke hûn xwe rehettir hîs dikin). Ji bo vê yekê, divê hûn biçin qereqolek polîs, Dozgeriya Komarê an jî bi IBAMA re têkilî daynin.

Di vê Roja Neteweyî ya Heywanan de, girîng efêr bibin ka bajarê we celebek çalakiyek taybetî dike. Gelek salonên bajaran bi ders, fîlim û komên nîqaşê kampanyayên hişmendiyê pêşve dixin da ku rêwerzên girîng ên ji bo sedema heywanan nîqaş bikin. Ji bilî şaredariyan, hin saziyên hawirdorê û STK jî kampanyayan li dar dixin. Bibin beşek ji van tevgeran û belav bikin da ku kesên din jî beşdariyê bikin. Di dawiyê de, ji bîr mekin ku ji bo şerkirina terikandin û nebaşiyê hûn ne hewce ne ku li benda Roja Heywanan bisekinin. Adar, Nîsan, Gulan, Hezîran... her roj, meh an sal wexta rast e ku hûn karê xwe bikin.