តើឆ្កែយល់ពីអ្វីដែលយើងនិយាយទេ?
តារាងមាតិកា
ភាសាកាយវិការរបស់សត្វឆ្កែគឺជាឧបករណ៍ទំនាក់ទំនងដ៏មានឥទ្ធិពលរវាងសត្វឆ្កែ។ ចលនាកន្ត្រាក់ កន្ទុយ និងត្រចៀក និងសូម្បីតែទីតាំងដែលឆ្កែរបស់អ្នកគេង មានអត្ថន័យប្លែក ប៉ុន្តែតើអ្នកបានកត់សម្គាល់ទេថា ពេលខ្លះឥរិយាបថរបស់សត្វឆ្កែប្រែប្រួលទៅតាមអ្វីដែលមនុស្សនិយាយទៅកាន់សត្វឆ្កែនោះ? ពេលខ្លះឃ្លាសាមញ្ញដូចជា "ដល់ម៉ោងដើរហើយ" អាចផ្លាស់ប្តូរអារម្មណ៍របស់សត្វចិញ្ចឹមបានទាំងស្រុង។ តើនេះមានន័យថាឆ្កែយល់ពីអ្វីដែលយើងនិយាយ ឬមានហេតុផលផ្សេងទៀតសម្រាប់អាកប្បកិរិយានេះទេ?
សូមមើលផងដែរ: តើឆ្កែរស់នៅបានប៉ុន្មាន?តើសត្វឆ្កែយល់ពីអ្វីដែលយើងនិយាយដែរឬទេ?
កម្រិតនៃការយល់ដឹងរបស់សត្វឆ្កែគឺខុសគ្នាខ្លាំងពីអ្វីដែលយើងស្រមៃ។ ប៉ុន្តែវាអាចនិយាយបានថា សត្វឆ្កែយល់ពីអ្វីដែលយើងនិយាយបាទ។ វាគ្មានអ្វីចម្លែកទេដែលសត្វឆ្កែជាច្រើនអាចរៀនពាក្យបញ្ជា និងល្បិចផ្សេងៗបានយ៉ាងងាយស្រួល។ ដំណើរការសិក្សានេះកើតឡើងជាចម្បងតាមរយៈពាក្យដដែលៗ និងសំឡេងដែលត្រូវបានប្រើដោយអ្នកសន្ទនា។ ជាទូទៅ វាត្រូវបានណែនាំឱ្យប្រើប្រយោគខ្លីៗ និងពាក្យសាមញ្ញៗ ដើម្បីជួយសម្រួលដល់ការយល់ដឹងរបស់សត្វឆ្កែ បន្ថែមពីលើកម្រិតសំឡេងខ្ពស់។
ការទំនាក់ទំនងប្រភេទនេះត្រូវបានគេហៅថា "ភាសាឆ្កែ" ហើយយោងទៅតាមការស្ទង់មតិដែលបានបោះពុម្ពផ្សាយ នៅក្នុង Proceedings of the Royal Society B កលល្បិចនេះជួយឱ្យសត្វឆ្កែយកចិត្តទុកដាក់បន្ថែមទៀតចំពោះអ្វីដែលកំពុងនិយាយ ជាពិសេសនៅពេលដែលវានៅតែជាកូនឆ្កែ។
ការសិក្សាមួយទៀត លើកនេះធ្វើឡើងដោយសាកលវិទ្យាល័យ Eötvös Loránd ក្នុងប្រទេសហុងគ្រី បានបញ្ជាក់ផងដែរថា ឆ្កែយល់ពីអ្វីដែលយើងនិយាយ។ បទពិសោធន៍នេះរួមមានការសង្កេតសត្វតាមរយៈឧបករណ៍រូបភាពខួរក្បាល ខណៈដែលឃ្លាខ្លះត្រូវបាននិយាយដោយគ្រូ។ យោងតាមការស្រាវជ្រាវសត្វឆ្កែអាចស្គាល់ពាក្យជាក់លាក់ - ដូចជាពាក្យបញ្ជា - នៅកណ្តាលប្រយោគ។ ពាក្យដែលមិនមែនជាផ្នែកនៃ "វាក្យសព្ទ" របស់ពួកគេមិនអាចកត់សម្គាល់បានទេ។
សូមមើលផងដែរ: តើវ៉ាក់សាំងការពារឆ្កែមុន ឬក្រោយការបន្ទោរបង់? ដឹងពីរបៀបការពារកូនឆ្កែ
ភាសាកាយវិការរបស់សត្វឆ្កែបង្ហាញថាឆ្កែយល់ពីអ្វីដែលយើងនិយាយ
