ជំងឺមហារីកឈាមនៅក្នុងសត្វឆ្កែ: តើវាជាអ្វី, រោគសញ្ញា, ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យនិងការព្យាបាល
តារាងមាតិកា
ជំងឺមហារីកឈាម Canine គឺជាប្រភេទមហារីកដែលគួរឱ្យខ្លាចបំផុតនៅក្នុងសត្វឆ្កែ។ ដូចនៅក្នុងមនុស្សដែរ ជំងឺនេះជះឥទ្ធិពលជាចម្បងទៅលើប្រព័ន្ធការពាររបស់សត្វឆ្កែ ដែលបណ្តាលឱ្យមានអតុល្យភាពពាសពេញរាងកាយ។ ទោះបីជាជំងឺដែលគេស្គាល់ក៏ដោយ ក៏មនុស្សជាច្រើនមិនយល់ច្បាស់ថាជំងឺមហារីកស្បែកឆ្កែជាអ្វីដែរ។ តើអ្វីបណ្តាលឱ្យមានស្ថានភាពនេះ? តើវាអភិវឌ្ឍយ៉ាងដូចម្តេច? តើរោគសញ្ញានៃជំងឺមហារីកឈាមមានអ្វីខ្លះ? តើជំងឺត្រូវបានព្យាបាលយ៉ាងដូចម្តេច? Paws of the House នឹងឆ្លើយសំណួររបស់អ្នកទាំងអស់អំពីជំងឺមហារីកឈាមនៅក្នុងសត្វឆ្កែខាងក្រោម!
តើអ្វីទៅជាជំងឺមហារីកឈាមនៅក្នុងសត្វឆ្កែ?
នៅក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃ វាអាចកើតឡើងនៃកោសិការាងកាយមួយចំនួន កើតមកមានជម្ងឺ។ រឿងធម្មតាគឺថាពួកគេមិនអភិវឌ្ឍនិងបញ្ចប់ដោយស្លាប់ដោយមិនបង្កឱ្យមានការខូចខាតណាមួយឡើយ។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្នុងករណីខ្លះ កោសិកាដែលផ្លាស់ប្តូរទាំងនេះអាចរស់រានមានជីវិត និងចាប់ផ្តើមបង្កើតកោសិកាថ្មីដូចពួកវាដែរ។ នេះជារបៀបដែលមហារីកលេចឡើងនៅក្នុងសត្វឆ្កែ។ រោគវិទ្យាគឺជាសំណុំនៃជំងឺយ៉ាងជាក់លាក់ដែលបណ្តាលមកពីការរីកលូតលាស់នៃកោសិកាដែលខូចនៅក្នុងរាងកាយ ដូច្នេះប៉ះពាល់ដល់ជាលិកា និងសរីរាង្គផ្សេងៗ។ នៅក្នុងករណីនៃជំងឺមហារីកឈាមនៅក្នុងសត្វឆ្កែ, ខួរឆ្អឹងគឺជាជាលិកាដែលរងផលប៉ះពាល់បំផុត។ វាមិនអាចកំណត់ពីមូលហេតុពិតប្រាកដនៃជំងឺមហារីកឈាមឆ្កែបានទេ ព្រោះវាជាការផ្លាស់ប្តូរ DNA។
ប្រព័ន្ធការពាររបស់សត្វឆ្កែត្រូវបានប៉ះពាល់ខ្លាំងបំផុតដោយជំងឺមហារីកឈាមឆ្កែ
ខួរឆ្អឹងគឺជាជាលិកាដែលមាននៅក្នុង ផ្នែកខាងក្នុងបំផុតនៃឆ្អឹង។ មុខងាររបស់វាគឺដើម្បីផលិតសមាសធាតុនៃឈាមដូចជា erythrocytes (កោសិកាឈាមក្រហម) និង leukocytes (កោសិកាឈាមស) ។ មុខងារនៃ leukocytes គឺដើម្បីធ្វើសកម្មភាពនៅក្នុងប្រព័ន្ធការពាររបស់សត្វឆ្កែដើម្បីការពាររាងកាយប្រឆាំងនឹងភ្នាក់ងារឈ្លានពានដូចជាមេរោគនិងបាក់តេរី។ ដោយសារតែអតុល្យភាពដែលបណ្តាលមកពីជំងឺមហារីកឈាមក្នុងសត្វឆ្កែ ការវិវត្តនៃកោសិកាឈាមសដែលមាននៅក្នុងខួរឆ្អឹង (lymphoids) ក៏ត្រូវបានប៉ះពាល់ផងដែរ។