ប្រសិនបើអ្នក មានឆ្កែមួយក្បាល អ្នកប្រហែលជាបានកត់សម្គាល់ឃើញថាគាត់មានទម្លាប់បត់ក្បាលរបស់គាត់ពីចំហៀងទៅម្ខាងរាល់ពេលដែលអ្នកនិយាយជាមួយគាត់។ ធ្លាប់ឆ្ងល់ទេថាហេតុអ្វីរឿងនេះកើតឡើង? វិទ្យាសាស្រ្តបានព្យាយាមស្រាយអាថ៌កំបាំងនេះ ហើយលទ្ធផលពិតជាគួរអោយចាប់អារម្មណ៍ណាស់។ ការស្រាវជ្រាវពីសាកលវិទ្យាល័យ Sussex ក្នុងប្រទេសអង់គ្លេស បានបង្ហាញថា សត្វឆ្កែដំណើរការការនិយាយរបស់មនុស្សនៅអឌ្ឍគោលខាងឆ្វេងនៃខួរក្បាល ដែលត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់ទៅនឹងសមត្ថភាពនៃការយល់ដឹង និង "សមហេតុផល" របស់សត្វ ហើយអាចរំខានដល់ភាសាកាយវិការរបស់សត្វឆ្កែ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ តក្កវិជ្ជាហាក់ដូចជាមានភាពចម្រូងចម្រាសបន្តិច៖ នៅពេលណាដែលព័ត៌មានត្រូវបានដំណើរការនៅផ្នែកខាងឆ្វេងនៃខួរក្បាល សត្វឆ្កែបែរក្បាលទៅខាងស្តាំ។ ហើយនៅពេលណាដែលរឿងនេះកើតឡើងនៅខាងស្តាំគាត់បែរក្បាលទៅខាងឆ្វេង។ វាកើតឡើងដោយសារតែមាតិកាដែលឈានដល់ត្រចៀកត្រូវបានបញ្ជូនទៅអឌ្ឍគោលផ្ទុយនៃខួរក្បាល។ បន្ទាប់មក នៅពេលដែលត្រចៀកម្ខាងទទួលស្គាល់ព័ត៌មានសំឡេងកាន់តែងាយស្រួល វាបញ្ជូនវាទៅអឌ្ឍគោលដែលត្រូវគ្នា។ ជាមួយនឹងពាក្យដែលធ្លាប់ស្គាល់ - ជាពិសេសពាក្យបញ្ជាឬឈ្មោះរបស់សត្វ - កូនឆ្កែមានទំនោរងាកក្បាលរបស់វាទៅខាងស្តាំ។ ជាមួយនឹងពាក្យដែលគាត់មិនស្គាល់ ឬសំឡេងផ្សេងៗ គាត់នឹងងាកទៅខាងឆ្វេង។
នេះគឺជាការចង់ដឹងចង់ឃើញខ្លះៗអំពីភាសាឆ្កែ!
• ចលនាត្រចៀករបស់ឆ្កែអាចបង្ហាញពីភាពមិនចេះចប់ មួយចំនួន។ អារម្មណ៍ និងអារម្មណ៍របស់មិត្តភ័ក្តិរបស់អ្នក។
• ក្រៅពីត្រចៀក កន្ទុយរបស់ឆ្កែក៏ដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងភាសាកាយវិការរបស់សត្វឆ្កែផងដែរ។
• ការព្រុសរបស់សត្វឆ្កែមានអត្ថន័យខុសៗគ្នា។ ជួនកាលវាមានន័យដូចគ្នាជាមួយនឹងភាពរីករាយ និងការប្រារព្ធពិធី ប៉ុន្តែវាក៏អាចជាសញ្ញានៃភាពសោកសៅ ស្រេកឃ្លាន ការឈឺចាប់ ឬការរំខានផងដែរ។
• ទោះបីជាការព្រុសជាផ្នែកនៃទំនាក់ទំនងសត្វក៏ដោយ មានសត្វឆ្កែមួយប្រភេទដែលមិនស្គាល់ របៀបធ្វើសំបកឈើ៖ Basenji ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ កូនឆ្កែអាចបង្ហាញខ្លួនឯងតាមរបៀបផ្សេងៗ។
• សត្វឆ្កែមានវិធីផ្សេងគ្នាក្នុងការបង្ហាញថាពួកគេស្រឡាញ់គ្រួសារមនុស្ស៖ ការដេកនៅក្បែរម្ចាស់ ដើរតាមជុំវិញផ្ទះ និងការទទួលមនុស្សនៅមាត់ទ្វារគឺជាឧទាហរណ៍នៃ នេះ។
• ការរៀនអំពីភាសាកាយវិការរបស់សត្វឆ្កែគឺមិនពិបាកខ្លាំងនោះទេ ប៉ុន្តែវាមានសារៈសំខាន់ណាស់ក្នុងការវិភាគឥរិយាបថរបស់សត្វឆ្កែដោយភ្ជាប់ជាមួយនឹងស្ថានភាព។