ជំងឺមហារីកកូនកណ្តុរ Canine អាចបែងចែកទៅជាស្រួចស្រាវ និងរ៉ាំរ៉ៃ។ ជំងឺមហារីកឈាមនៅក្នុងសត្វឆ្កែនៃប្រភេទស្រួចស្រាវគឺកើតមានជាញឹកញាប់ចំពោះសត្វឆ្កែពេញវ័យខណៈពេលដែលប្រភេទរ៉ាំរ៉ៃគឺញឹកញាប់ជាងចំពោះមនុស្សចាស់។ ក្នុងករណីទាំងពីរនៃជំងឺមហារីកឈាមនៅក្នុងសត្វឆ្កែ, រោគសញ្ញាគឺស្រដៀងគ្នាខ្លាំងណាស់។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ នៅក្នុងជំងឺមហារីកឈាមស្រួចស្រាវ វាអាចទៅរួចដែលថាសត្វចិញ្ចឹមក៏មានបញ្ហាក្រពះពោះវៀន បន្ថែមពីលើការហូរឈាម។
រោគសញ្ញានៃជំងឺមហារីកឈាមនៅក្នុងសត្វឆ្កែអាចត្រូវការពេលវេលាដើម្បីបង្ហាញ
ជំងឺមហារីកឈាម Canine អាចនៅតែមិនមានរោគសញ្ញាសម្រាប់ រយៈពេលយូរ ដែលធ្វើឱ្យការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យពិបាក និងពន្យារពេលការចាប់ផ្តើមនៃការព្យាបាល កាត់បន្ថយឱកាសក្នុងការគ្រប់គ្រងជំងឺនេះ។ លក្ខណៈមួយទៀតនៃជំងឺមហារីកឈាមនៅក្នុងសត្វឆ្កែគឺថា សញ្ញាជាធម្មតាមិនជាក់លាក់ ពោលគឺវាជារឿងធម្មតាទៅនឹងប្រភេទជំងឺផ្សេងៗ។ ដូច្នេះការកំណត់អត្តសញ្ញាណជំងឺមហារីកឈាមនៅក្នុងសត្វឆ្កែប្រហែលជាមិនងាយស្រួលនោះទេ។ ក្នុងចំណោមរោគសញ្ញាសំខាន់ៗនៃជំងឺមហារីកឈាមនៅក្នុងសត្វឆ្កែគឺ៖
- ការសម្រកទម្ងន់
- ឈឺសន្លាក់
- គ្រុនក្តៅ
- ស្មារតីស្ពឹកស្រពន់
- ភាពទន់ខ្សោយ
- ការកើនឡើងកូនកណ្តុរ
- Mucosaស្បែកស្លេក
- ភាពស៊ាំទាប
- ភាពស្លេកស្លាំង
កោសិកាផ្លាស់ប្តូរដែលបណ្តាលឱ្យកើតជំងឺមហារីកឈាមនៅក្នុងសត្វឆ្កែចាប់ផ្តើមផ្តល់សារធាតុចិញ្ចឹមដែលពួកគេទទួលបាន ហើយដូច្នេះការសម្រកទម្ងន់គឺ មួយនៃសញ្ញាដំបូងជាក់ស្តែងបំផុត។ ឧត្តមគតិគឺត្រូវយកចិត្តទុកដាក់លើការផ្លាស់ប្តូររាងកាយ និងអាកប្បកិរិយាណាមួយនៅក្នុងសត្វចិញ្ចឹម។ រោគសញ្ញានៃជំងឺមហារីកឈាមឆ្កែនឹងមិនទាក់ទាញការចាប់អារម្មណ៍ច្រើនក្នុងពេលតែមួយនោះទេ ដូច្នេះវាជាតួនាទីរបស់អ្នកបង្ហាត់បង្រៀនក្នុងការនាំសត្វចិញ្ចឹមទៅពេទ្យសត្វគ្រប់ពេលដែលគាត់សម្គាល់ឃើញអ្វីប្លែកនៅក្នុងខ្លួនរបស់គាត់។
សូមមើលផងដែរ: ឆ្មាក្អួតអ្វីគ្រប់យ៉ាងដែលវាញ៉ាំ: តើវាអាចជាអ្វី?
តើការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យនៃជំងឺមហារីកឈាមឆ្កែត្រូវបានបង្កើតឡើងយ៉ាងដូចម្តេច? បន្ទាប់ពីការ anamnesis គ្លីនិក វេជ្ជបណ្ឌិតនឹងបញ្ជាឱ្យធ្វើតេស្តមួយចំនួនដើម្បីបដិសេធជំងឺផ្សេងទៀត និងឈានដល់សញ្ញាមួយចំនួននៃជំងឺមហារីកឈាមឆ្កែ។ ការធ្វើតេស្តឈាមឆ្កែគឺជាវិធីសំខាន់មួយដើម្បីវាស់ចំនួនកោសិកាឈាមស។ មនុស្សជាច្រើនមានការងឿងឆ្ងល់ថាតើលទ្ធផលនៃការរាប់ឈាមជាមួយនឹងជំងឺមហារីកឈាមបង្ហាញពីកម្រិត leukocyte ខ្ពស់ (leukocytosis) ឬកម្រិត leukocyte ទាបនៅក្នុងសត្វឆ្កែ (leukopenia) ។ ក្នុងករណីនេះ ជំងឺមហារីកឈាមឆ្កែធ្វើឱ្យកោសិកាដែលមានបញ្ហាកើនឡើង។ នោះគឺជាចំនួននៃ leukocytes កើនឡើងទោះបីជាពួកគេជាច្រើនគឺជាការផ្លាស់ប្តូរក៏ដោយ។ ដូច្នេះ គំនិតដែលថាជំងឺមហារីកឈាមបណ្តាលឱ្យមានចំនួនកោសិកាឈាមសទាបនៅក្នុងសត្វឆ្កែគឺមិនប្រាកដទាំងស្រុងនោះទេ ទោះបីជាវាអាចកើតឡើងក្នុងស្ថានភាពមួយចំនួនក៏ដោយ។
បន្ថែមពីលើleukocytosis នៅក្នុងសត្វឆ្កែ រោគសញ្ញាដូចជាកូនកណ្តុររីកធំ លំពែង និងថ្លើមក៏អាចដើរតួជាចំណុចចាប់ផ្តើមសម្រាប់ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យនៃជំងឺមហារីកឈាមផងដែរ។ វាជារឿងធម្មតាសម្រាប់ពេទ្យសត្វក្នុងការស្នើសុំការថតកាំរស្មីនៃពោះ ដោយសារវាជួយវាយតម្លៃថាតើសរីរាង្គមានការប្រែប្រួលដែលបង្ហាញពីសញ្ញាណាមួយនៃជំងឺមហារីកឈាមក្នុងសត្វឆ្កែ។
ការព្យាបាលដោយប្រើគីមីគឺជាការព្យាបាលដ៏សំខាន់សម្រាប់ជំងឺមហារីកឈាមនៅក្នុងសត្វឆ្កែ
ការព្យាបាលកាន់តែឆាប់សម្រាប់ជំងឺមហារីកឈាមក្នុងសត្វឆ្កែត្រូវបានចាប់ផ្តើម ឱកាសនៃលទ្ធផលវិជ្ជមានកាន់តែប្រសើរ។ ការព្យាបាលដោយប្រើគីមីនៅក្នុងសត្វឆ្កែមានសំណុំនៃឱសថដែលបានអនុវត្តទៅក្នុងសរសៃឈាមវ៉ែនដែលធ្វើសកម្មភាពប្រឆាំងនឹងកោសិកាដែលខូចនៅក្នុងខ្លួនដែលទទួលខុសត្រូវចំពោះការវិវត្តនៃជំងឺមហារីក។ វិធីសាស្រ្តនេះការពារការកើតឡើងវិញនៃជំងឺ និងការរីករាលដាលទៅសរីរាង្គផ្សេងទៀត។ បញ្ហាគឺថានៅក្នុងដំណើរការនេះ ថ្នាំក៏អាចវាយប្រហារកោសិកាដែលមានសុខភាពល្អផងដែរ។
ក្នុងចំណោមផលប៉ះពាល់នៃការព្យាបាលដោយគីមី កោសិកាឈាមសទាបនៅក្នុងសត្វឆ្កែ បញ្ហាក្រពះពោះវៀន ក្អួត និងរាគគឺជារឿងធម្មតាណាស់។ ទោះបីជាការព្យាបាលដែលមានការបញ្ជាក់ច្រើនបំផុតក៏ដោយ ក៏ការព្យាបាលដោយគីមីគឺមានភាពឆេវឆាវ ហើយត្រូវការត្រួតពិនិត្យឱ្យបានល្អ។ វគ្គនេះត្រូវបានធ្វើឡើងនៅការិយាល័យពេទ្យសត្វ ជាកន្លែងដែលសត្វត្រូវបានត្រួតពិនិត្យយ៉ាងដិតដល់ ហើយវាអាចធ្វើទៅបានដើម្បីគ្រប់គ្រងថ្នាំផ្សេងទៀតដើម្បីកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់ទាំងនេះ។ លើសពីនេះទៀត វាចាំបាច់ណាស់ដែលសូម្បីតែបន្ទាប់ពីការបញ្ចប់នៃវគ្គនេះ សត្វនៅតែបន្តត្រូវបានត្រួតពិនិត្យដោយពេទ្យសត្វ ដើម្បីជៀសវាងការកើតឡើងវិញ។ របៀបដែលជំងឺមហារីកឈាមឆ្កែចុះខ្សោយប្រព័ន្ធភាពស៊ាំ សត្វចិញ្ចឹមទំនងជាវិវត្តទៅជាជំងឺផ្សេងៗ។ ដូច្នេះ វាចាំបាច់ណាស់ក្នុងការតាមដានសុខភាពរបស់សត្វជានិច្ចក្នុងការព្យាបាល ដើម្បីព្យាបាលបញ្ហាណាមួយបានត្រឹមត្រូវនៅដំណាក់កាលដំបូង។
សូមមើលផងដែរ: ឆ្កែខាំគ្រប់ទីកន្លែង៖ អ្វីដែលត្រូវធ្វើ?